Bijzondere vraagstukken uit het
strafprocesrecht
Deel I: de correctionele terechtzitting........................................................................................5
1) De bevoegdheid van de correctionele RB...............................................................................5
2) Algemeen en materiële bevoegdheid.....................................................................................7
3) Persoonlijke bevoegdheid.....................................................................................................12
4) Territoriale bevoegdheid......................................................................................................13
5) Voorbereiding van de terechtzitting.....................................................................................14
2) De procedure van dagvaarding.............................................................................................18
3) Algemene begrippen.............................................................................................................18
4) Wijze van betekening............................................................................................................19
5) Vormvoorschriften van het betekenings-exploot.................................................................23
6) Vormvoorschriften van de dagvaarding...............................................................................24
7) De vermelding van de ten laste gelegde feiten....................................................................26
8) Termijnen van dagvaarding..................................................................................................31
9) Andere wijzen van aanhangigmaking...................................................................................33
1) Verwijzing van het onderzoeksgerecht.................................................................................33
2) Vrijwillige verschijning (art. 182 Sv):.....................................................................................33
3) Samenstelling van de RB.......................................................................................................34
2) De continuiteit van de zetel..................................................................................................36
1) Aantal uitzonderingen op de regel van de continuïteit van de zetel:..................................37
Vonnis alvorens recht te doen..................................................................................37
Lot van verrichte onderzoekshandelingen door vorige zetel...................................38
2) Het openbaar Ministerie.......................................................................................................38
3) Griffier...................................................................................................................................39
4) Het proces-verbaal van de terechtzitting.............................................................................39
5) Openbaarheid van de terechtzitting.....................................................................................43
6) De leiding der debatten en handhaving van de orde...........................................................46
1) Feitelijkheden........................................................................................................................48
2) ZittingsMD.............................................................................................................................49
3) Onderzoek ter terechtzitting................................................................................................49
2) Opportuniteit van onderzoeksdaden ter terechtzitting.......................................................50
3) Bijkomend onderzoek...........................................................................................................52
1
,2) Actieve rol (zie ook deel III bewijs – bewijslast)...................................................................53
3) Opportuniteit van het getuigenverhoor...............................................................................55
1) Getuigen à charge (belastend)..............................................................................................55
2) Getuige à décharge...............................................................................................................58
3) Andere onderzoeksdaden.....................................................................................................59
4) Verzoeken tot voeging van stukken en tot overlegging van STUKKEN................................60
5) Modaliteiten.........................................................................................................................61
6) De onderzoeksdaden............................................................................................................62
1) De ondervraging....................................................................................................................62
2) De vertegenwoordiging........................................................................................................62
3) De juridische bijstand en de rechtsbijstand..........................................................................64
4) Het horen van getuigen........................................................................................................65
1) Het oproepen van getuigen..................................................................................................66
2) De eedaflegging....................................................................................................................66
3) Wie kan er allemaal worden gehoord als getuigen?............................................................67
4) De sanctie..............................................................................................................................68
5) Gebruik der talen..................................................................................................................69
6) Vals getuigenis......................................................................................................................69
7) De modaliteiten....................................................................................................................70
8) Gedeeltelijke en volledige anonimiteit.................................................................................70
9) Deksundigeonderzoek..........................................................................................................72
1) Het horen van deskundigen..................................................................................................72
2) Tegenspraak..........................................................................................................................74
3) Besluitvorming......................................................................................................................75
4) Voorlopige invrijheidstelling.................................................................................................76
