In dit document staat een samenvatting van het onderwerp celdeling en genetica van biologie op havo niveau. Het gaat hier over de chromosomen, DNA, meiose en mitose. Alles hiervan wordt uitgelegd.
3.1 DNA
Elk volledig werkend organisme heeft haar basis in haar DNA. Dit molecuul bevat alle informatie die
nodig is voor het organisme. Van de bouwplannen tijdens de embryonale ontwikkeling tot de
informatie over eiwitten die je ogen een bepaalde kleur geven. DNA staat voor desoxyribose
nucleïnezuur en bestaat uit twee om elkaar heen draaiende strengen. Deze vorm noemen we de
dubbele helix.
De strengen bestaan uit een aaneenschakeling van nucleotiden, de bouwstenen van het DNA. Deze
bouwstenen kunnen worden opgedeeld in drie verschillende onderdelen. Het constante deel van een
nucleotide bestaat uit een fosfaatgroep en een suikergroep, desoxyribose. Deze twee onderdelen
vormen samen de ‘backbone’ van de DNA strengen. De verbindingen tussen de strengen ontstaat door
een koppeling van het laatste onderdeel, de stikstofbase. In het DNA zijn vier verschillende
stikstofbasen.
Wanneer de DNA strengen aan elkaar binden, zullen altijd dezelfde basen een koppeling maken.
Cytosine bindt altijd aan guanine, terwijl adenine en thymine altijd een koppel vormen. DNA
strengen zijn hierdoor complementair aan elkaar. Ze vullen elkaar altijd aan.
3.2 Genetische basis
Het DNA ligt in chromosomen in de celkern. Iedere cel in ons lichaam bevat exact dezelfde sets met
chromosomen. Elke cel bevat 46 chromosomen die altijd in paren voorkomen. Er zijn dus 23 paren.
Van elke chromosoom komt er één van je vader en één van je moeder. Voortplantingscellen
(gameten) zijn een uitzondering. Deze cellen hebben niet 46 chromosomen, maar 23. Dit kan ontstaan
door d3 celdeling meiose. Als een cel de helft van de chromosomen bevat noem je deze cel haploïd en
dit noteer je met een n. Een cel die een chromosomenpaar bevat noem je diploïd, dit noteer je met 2n.
Een zaadcel of eicel is dus altijd haploïd en alle andere cellen in het lichaam zijn diploïd.
Als je naar chromosomen kijkt in de celkern dan zijn het een soort slierten die als spaghetti
ongeordend door elkaar liggen. Pas op het moment dat een cel zich gaat delen gaan de chromosomen
zich ordenen. DIt doen ze door heel sterk op te rollen, dit heet spiraliseren. De dubbele helix van het
DNA rolt zich dan op tot histonen, speciale eiwitten die DNA kunnen binden. Het DNA wordt
hierdoor enorm compact. Als het DNA zich gaat kopiëren krijgt de chromosoom de kenmerkende
H-vorm. De twee benen van het chromosoom noem je ieder een chromatide en de plek waar de twee
benen elkaar raken noem je een centromeer. Binnen een chromosoom zitten dus twee chromatiden,
een originele DNA streng samen met zijn kopie. Wanneer het centromeer verbroken wordt en de
chromatiden los van elkaar komen, heten ze weer chromosomen.
Om in beeld te krijgen hoe de chromosomen van de mens eruit zien kun je een karyogram maken,
hierbij orden je alle chromosomen per paar. Het laatste chromosomenpaar, nr. 23, zijn de
geslachtshormonen. Deze bepalen het geslacht van de mens. Als je XY hebt ben je een man en met
XX ben je een vrouw. De andere 22 chromosomenparen noem je autosomaal. Soms is er een
chromosoom teveel of te weinig aanwezig. Dit gebeurt bij het syndroom van Down, dan is er van
chromosoom nr. 21 één te veel. Medisch gezien spreken 2 we dan van een trisomie bij dat
chromosomenpaar. Het is het gevolg van een foutje in de meiose.
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur JodieD. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €3,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
