STAPPENPLAN ETHISCHE BESLUITVORMING
STAP 1: OMSCHRIJVEN VAN DE WAARDEN EN NORMEN
Naar aanleiding van een situatie ontstaat een waardendiscussie, een moreel probleem.
Een probleem wordt immers een moreel probleem omdat we vrezen dat in de concrete
situatie bepaalde waarden worden geschonden of onvoldoende worden gerealiseerd.
Verschillende waarden botsen met elkaar of worden niet voor alle betrokkenen in gelijke
mate bewaakt. We moeten een keuze maken en beseffen dat geen enkele keuze alle
waarden voor alle betrokkenen ten volle kan respecteren.
Als je nadenkt over welke waarden en normen er allemaal in het spel zijn, is het een goed
idee om te beginnen met het in kaart brengen van alle actoren. Wie is er betrokken bij
deze casus? Het is makkelijk om de zichtbare hoofdrolspelers op te sommen. Vaak zijn dat
de hulpverlener en de hulpvrager. Vergeet echter niet om rekening te houden met de
betrokkenen die in eerste instantie niet aan bod lijken te komen (vb: ouders, netwerk,
hulp-vragers, collega’s, organisatie, maatschappij,…).
Nadat je een lijstje hebt gemaakt van alle actoren, ga je op zoek naar waarden die van
belang zijn tussen deze actoren. Je moet zowel de traditionele, emancipatorische,
maatschappelijke en relationele waarden in beeld brengen. Het gaat dus niet enkel over
de waarden die de cliënt toekomen. Het gaat over alle actoren en de waarden die tussen
de actoren van belang zijn. Je blijft de omschrijving hiervan, weg van de inhoud van de
casus.
Het denkkader van Liégeois is niet het enige juiste en niet de meest volledige. Er zijn
misschien andere waarden die voor jou en je team in een bepaalde casus van belang zijn.
Denk hierover verbredend en verdiepend na. Inspiratiebronnen voor dit denkproces zijn
de mensenrechten, kinderrechten, rechten voor mensen met een beperking, maar ook de
10 menselijke vermogens van Martha Nüssbaum. Na stap 2 zou het kan je waarden
toevoegen en schrappen.
Het is hier dus belangrijk om uit te zoomen. Je verlaat de praktische probleeminstelling. Je
komt tot het werkelijke dilemma dat je kunt formuleren als een spanning tussen waarden
m.b.t. de verschillende actoren. Het is dus niet de bedoeling om zoveel mogelijk waarden
op te sommen. Het gaat om die waarden die onder spanning staan, in het gedrang komen
of met elkaar botsen.
KORTOM: Betrokken waarden en hun relevante waarden tussen de actoren opsommen.
Deze stap is een vertaling van de casus naar een botsing tussen waarden.
STAP 2: OBJECTIEVE OMSCHRIJVING VAN HET PROBLEEM
Moet ervoor zorgen dat je het dilemma zo goed en genuanceerd mogelijk kunt
beschrijven. In de praktijk is dat echter minder evident dan het op het eerste zicht lijkt.
Het ethisch dilemma gaat immers vaak gepaard met sterke emoties en dan is het niet
altijd makkelijk om een geobjectiveerde beschrijving te geven. Vaak zorgen emoties ervoor
dat we snel uitgaan van onze eigen invulling en betekenisverlening. We vergeten een
verschil te maken tussen hetgeen we zeker weten en hetgeen we denken te weten. We
zijn te ongenuanceerd in onze veronderstellingen. Al deze zaken staan het zuiver denken
in de weg.
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur tyanavandenbroeck. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €10,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.