Notes de cours

Financieel recht: samenvatting van de slides + lesnotities

2 fois vendu

Cours
Financieel Recht (B001675A)

Établissement
Universiteit Gent (UGent)

! UPDATE: basisdocument dateert van 22-23 en werd opnieuw aangevuld met alle lessen van 23-24, exclusief het gastcollege over sustainable finance. Deze samenvatting omvat de lesnotities van alle lessen financieel recht gegeven in academiejaar 23-24. Voor deel 1 werd de structuur (titels) van de ...

[Montrer plus]

Dernier document publié: 2 semaines de cela

Aperçu 7 sur 221 pages

Voir l'exemple

Publié le 18 mai 2023
Fichier mis à jour le 30 janvier 2025
Nombre de pages 221
Écrit en 2023/2024
Type Notes de cours
Professeur(s) Reinhard steennot en michel tison
Contient Toutes les classes

123lawstudent456 Membre depuis 3 année 147 documents vendus

€12,99

Ajouter au panier

Ajouter au liste de veux

Garantie de satisfaction à 100%
Disponible immédiatement après paiement
En ligne et en PDF
Tu n'es attaché à rien

FINANCIEEL RECHT
ACADEMIEJAAR 23-24

1

, I NHOUDSOPGAVE
Deel 1: Privaat bankrecht .......................................................................................................................................... 5

1 Rekeningen en betalingen ................................................................................................................................. 5
Inleiding .......................................................................................................................................................................... 5
1.1 Recht om een rekening te openen ..................................................................................................................... 7
1.1.1 Regeling in oud BW ................................................................................................................................... 7
1.1.2 Overeenkomst “intuïtu personae” (?) ....................................................................................................... 7
1.1.3 Bijzondere regeling basis-bankdienst consumenten (art. VII.57 WER) ..................................................... 7
1.1.4 Bijzondere regeling basis-bankdienst voor ondernemingen (art. VII. 59/4 WER) .................................... 9
1.2 Soorten geldrekening en civielrechtelijke kwalificatie ..................................................................................... 10
1.2.1 Zicht- of betaalrekening .......................................................................................................................... 10
1.2.2 Spaarrekening en gereglementeerde spaarrekening .............................................................................. 11
1.2.3 Termijnrekening ...................................................................................................................................... 14
1.2.4 Rekeningen met elektronisch geld .......................................................................................................... 14
1.2.5 “Rekeningen”/ wallets met cryptomunten/ digitaal geld ....................................................................... 14
1.3 Het bankreglement of de algemene bankvoorwaarden .................................................................................. 15
1.4 Rente en valutadatum ..................................................................................................................................... 16
1.4.1 Interesten ................................................................................................................................................ 16
1.4.2 Valutadatum ............................................................................................................................................ 18
1.5 Sluiting/ beëindiging van de rekening.............................................................................................................. 19
1.6 Bijzondere bedingen ........................................................................................................................................ 21
1.6.1 Uniciteit van rekening ............................................................................................................................. 21
1.6.2 Compensatiebedingen............................................................................................................................. 21
1.7 Kwaliteitsrekeningen en meervoudige rekeningen .......................................................................................... 23
1.7.1 Meervoudige en gezamenlijke rekeningen ............................................................................................. 23
1.7.2 Kwaliteitsrekening ................................................................................................................................... 23
1.8 Betalingstechnieken/ diensten......................................................................................................................... 24
1.8.1 Overschrijving .......................................................................................................................................... 24
1.8.2 Typologie van de elektronische betaalinstrumenten .............................................................................. 25
1.8.3 Bevrijdend karakter en tijdstip van een girale betaling ........................................................................... 28
1.8.4 Rechten en plichten van betalingsdienstgebruikers................................................................................ 30

2 Kredieten......................................................................................................................................................... 43
Inleiding ........................................................................................................................................................................ 43
2.1 Commerciële kredieten .................................................................................................................................... 46
2.1.1 De lening op interest ............................................................................................................................... 46
2.1.2 De overeenkomst van kredietopening .................................................................................................... 47
2.1.3 Precontractruele informatie- en adviesverplichtingen ........................................................................... 50
2.1.4 Kredietopening door terbeschikkingstelling van fondsen ....................................................................... 53
2.1.5 Vervroegde terugbetaling van (commerciële) kredieten ........................................................................ 57
2.1.6 Factoring en leasing ................................................................................................................................. 60
2.1.7 Kredietopeningen door terbeschikkingstelling van de kredietwaardigheid van de bank ....................... 64
2.2 Consumentenkrediet en hypothecair krediet ................................................................................................... 72
Inleiding.................................................................................................................................................................... 72
2.2.1 Definities ................................................................................................................................................. 73
2.2.2 Toepassingsgebied en uitsluitingen......................................................................................................... 80
2.2.3 Kredietpromotie ...................................................................................................................................... 82
2.2.4 De kredietovereenkomst ......................................................................................................................... 86
2.2.5 De kredietovereenkomst en andere overeenkomsten of diensten ........................................................ 99
2.2.6 Uitvoering van de kredietovereenkomst ............................................................................................... 102
2.2.7 Bijzondere regelen voor bepaalde kredietovereenkomsten ................................................................. 103

