Inhoud
Cursusinhoud ......................................................................................................................................1
Module 1: introductie .........................................................................................................................7
Wat is macro-economie?.................................................................................................................7
Wat is het nut van macro-economie ................................................................................................7
Economische stromen .....................................................................................................................8
Module 2: BBP & inflatie .....................................................................................................................9
De macro-Economische kringloop ...................................................................................................9
BBP ............................................................................................................................................... 10
Definitie .................................................................................................................................... 10
Andere manieren om inkomen te meten ................................................................................... 11
Componenten van BBP .............................................................................................................. 12
BBP/capita................................................................................................................................. 13
Het reële BBP vs het nominale BBP............................................................................................ 13
BBP DEFLATOR .......................................................................................................................... 14
BBP groei .................................................................................................................................. 15
Limieten van BBP als maatstaf: .................................................................................................. 15
BBP als maatstaf van welvaart ................................................................................................... 16
Inflatie .......................................................................................................................................... 17
Definities CPI: ............................................................................................................................ 17
Hoe wordt de consumptieprijzenindex berekend? ..................................................................... 17
Problemen met het meten van de consumptieprijzenindex: ...................................................... 18
Definitie Inflatie: ....................................................................................................................... 18
Andere indexen in België ........................................................................................................... 19
Indexering ................................................................................................................................. 20
Verschil tussen BBP deflator en CPI............................................................................................ 20
Economische variabelen corrigeren voor inflatie: ...................................................................... 21
Reële en nominale rente ........................................................................................................... 22
Module 3: economische groei ........................................................................................................... 23
Voorkennis voor Module 3: Economische groei & afnemende meeropbrengsten........................... 23
Productiefunctie........................................................................................................................ 23
Afnemende meeropbrengsten................................................................................................... 23
Waarom zijn sommige landen arm en andere landen rijk? ............................................................. 24
1
, Economische groei: ................................................................................................................... 24
Groeitheorie ................................................................................................................................. 25
Neoklassieke theorie: ................................................................................................................ 25
Het SOLOW-SWAN MODEL ............................................................................................................ 26
Productiefunctie:....................................................................................................................... 26
Productiefunctie per werknemer: .............................................................................................. 26
Assumpties van het SOLOW-SWAN Model: ................................................................................ 26
Grafische weergave van productiefunctie: ................................................................................. 28
Het endogene groei model ............................................................................................................ 31
Het endogene groei model: ....................................................................................................... 31
Hoe kan beleid groei beïnvloeden? -- Economisch beleid.............................................................. 32
Investeringen: ........................................................................................................................... 32
Menselijk kapitaal ..................................................................................................................... 32
Technologische vooruitgang ...................................................................................................... 32
Buitenlandse handel.................................................................................................................. 32
Module 4: werkloosheid ................................................................................................................... 33
Wat is werkloosheid? .................................................................................................................... 33
Hoe wordt werkloosheid gemeten?............................................................................................... 33
1. Administratieve data.......................................................................................................... 33
2. Labour force survey ........................................................................................................... 33
Definities ...................................................................................................................................... 34
Natuurlijke werkloosheid .............................................................................................................. 35
Neo-klassieke theorie: ............................................................................................................... 36
Keynes: ..................................................................................................................................... 38
Neo-klassiek synthese = Neo-keynesiaanse theorie ................................................................... 38
Marx: ........................................................................................................................................ 39
Bestaat de natuurlijke werkloosheid wel?.................................................................................. 39
Arbeidskrapte = ......................................................................................................................... 40
Soorten werkloosheid ................................................................................................................... 40
Vrijwillige werkloosheid vs onvrijwillige werkloosheid: .............................................................. 40
Kortstondige vs. Langdurige werkloosheid ................................................................................. 40
De kosten van werkloosheid .......................................................................................................... 41
Voor het individu:...................................................................................................................... 41