5) De conclusies.........................................................................................................................79
6) De verdaging.........................................................................................................................83
7) De beraadslaging...................................................................................................................84
8) Wijziging van de tenlastelegging (kwalificatiewijziging).......................................................87
9) Het vonnis.............................................................................................................................89
10) Taal......................................................................................................................................96
11) Motivering van de straf.......................................................................................................97
12) De onmiddellijke aanhouding...........................................................................................100
13) De uitlegging of verbetering van het vonnis.....................................................................101
Deel II: de rechtsmiddelen......................................................................................................104
2
,2) Hoger beroep......................................................................................................................110
1) Termijn van gemeen recht:.................................................................................................115
2) Het volgappel......................................................................................................................116
3) Derde mogelijkheid.............................................................................................................117
4) Vierde mogelijkheid............................................................................................................117
5) Het verzoekschrift tot hoger beroep..................................................................................119
1) Het devolutief gevolg..........................................................................................................121
2) De relatieve werking...........................................................................................................123
Uitwerking op de partijen.......................................................................................123
Verzwaring van de toestand van de appellant.......................................................123
Uitzondering: ecovatie............................................................................................124
Het opschortend gevolg..........................................................................................125
1) Algemeen............................................................................................................................127
2) Eenparigheid.......................................................................................................................128
Deel III. Bewijs.........................................................................................................................130
1) Eerste nuancering – de rol van de R’er...............................................................................133
2) Tweede nuancering - het bewijsrisico................................................................................133
3) Derde nuancering - de gegevens van algemene bekendheid............................................134
4) Bewijswaarde......................................................................................................................134
5) Vrije bewijslevering.............................................................................................................137
1) Prejudiciële geschillen........................................................................................................138
2) Authentieke akte.................................................................................................................141
4) Bewijskracht........................................................................................................................142
1) Soorten akten......................................................................................................................143
2) Miskenning..........................................................................................................................143
3) Toelaatbaarheid van het bewijs en onrechtmatig verkregen bewijs.................................144
1) De eerste arresten: de bewijsuitsluiting (1923 – 1980).....................................................145
2) Tussenfase: de eerste relativeringen..................................................................................146
3) Het huidige recht................................................................................................................147
Het arrest van het HvC van 14 oktober 2003, nl. Antigoonarrest..........................147
Het arrest van het HvC van 23 maart 2004.............................................................149
Voor-en tegenstanders...........................................................................................149
4) Verdere jurisprudentiële ontwikkeling...............................................................................150
5) Specifiek probleem: in het buitenland verkregen bewijs...................................................151
3
,4
,Deel I: de correctionele terechtzitting
1) De bevoegdheid van de correctionele RB
De correctionele RB is onderdeel van RB van eerste aanleg (art. 76, § 1, laatste lid Ger. W.)
RB van eerste aanleg bestaat uit verschillende secties nl. de burgerlijke RB,
correctionele RB, familieRB, jeugdRB, de beslagR’er en de strafuitvoeringsRB.
Oorsrpong correctionele RB
In de 18de eeuw wordt België bezet door Frankrijk => Franse bezetters gaan over tot
het invoeren van het Franse recht en instellingen in zijn geheel in België. Al de wetten
die in België bestonden werden vervangen door het toenmalig Frans recht.
De correctionele RB was een van vruchten van de Franse revolutionairen. In 1791
creëert men die RB.
o Oorspronkelijk gezien bestond die RB niet.
o De Franse revolutionaire hadden in het begin het idee dat het beste zou zijn
om het Engels model over te nemen.
Best om personen te laten berechten door gelijken als garantie tegen
vormen van willekeur die bestonden in het ancien regime, nl. tegen de
willekeur van de koning en de R’erlijke macht die men zag als
verlengede van de koning. Dit was het HvA.
Naast het HvA was er ook een tribunaux municipaux (later politieRB)
die zich exclusief gingen bezighouden met overtredingen. Zo was het
stelsel in het begin.
Vrij snel ontdekt men dat het onhoudbaar systeem is. Het is
ondoenbaar om voor alles een HvA te gaan organiseren => dus
correctionele RB => bedoeld als soort tussenschakel tussen de
overtredingen en de misdaden.