2

, 2.2.8 Wanprestatie consument ...................................................................................................................... 104

3 Casus ............................................................................................................................................................. 105

Deel 2: Statuut en toezicht financiële instellingen.................................................................................................. 107

1 Algemeen ...................................................................................................................................................... 107

2 Bankregulering – achtergrond en evolutie ..................................................................................................... 108
2.1 Activiteit van banken (‘kredietinstellingen’) .................................................................................................. 108
2.2 Economische functie van kredietinstellingen ................................................................................................. 109
2.2.1 Intermediatiefunctie ............................................................................................................................. 109
2.2.2 Transformatiefunctie ............................................................................................................................. 109
2.2.3 Risico’s ................................................................................................................................................... 110
2.3 Bestaansreden voor regulering van kredietinstellingen................................................................................. 114
2.3.1 De bestaansreden voor regulering van kredietinstellingen .................................................................. 114
2.3.2 Prudentiële regulering ........................................................................................................................... 115
2.3.3 Depositobescherming............................................................................................................................ 116
2.3.4 Ontstaan prudentiële regulering ........................................................................................................... 116
2.3.5 Evolutie van prudentiële regulering ...................................................................................................... 117

3 Regulering van kredietinstellingen ................................................................................................................. 121
3.1 Statuut en toezicht van kredietinstellingen ................................................................................................... 121
3.1.1 Vergunningsplicht.................................................................................................................................. 121
3.1.2 Kwalitatieve prudentiële normen.......................................................................................................... 124
3.1.3 Kwantitatieve prudentiële normen ....................................................................................................... 129
3.1.4 Toezicht en handhaving......................................................................................................................... 137
3.2 Depositobescherming .................................................................................................................................... 144
3.2.1 Achtergrond .......................................................................................................................................... 144
3.2.2 Algemene principes ............................................................................................................................... 146
3.2.3 Gevolg van tegemoetkoming ................................................................................................................ 150
3.2.4 Bevoorrechte schuldvordering van deposanten ................................................................................... 151
3.3 Bijzondere insolventieregimes voor kredietinstellingen: afwikkeling ............................................................ 152
3.3.1 Achtergrond .......................................................................................................................................... 152
3.3.2 Juridisch kader voor afwikkeling van kredietinstellingen (resolution)– beginselen .............................. 153
3.3.3 Positiefrechtelijk kader .......................................................................................................................... 154
3.3.4 Doelstelling ............................................................................................................................................ 155
3.3.5 Voorwaarden ......................................................................................................................................... 156
3.3.6 Algemene principes bij toepassing afwikkelingsmaatregel (art. 245 WKI)............................................ 157
3.3.7 Afwikkelingsinstrumenten (art. 255 e.v. WKI) ....................................................................................... 159
3.3.8 Rechterlijke toetsing.............................................................................................................................. 164

Deel 3: Kapitaalmarktrecht .................................................................................................................................... 165

1 Algemeen ...................................................................................................................................................... 165
1.1 Ondernemingsfinanciering en kapitaalmarkten ............................................................................................ 165
1.2 Kapitaalmarkten + beleggersbescherming .................................................................................................... 168
1.3 Primaire en secundaire kapitaalmarkten ....................................................................................................... 169
1.4 Financiële actoren in de kapitaalmarkten ..................................................................................................... 170

2 De primaire kapitaalmarkt: openbare uitgifte van effecten............................................................................ 171
2.1 Algemeen ....................................................................................................................................................... 171
2.2 Prospectusverordening .................................................................................................................................. 172

3

, 2.2.1 Toepassingsgebied ................................................................................................................................ 172
2.2.2 Inhoud van het prospectus (art. 6 Vo) ................................................................................................... 175
2.2.3 Samenvatting (art. 7 Vo)........................................................................................................................ 175
2.2.4 Goedkeuring door bevoegde autoriteit van herkomstland (art. 20) ..................................................... 176
2.2.5 Publicatie prospectus (art. 21 Vo) ......................................................................................................... 177
2.3 Prospectuswet................................................................................................................................................ 178
2.3.1 Twee regimes ........................................................................................................................................ 178
2.4 Elementen die transversaal gelden ................................................................................................................ 181
2.4.1 Bemiddeling bij openbare uitgifte beleggingsinstrumenten (art. 21 Prospectuswet 2018) ................. 181
2.4.2 Reclame bij openbare aanbieding (art. 22 Vo) ...................................................................................... 182
2.5 Sanctionering voor miskenning prospectusplicht .......................................................................................... 183
2.6 Civielrechtelijk ................................................................................................................................................ 185
2.6.1 Nietigheden (art. 32 Prospectuswet 2018) ........................................................................................... 185
2.6.2 Deficiënt prospectus: prospectusaansprakelijkheid .............................................................................. 187
2.6.3 Art. 26 Wet: specifiek regime ................................................................................................................ 189