Voor de maatschappij:............................................................................................................... 41
Debat: werkloosheiduitkering goed of slecht? ............................................................................... 41
Module 5: sparen & investeren ......................................................................................................... 42
2
, Sparen & investeren ...................................................................................................................... 42
Spaarders: ................................................................................................................................. 42
Leners: ...................................................................................................................................... 42
Intertemporele keuze: ............................................................................................................... 42
Het Financiële systeem:................................................................................................................. 44
Financiële markten:................................................................................................................... 44
Financiële tussenpersonen: ....................................................................................................... 46
Andere financiële producten: .................................................................................................... 47
Actuele waarde ............................................................................................................................. 47
Actuele waarde (PV): ................................................................................................................. 47
Toekomstige waarde (FV): ......................................................................................................... 47
Risico ............................................................................................................................................ 48
Risico-aversie: ........................................................................................................................... 48
Manieren om risico te beheersen: ............................................................................................. 49
Beleid ........................................................................................................................................... 50
Sparen aanmoedigen ................................................................................................................ 50
Investeringen aanmoedigen ...................................................................................................... 51
Overheidsfinanciën ................................................................................................................... 52
................................................................................................................................................. 52
Module 6: Het Monetaire Systeem .................................................................................................... 53
Geld .............................................................................................................................................. 53
Geschiedenis van geld ................................................................................................................... 53
Functie van het geld ...................................................................................................................... 53
Ruilmiddel:................................................................................................................................ 53
Rekeneenheid: .......................................................................................................................... 54
Waardeopslag: .......................................................................................................................... 54
Liquiditeit...................................................................................................................................... 54
Soorten geld ................................................................................................................................. 54
1. Goederengeld .................................................................................................................... 54
2. Representatief geld............................................................................................................ 54
3. Fiduciair geld ..................................................................................................................... 54
Geld in de economie ..................................................................................................................... 55
De geldhoeveelheid:.................................................................................................................. 55
Banken en geldaanbod .................................................................................................................. 56
De rol van centrale banken ............................................................................................................ 58
De twee hoofdfuncties van de centrale bank: ............................................................................ 58
3
, Inflatie .......................................................................................................................................... 60
Oorzaken inflatie ........................................................................................................................... 60
Klassieke theorie: ...................................................................................................................... 60
Vervolg klassieke theorie (inflatie): ............................................................................................ 61
Oostenrijkse theorie .................................................................................................................. 65
Het printen van geld: ................................................................................................................. 65
Oorzaken inflatie 2022: ............................................................................................................. 66
Kosten van inflatie: .................................................................................................................... 66
Deflatie ......................................................................................................................................... 69
Module 7: open economie macro-economie ..................................................................................... 70
Introductie .................................................................................................................................... 70
Handel in goederen en diensten .................................................................................................... 70
Netto-exports ............................................................................................................................ 70
Internationale geldstromen ........................................................................................................... 71
Netto kapitaaluitstroom (NCO): ................................................................................................. 71
Internationale goederen EN geldstromen ...................................................................................... 72
Wisselkoersen ............................................................................................................................... 73
Nominale wisselkoers ................................................................................................................ 73
Reële wisselkoers ...................................................................................................................... 74
Wat bepaalt de wisselkoers? ..................................................................................................... 75
Macro-economische theorie ......................................................................................................... 76
Assumpties:............................................................................................................................... 76
Markt voor uitleenbare gelden: ................................................................................................. 76
Markt voor vreemde valuta: ...................................................................................................... 77