In term correctioneel zit ook het woord “corriger” dat betekent
dat men het gedrag gaat bijstellen. Men heeft kleine
criminelen voor ogen die zich misdragen en waarvan hun
gedrag gecorrigeerd moet worden. Dat heeft aantal
consequenties dat urbane criminaliteit (bv- diefstal) naar die
RB gaat.
procedure die toelaat om snel in te spelen op bepaalde
criminelen feiten die procedure wordt bewust zeer eenvoudig
gehouden.
Verder gaat de wetgever ook zeggen dat die gaat werken met schakelbepalingen:
o 1 tussen de procedure tussen politieRB en correctionele RB die gaat aangeven
dat een aantal artikelen zullen gelden
o en ander tussen de procedure van HvB. In bepaalde mate zal procedure van
HvA gelden als gemeen recht en van toepassing kan zijn op die procedure.
Maar moet je mee opletten omdat procedure voor HvA speciale zaken heeft
zoals bv- discretionaire bevoegdheid van de HvA voorzitter.
Men gaat het later aanvullen met burgerlijke rechtspleging. Dat wordt bij ons het
gerechtelijk wetboek. Men gaat het organieke deel hierin terugvinden + aantal
algemene regels vinden die soms ook van toepassing zijn op de correctionele
procedure.
5
,Er is een maatschappelijke ontwikkeling gekomen: de 2 andere RBen, nl. de politieRB en HvA
zijn gekrompen.
- PolitieRB: houdt zicht exclusief bezig met verkeerszaken.
o 1 afwijking van gekomen – dat zijn de zgn. COVID inbreuken. Meeste COVID
inbreuken behoren tot de bevoegdheid van de politieRB.
o Alle andere overtredingen worden niet echt vervolgd. Dat betekent dat iets
heel beperkt is.
- HvA: HvA heeft over de jaren heen een steeds beperkte bevoegdheid verkregen.
o Ten slotte is men tot het idee gekomen dat enkel moord voor het HvA zou
moeten komen. Minstens in de feiten zal het HvA zich enkel bezighouden met
moordzaken en al de rest naar de correctionele RB gaat.
Laatste evolutie: naast het strafwetboek is nog bijzondere strafwetgevingen gekomen. Dus
meeste van bijzondere strafwetgeving, aangezien heel veel ervan WB zijn, gaan naar de
correctionele RB.
DUS: Correctionele RB is vandaag de dag de strafR’er bij uitstek en heeft een
enorme bevoegdheid.
Is de eenvoudige procedure die wetgever voorzien had, is die nog altijd geschikt om de zaken
te behandelen?
Is pijnlijk duidelijk geworden door hervormingen dat het niet meer geschikt is.
Hervorming van Koen Geens die op een gluipse wijze het HvA wou “afschaffen”.
o Wou alle bevoegdheid van het HvA ontnemen wat zou betekenen dat
moordzaken voor correctionele RB konden komen. In wet 2016 had hij dat
gerealiseerd. Waardoor die voor de correctionele RB kwamen waaruit bleek
dat die procedure voor de correctionele RB daarvoor helemaal niet geschikt
was. Men ging dan ineens op dezelfde manier moordzaken behandelen als
alle andere zaken. Men is naar het GwH gegaan en heeft erop gewezen dat
correctionele procedure niet dezelfde waarborgen biedt zoals de procedure
beschreven in Sv voor het HvA. Daar is het duidelijk geworden dat de
procedure voor correctionele RB niet meer geschikt is om zo’n zaken te
behandelen.
Aangezien er ook complexe zaken bestaan zien we ook dat die procedure niet meer geschikt
daarvoor is.
Wel veel ruimte gelaten door de wetgever en R’ers hebben zich beholpen met die
ruimte om die zaken zo goed mogelijk te behandelen, maar vraag stelt zich wel of dit
niet op een andere manier zou kunnen worden georganiseerd.