3 Secundaire markten....................................................................................................................................... 192
3.1 Algemeen ....................................................................................................................................................... 192
3.1.1 Regulering van secundaire markten ...................................................................................................... 192
3.1.2 Transactieketen in (ordergedreven) secundaire markt ......................................................................... 194
3.2 Informatieverplichtingen van genoteerde vennootschappen ........................................................................ 197
3.3 Marktintegriteit ............................................................................................................................................. 198
3.3.1 Misbruik van voorkennis ....................................................................................................................... 198
3.3.2 Marktmanipulatie .................................................................................................................................. 203

Deel 4: Beleggersbescherming ............................................................................................................................... 204

1 Rechtskader................................................................................................................................................... 204
1.1 Verschillende categorieën van regelen inzake beleggersbescherming .......................................................... 204
1.2 Impact en belang van het gemeen aansprakelijkheidsrecht.......................................................................... 207

2 Gedragsregels ................................................................................................................................................ 208
2.1 Toepassingsgebied ......................................................................................................................................... 208
2.2 Onderzoeksverplichtingen ............................................................................................................................. 211
2.3 Informatieplicht ............................................................................................................................................. 214
2.4 Impact aansprakelijkheidsrecht ..................................................................................................................... 215

3 KID ................................................................................................................................................................ 216

4 BIFI-Moratorium ............................................................................................................................................ 217

5 (Harde) productinterventie ............................................................................................................................ 219
5.1 Banning I ........................................................................................................................................................ 219
5.2 Banning II ....................................................................................................................................................... 220

Info examen .......................................................................................................................................................... 221

4

, DEEL 1: PRIVAAT BANKRECHT
1 REKENINGEN EN BETALINGEN
I NLEIDING

- Relatie tussen kredietinstelling en cliënt (= hetzij consument, hetzij onderneming): geldverrichtingen vinden
doorgaans plaats via een rekening (beperkte mogelijkheid tot OTC-transacties)

o Dit is via een rekeningovereenkomst → de regelen uit boek 5 BW (= verbintenissenrecht) zijn van
toepassing bij het sluiten van een overeenkomst, voor zover er geen regels uit het financieel recht
bestaan die hiervan afwijken

o Wanneer een transactie zal plaatsvinden, zal er eerst een rekening moeten worden geopend

o Transacties laten meestal een spoor na

o Bv: een Amerikaanse toerist komt hier binnen om geld te wisselen
§ hiervoor is geen rekening vereist
§ een van de weinige uitzonderingen waarvoor geen rekening vereist is

- Geldrekeningen moeten worden onderscheiden van effectenrekeningen

Er zijn 3 grote types van rekeningen → belang van het onderscheid: functie + toepasselijke regelgeving +
fiscale behandeling

o Zicht- of betaalrekening

§ Zichtrekening = wordt in de volksmond gebruikt
§ Betaalrekening = wordt juridisch gebruikt in WER
§ Functie = om betalingstransacties te verrichten

o Spaarrekening

§ Onderscheid tussen:
• Gereglementeerde spaarrekening
w Interesten zijn vrij van roerende voorheffing ten belope van € 1020 per
persoon → indien men toch meer interesten geniet, zal het surplus belast
worden met 15 % roerende voorheffing
w Dit is een automatisch netto-rendement
w Fiscaal gunstregime maar in ruil daarvoor worden deze spaarrekeningen aan
een reeks regels onderworpen
• Niet-gereglementeerde spaarrekening
w Bijvoorbeeld: internetbanken die niet de klassieke gereglementeerde
spaarboekjes aanbieden maar andere spaarrekeningen
w Bruto-rendementen waarop 30 % roerende voorheffing wordt ingehouden
→ er is steeds 30 % roerende voorheffing op de interest verschuldigd
w Men zal steeds, rekening houdend met de roerende voorheffing, moeten
nagaan wat het netto-rendement is en dit kan men vergelijken met het
automatische netto-rendement van een gereglementeerde spaarrekening
w Bepaalde juridische verplichtingen gelden niet