Evenwicht: ................................................................................................................................ 79
Beleid ........................................................................................................................................... 80
Wat is de impact van overheidsbeleid in een open economie? .................................................. 80
Module 8: Conjunctuur ..................................................................................................................... 83
Introductie .................................................................................................................................... 83
Data concepten ............................................................................................................................. 85
BBP = Tijdsreeks ........................................................................................................................ 85
Procyclische & contracyclische variabelen: ................................................................................ 86
Variabelen als indicator: ............................................................................................................ 87
Oorzaken conjunctuur ................................................................................................................... 87
Huishoudens / gezinnen: ........................................................................................................... 87
Bedrijven:.................................................................................................................................. 87
4
, Overheid: .................................................................................................................................. 87
Buitenland: ............................................................................................................................... 88
Verwachtingen: ......................................................................................................................... 88
Conjunctuur modellen .................................................................................................................. 88
Aanbodzijde: ............................................................................................................................. 88
Vraagzijde: ................................................................................................................................ 91
Real-business cycle:................................................................................................................... 91
Dynamic Stochastic General Equilibrium Models (DSGEM): ....................................................... 91
Module 9: Keynesiaanse theorie ....................................................................................................... 93
Introductie .................................................................................................................................... 93
Zeer belangrijke CONCEPTEN: ....................................................................................................... 93
Aggregate vraag (AV): ................................................................................................................ 93
Module 10: Aggregate vraag & aanbod (AV & AA) ............................................................................. 95
Introductie .................................................................................................................................... 95
De korte termijn ............................................................................................................................ 95
Lange termijn : .......................................................................................................................... 95
Een model voor de korte termijn: .............................................................................................. 96
De geaggregeerde vraag (AV) ........................................................................................................ 97
Geagregeerde vraag: ................................................................................................................. 97
Het geaggregeerde aanbod (AA).................................................................................................. 102
Op de lange termijn:................................................................................................................ 102
Vervolg op Lange-termijn AA ................................................................................................... 103
Een nieuw model voor de lange-termijn .................................................................................. 106
Het geaggregeerde aanbod ......................................................................................................... 107
Op de korte termijn !!! ............................................................................................................ 107
Twee oorzaken van fluctuaties .................................................................................................... 113
1) Verschuiving in geaggregeerde vraag ............................................................................... 113
2) verschuiving in geaggregeerd aanbod .................................................................................. 116
NEO-KEYNESIAANSE THEORIE...................................................................................................... 118
Module 11: Monetair & fiscaal beleid ............................................................................................. 119
Introductie .................................................................................................................................. 119
Monetair beleid .......................................................................................................................... 119
De vraag naar geld: ................................................................................................................. 119
Het geldaanbod:...................................................................................................................... 121
FISCAAL BELEID ........................................................................................................................... 124
1) Overheidsuitgaven ........................................................................................................... 124
5
, Belastingen: ............................................................................................................................ 125
BELEID OM DE ECONOMIE TE STABILISEREN ................................................................................ 126
Automatische stabilisatoren .................................................................................................... 127
Module 12: inflatie & werkloosheid ................................................................................................ 130
Module 13: internationale macro-economie ................................................................................... 131
6
, Module 1: introductie
Micro =
De beslissingen van individuele agenten (i.e. bedrijven en consumenten)
Meso =
Sectorniveau (bv. de industrie, het onderwijs)
Hoe alle scholen, leerlingen, leerkrachten beslissingen maken
en hoe al deze beslissingen samenkomen in de scholengroep
Macro =
Hoe al deze beslissingen samenkomen en de economie vormen.
Wat is macro-economie?
Macro-economie bestudeert hoe alle economische beslissingen die individuele
bedrijven/consumenten/spaarders/werkgever/werknemers maken samenkomen en het economisch
systeem vormen.
• Meestal op het niveau van een land of regio.
In macro-economie worden twee soorten vragen beantwoord:
1) Lange termijn vragen
a. Waarom is de lange termijn groei van een land verschillend aan dat van een ander
land?
b. …
2) Korte termijn vragen
a. Conjuctuur
b. Inflatie
c. Werkloosheid
Wat is het nut van macro-economie
Leerdoelen:
• Macro-economische concepten als BBP, groei, inflatie en werkloosheid kennen en weten hoe
deze berekend worden.
• Cijfers omtrent deze macro-economische concepten kunnen opzoeken en interpreteren.
Nut voor toekomstige bedrijfseconomen:
• Berichtgeving over macro-economische situatie kunnen volgen en begrijpen wat dit mogelijks
betekend voor individuele bedrijven en consumenten
o Bv: Impact van een recessie op verkoop
o BV: Impact van inflatie op kosten
Controverse:
• Macro-economen zijn goed in het verklaren van het verleden maar niet goed in het
voorspellen v/d toekomst.