De wetgever heeft ervoor gekozen om die COVID zaken niet meer voor de
correctionele RB te brengen maar die dus eigenlijk wel voor de politieRB komt wat
aangeeft dat men vlot afhandelen niet meer ziet zitten voor correctionele RB. De
wetgever gelooft niet meer in die ‘vlotte’ procedure voor de correctionele RB.
Alvorens men een zaak kan berechten is er een zekere volgorde.
Men begint altijd met de bevoegdheid. Omdat als men niet bevoegd is men niet
bevoegd is om te oordelen. Zelfs als de zaak niet ontvankelijk zou zijn door verjaring.
6
, Al is de verwijzing naar bevoegde R’er beperkt tot het vaststellen door die R’er dat de
zaak niet ontvankelijk is. Er is een bepaalde volgorde die men moet volgen en men
moet als eerst de bevoegdheid bekijken.
Eerste dat men moet bekijken welke zaken kunnen in aanmerking komen om naar de
correctionele RB te gaan. Traditioneel moeten we hier een onderscheid maken tussen de
materiele, persoonlijke en de territoriale bevoegdheid
2) Algemeen en materiële bevoegdheid
Art. 179 Sv.: correctionele RB oordeelt in eerste aanleg over de WB, behalve deze die door
art. 138 Sv tot de bevoegdheid behoren van de politieRB.
- In principe zijn alle WB voor correctionele RB.
- /!\ Beperkingen: door dat politieRB zich bezighoudt met verkeerszaken heeft men
bepaalde slagen en verwondingen in verband met verkeer ook toebedeeld aan de
politieRB voor zover het verband houdt met verkeersongeval. Daarnaast zijn er
traditioneel nog een aantal WB die minder van belang zijn in kader van verkeer, maar
ook botsmisdrijven zijn exclusief toebedeeld aan politieRB. COVID inbreuken zijn
meeste wanneer het gaat om schending van de wet op civiele veiligheid zijn die naar
politieRB verwezen.
o /!\ COVID - Er zijn aantal andere feiten zoals corona spuwers dikwijls
kwalificeert als bedreigingen en dat zijn WB die tot bevoegdheid van
correctionele RB behoort.
Het feit dat die WB tot de bevoegdheid behoren van correctionele RB wil niet zeggen dat ze
in de normale correctionele RB behandeld worden. 2 gevallen:
Sociaal rechtelijke MD; => moeten voor een speciaal samengestelde kamer komen.
Het is de correctionele RB, maar met een speciale kamer en samenstelling die dat zal
beoordelen (art. 76, §2 2de lid Ger.W.).
Jeugdzaken, behoren geheeld tot bevoegdheid van jeugdRB (art. 78, 8ste lid Ger.W.).
uithandengeving kan niet uitmonden in adiëring van de correctionele RB. Moeten
voor een speciale kamer in jeugd RB komen met een specifieke samenstelling.
Belangrijk hierbij als er meerderjarige mededaders zijn dat er een splitsing gebeurd
van de afhandeling van zaken (ook bij uithandengeving).
Correctionele RB is ook bevoegd voor de zittingsMD. Daar is hij bevoegd voor zowel WB als
OT gepleegd ter zitting (art. 181 Sv).
Het idee hierachter is dat de hogere RB bevoegdheid meesleept en vandaar dat de
OT ook tot de bevoegdheid behoren.
Het gaat hier om een zittingsMD: dat zijn MD gepleegd ter terechtzitting. Dat kan
door een partij, R’er of door een derde zijn gepleegd.
o Voorbeeld: persoon diefstal pleegde in de zittingszaal van de correctionele
RB.
De MiDa die een zittingsmisdrijf zouden uitmaken moeten voor het HvA komen.
o Voorbeeld: een moord gepleegd ter terechtzitting
Voor OT is de correctionele RB onbevoegd. Dus in principe voor de politieRB. Uitzondering:
Voor voorafgaand vernoemde zittingsMD.
7
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur ADevub. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €12,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.