Sociaal economische kaders
Inhoud
Deel 1: De economische bril(len)............................................................................................................3
H1: Definitie & begripsafbakening......................................................................................................3
1. Definitie: wat is economie?........................................................................................................3
2. Behoeften...................................................................................................................................3
3. Het allocatievraagstuk................................................................................................................4
4. De productiefactoren..................................................................................................................4
5. De economische huishoudingen.................................................................................................4
6. Soorten economieën..................................................................................................................4
Interactieve video duurzaamheid.......................................................................................................5
H2: Een kapitalistische vrijemarkteconomie.......................................................................................6
1. De vrijemarkteconomie..............................................................................................................6
2. Het kapitalisme...........................................................................................................................7
3. Concept van groei.......................................................................................................................8
4. Grenzen aan de groei..................................................................................................................8
H3: Economische theorieën................................................................................................................9
1. De grondleggers..........................................................................................................................9
2. De opvolgers.............................................................................................................................12
3. De nieuwste lichting.................................................................................................................13
D2: De grote bewegingen, groepen & keuzes.......................................................................................15
H4: De bewegingen van de economie..............................................................................................15
1. De economische kringloop.......................................................................................................15
2. Nationale rekeningen...............................................................................................................19
3. De verschillende economische golfbewegingen.......................................................................20
H5: De rol van de overheid...............................................................................................................20
1. Waarom de overheid de economie met rust moet laten ~ Passieve overheid.........................20
2. Waarom ze dat vooral niet mag doen ~ actieve overheid........................................................21
3. De economische rol van de verzorgingsstaat ~ economisch beleid..........................................21
4. Economische politiek................................................................................................................21
5. Overheidsfinanciën...................................................................................................................22
H6: Het inkomen...............................................................................................................................22
1. Inkomen & vermogen...............................................................................................................22
2. Soorten inkomens en belastingen............................................................................................23
,D3: De markt en zijn spelers.................................................................................................................25
H8: De consument............................................................................................................................25
1. De rationele consument...........................................................................................................26
2. De niet-zo-rationele consument...............................................................................................26
3. Het rationele keuzeproces........................................................................................................27
4. De vraagcurve...........................................................................................................................28
5. Elasticiteit.................................................................................................................................29
H9: De producent.............................................................................................................................31
1. Sectoren....................................................................................................................................31
2. De onderneming.......................................................................................................................31
3. Productie en investeringen.......................................................................................................33
4. Productiviteit............................................................................................................................33
5. Kosten.......................................................................................................................................34
6. Winstvorming...........................................................................................................................36
7. Het aanbod...............................................................................................................................36
H10: De markt..................................................................................................................................37
1. Competitieve vs. Niet-competitieve markten...........................................................................37
2. De marktprijs............................................................................................................................37
3. De wetten van vraag en aanbod...............................................................................................37
4. De wet van King........................................................................................................................38
5. Overheidsinterventies op de markt en hun effecten................................................................39
H11: Marktmacht.............................................................................................................................39
1. Het probleem van de collectieve goederen..............................................................................39
2. Monopolie................................................................................................................................40
3. Monopolistische mededinging..................................................................................................41
4. Oligopolie..................................................................................................................................41
5. Monopsonie..............................................................................................................................41
H13: Inflatie......................................................................................................................................41
1. Gevolgen van inflatie................................................................................................................41
2. Oorzaken van inflatie................................................................................................................42
4. Index.........................................................................................................................................42
5. Extra..........................................................................................................................................43
,Deel 1: De economische bril(len)
H1: Definitie & begripsafbakening
1. Definitie: wat is economie?
Economie = De wetenschap die het menselijk gedrag bestudeert als relatie tussen doelen
en schaarse middelen die op verschillende manieren kunnen worden aangewend
= Abstractie vd werkelijkheid
Economie is overal
Economie heeft met bijna alles te maken, maar weinig zaken hebben enkel met economie
te maken
Homo economicus = De rationeel handelende en denkende mens die voortdurend voor- en
nadelen, kosten en baten afweegt en op basis daarvan beslissingen neemt en keuzes maakt
Uitgangspunten:
De mens is een wezen met een onbeperkt aantal verlangens (behoeften)
De middelen om die behoeften te bevredigen zijn in beperkte mate voorhanden
(schaarste)
De economisch handelende mens zal de schaarse middelen zodanig aanwenden, dat
hij in zo veel mogelijk behoeften kan voorzien (welbegrepen eigenbelang)
2. Behoeften
Economische behoefte = het aanvoelen van een welvaartstekort en het verlangen naar een
concreet middel om in dit tekort te voorzien
Relatief: veranderen mee met tijd, plaats, persoon, gemeenschap…
Individuele behoeften: Liefde, chocolade…
Collectieve behoeften: vrede, mobiliteit, propere lucht…
Economische goederen = schaarse goederen vb. olie
Vrije goederen = niet-schaarse goederen vb. O²
Het Economisch Probleem : veelvuldige behoeften tegenover schaarse middelen
behoeften > middelen
Doel economie:
Doel: Met gegeven middelen een maximale behoeftebevrediging bereiken
, 3. Het allocatievraagstuk
= Keuzeprobleem
Vb. Wat is het belangrijkste? Auto, huis, energiefactuur, gsm…?
(Je kan elke euro maar 1x uitgeven)
Allocatie = toebedelen
Hoofdvragen:
Wat moet geproduceerd worden in welke hoeveelheden?
Hoe moet geproduceerd worden, welke combinatie van productiefactoren (arbeid,
kapitaal, natuur) zetten we in?
Waar moet geproduceerd worden?
Wie krijgt welk deel van de productie? (toekomstgericht!)
4. De productiefactoren
A. Arbeid
Menselijke input in productie
Fysiek & mentaal
B. Natuur (ecologisch)
Alle manieren waarop ons natuurlijke milieu op het economisch vlak actief is
Verschillende functies: inputfunctie, woonfunctie, recreatiefunctie…
C. Kapitaal
Alle hulpgoederen die we gebruiken om te produceren vb. machines, gebouwen…
5. De economische huishoudingen
A. Gezinnen
Consumptie: kopen, leveren…
B. Bedrijven
Productie (via productiefactoren) vb. brooddozen, elektriciteit…
C. Overheid
Regulerende instantie die spelregels binnen de staat vastlegt
Productie Vb. onderwijs, wegennet…
6. Soorten economieën
A. VRIJEMARKTECONOMIE
Werkt a.d.h.v. het markt- of prijsmechanisme: theoretische instelling waar
vraag met aanbod wordt geconfronteerd en ruilvoorwaarden worden vastgelegd
3-voudige rol voor prijsmechanisme:
- Prijzen verschaffen info over relatieve schaarste en relatieve nut van de
goederen en productiefactoren
- Prijzen geven signalen of prikkels aan consumenten en producenten
- Prijsmechanisme bepaalt de inkomensvorming
B. CENTRAAL GELEIDE ECONOMIE
Gebaseerd op algemeen belang
Overheid bepaald wat & hoeveel er geproduceerd wordt afhankelijk van de
noden vd samenleving (niet vraag & aanbod!!)
Minder welvaartsverschillen
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur lolavandenbogaert. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €7,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