5

, § Er is een verschil:
• In fiscale behandeling: het rendement van beiden kan men niet zomaar met elkaar
vergelijken
• Juridisch-technisch: omwille van het feit dat bepaalde regels voor spaarrekeningen
enkel toepassing vinden op gereglementeerde spaarrekeningen

§ Functie = op een veilige manier gelden bewaren + bepaald rendement opbrengen

§ Geen risico

o Termijnrekening

§ Komen minder voor, maar zijn de laatste tijd iets populairder

§ Op het ogenblik van het sluiten van het contract, wordt besloten voor welke duur de gelden
worden vastgezet (↔ spaarrekening = tegoeden zijn steeds opvraagbaar)

§ Het rendement dat op voorhand wordt overeengekomen, is vast (↔ bij een spaarrekening
kunnen de rendementen tussentijds worden aangepast)

§ Dit is een bruto-rendement zoals bij niet-gereglementeerde spaarrekeningen → op alle
interesten 30 % roerende voorheffing verschuldigd

§ Functie = rendement opbrengen

§ Risico = renterisico = rendement is vast en kan niet tussentijds worden gewijzigd/ opgezegd

- Rechtsverhouding tussen kredietinstelling en cliënt → rekeningovereenkomst komt tot stand telkens men een
rekening opent

6

, 1.1 R ECHT OM EEN REKENING TE OPENEN

1.1.1 R EGELING IN OUD BW

Oud BW bevat bijzondere regeling ten aanzien van echtgenoten (maar slechts één bepaling):
- Art. 218 oud BW: elke echtgenoot heeft zelfstandig het recht om een rekening te openen
- De bank moet de andere echtgenoot daarvan in kennis stellen maar deze regel blijkt in de praktijk dode letter
→ er is niemand bevoegd met het toezicht en er is geen sanctie aan verbonden

1.1.2 O VEREENKOMST “ INTUÏTU PERSONAE ” (?)

- Heeft een consument/ onderneming het recht een rekening te openen bij een bepaalde financiële instelling?

- Klassiek kan van een financiële instelling niet geëist worden dat zij een rekening aanbiedt

- Uitgangspunt op basis van gemeen recht = contractvrijheid en vrijheid van handel = men is vrij om te bepalen
met wie men wel of niet contracteert

- Maar er bestaan uitzonderingen binnen het financieel recht:
o Uitzondering 1: basis-bankdienst voor consumenten
o Uitzondering 2: basis-bankdienst voor ondernemingen
o De twee basis-bankdiensten streven verschillende doelstellingen/ ratio legis na
§ Consumenten: vermijden van sociale uitsluiting
§ Ondernemingen: in het kader van de-risking = cliënten die tot bepaalde sector behoren, hun
rekening opzeggen
o Mogelijke examenvraag: Wat is de verschillende doelstelling van de regeling bij consumenten en
ondernemingen en wat zijn de 4 belangrijkste verschillen tussen deze regelingen?

1.1.3 B IJZONDERE REGELING BASIS - BANKDIENST CONSUMENTEN ( ART . VII.57 WER)

→ deze regel werd gecreëerd door de Belgische wetgever (2003), ondertussen is het een EU-verplichting (2018)

= mogelijkheid om een zichtrekeningovereenkomst te openen

- Een consument die legaal in een lidstaat verblijft heeft recht op een basis-bankdienst → recht op tenminste 1
betaalrekening (art. VII.57, § 2 WER)

o Is een subjectief recht = kan afgedwongen worden ten aanzien van financiële instellingen
o Consument = natuurlijk persoon die handelt voor doeleinden die buiten zijn beroepsactiviteit vallen
o De wetgever wou ervoor zorgen dat iedere consument de mogelijkheid heeft een rekening te openen
o De consument kiest tot welke bank hij zich wendt
o Als men reeds ergens anders een zichtrekening heeft, kan men hier geen beroep op doen
o Mensen die uit de boot zouden kunnen vallen, zijn diegene “laag op de sociale ladder” omdat zij naast
een zichtrekening waarschijnlijk geen andere producten zullen afnemen

7

Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:

Qualité garantie par les avis des clients

Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.

L’achat facile et rapide

Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.

Focus sur l’essentiel

Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.

Foire aux questions

Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?

Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.

Garantie de remboursement : comment ça marche ?

Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.

Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?

Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur 123lawstudent456. Stuvia facilite les paiements au vendeur.

Est-ce que j'aurai un abonnement?

Non, vous n'achetez ce résumé que pour €12,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.

Peut-on faire confiance à Stuvia ?

4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)

69052 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours

Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 15 ans

Commencez à vendre!

Notes de cours

Financieel recht: samenvatting van de slides + lesnotities

Infos sur le Document

Sujets

École, étude et sujet

Vendeur

Avis reçus

Aperçu du contenu