7
,Waarom is het makkelijk om het verleden te voorspellen en niet de toekomst?
= Omdat macro-economie een sociale wetenschap is (die mensen bestudeert) en mensen zijn
onvoorspelbaar.
= “verschillende economen hebben verschillende vertrekpunten”
• Tijd
• Plaats
• Context
• Eigen ideologie
Economische stromen
Grondlegger economie = Adam Smith
• Economische groei
De industriële revolutie: → 2 tegenovergestelde stromingen:
1) Marxisme
2) Oostenrijkse school
De crisis van de jaren ’70
1) John Maynard Keynes
a. Markten zorgen niet automatisch voor volledige tewerkstelling
b. Vraag moet aangezwengeld worden
i. Bij een laagconjunctuur moeten de overheidsbestedingen omhoog, en bij
hoogconjunctuur moeten de overheidsbestedingen omlaag.
c. Met die theorie word Keynes de grondlegger van Macro-economie
d. Cambrigde school
Jaren ’80 = stagflatie ➔ 2 stromingen
1) Chicago school
2) Nieuw Keynesiaanse school
a. “Geldhoeveelheid bepaald inflatie”
Na de crisis van 2008 ➔ nieuwe theorieën
• Stephanie Kelton
o Moderne monetaire theorie
▪ Hevig bekritiseerd
▪ Want sinds 2021 terug hoge inflatie → gaat in tegen haar theorie
8
, Module 2: BBP & inflatie
De macro-Economische kringloop
“alle consumptie-beslissingen van huishoudens en productie-beslissingen van bedrijven komen samen
in de economische kringloop”
Markt voor goederen en diensten =
• Bedrijven verkopen goederen & diensten in ruil voor inkomen.
• Huishoudens kopen goederen & diensten in ruil voor geld.
Markt voor productiefactoren=
• Bedrijven kopen productiefactoren in ruil voor loon en rente.
• Huishoudens bieden arbeid, kapitaal & land aan in ruil voor inkomen.
In werkelijkheid is de macro-economische kringloop complexer: zie afbeelding volgende pagina:
• Naast bedrijven die goederen en diensten aanbieden in ruil voor geld. Kunnen bedrijven ook
goederen en diensten kopen ( = investering).
• Financiële instellingen (FI).
o Huishoudens sparen
o Bedrijven lenen
• Overheid:
o De overheid int belastingen van huishoudens en bedrijven
o Overheid kan ook lenen van FI
o Overheid zal zelf ook goederen & diensten aankopen op de markt van goederen en
diensten. (= overheidsinvesteringen)
▪ Tanks aankopen van een bedrijf (= goederen)
▪ Asfalt kopen voor wegen te herstellen (= goederen)
▪ “aankoop“ van leerkachten (= diensten)
• Buitenland
o In onze macro-economische kring kunnen:
▪ Huishoudens goederen en diensten kopen uit buitenland
• Import
▪ Huishoudens goederen en diensten verkopen naar buitenland
• Export
9
, BBP
BBP (bruto binnenlands product) = Meest gebruikte maatstaf om de algemene welvaart van een land
te meten
Definitie:
“De marktwaarde van alle finale goederen en diensten die geproduceerd worden in
een land binnen een bepaalde periode.”
D.W.Z = in een gesloten economie, zonder overheid en financiële instellingen :
BBP =
o De totale inkomsten van iedereen in een land
o De totale uitgaven van iedereen in een land
o De totale productie van iedereen in een land
Productie = inkomen = uitgaven
Marktwaarde:
= “Het bedrag dat mensen bereid zijn te betalen”
= “De waarde aan de prijs aan welke een goed of een dienst op de markt verkocht werd”.
Alle:
Men wil alle goederen en diensten opnemen in het BBP maar dit is niet altijd even gemakkelijk.
Waarom niet?
• Niet elke marktwaarde is makkelijk te meten, denk maar aan:
o Marktwaarden van groeten uit moestuin
o Zwartwerk
o Prostitutie (in België wel opgenomen)
o Huishoudelijke taken door leden van het gezin.
10
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur CVandendriessche. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €4,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
