FILOSOFIE LES 1
Les 1
What is an apparatus?
Door Giorgio Agamben
Apparatus = dispositief
[Fr.], I. bn., beschikkend, regelend; II. zn. o., het gedeelte van een wet, verordening, vonnis,
dat rechtsgevolgen beoogt of teweegbrengt.
Apparatus = Maatschappelijke constructie die ons in staat stelt om het leven te
vermakkelijken/organiseren
- Politieapparaat
- Beleidsapparaat
- Rechtsapparaat
- …
= heel ruim begrip, niet enkel bv. Telefoon
Giorgio gaat verder op:
Michel foucault, “discimline and punish”
Werk rond gevangenis rond nieuw strafapparaat
(vroeger lijfstraffen, verbannen,… ; hier niet meer) à hier beroof je mensen van hun tijd
Lijfstraffen zijn onomkeerbaar, de tijd kan teruggeschonken worden
Stel: alle gevangenen in een rotonde met in het midden een toren waar er iemand zit wie
iedereen ziet.
à er moet maar 1 bewaker zijn en deze kan zelfs in slaap vallen
Alleen al het gedacht dat er een bewaker zit kan de gevangenen in hun cel houden.
5e paragraaf
“The term apparatus designates that in which and through which, one realizes a pure activity
of governance devoid of any foundation in being. This is the reason why apparatuses must
always imly a process of subjectification, that is to say, they must produce their subject.”
à apparat is een totaliteit van verschillende dingen
à complex van handelingen, kennislichamen, maatregelen die afgekondigd worden,
instellingen, …
Alles functioneert samen als een apparaat die het gedrag, de gebaren en gedachten van
menselijke wezens stuurt
Apparaat is niet enkel het ene elementen (gevangenis, auditorium); zien als netwerk van
apparaten die aan elkaar vasthangen die allemaal zorgen dat je je op een bepaalde manier
gedraagd en denkt.
Niet enkel wij maken apparaten maar
HET APPARAAT STUURT ONZE GEDACHTEN EN HANDELINGEN!
Bekend voorbeeld:
Hoe komt het dat in Britannië 2 partijen stand hebben gehouden
à de architectuurhistoricus h
, FILOSOFIE LES 1
Het parlement word vormgegeven vanuit een strikt apparaat waarin lezer centraal staat,
met weerszijden van de leesstoel 2 tribunes, eenderzijds progressieven, anderzijds
conservatieven
à zij roepen ya en no
Punt: ruimte zorgt dat tweepartijstelsel zo werkt, geen meer plaats voor een derde partij
Toont hoe apparaat (parlementaire democtratie) een plek geeft en zo de democratie vormt,
mannier waarop het eruitzag stelde niets anders mogelijk dan tweepartijstelsel.
3 stellingen:
- Idee dat een apparatus vasthangt aan een subjectivering
Belangrijk want dit geeft een positieve draai aan het begrip
Laat ons alla apparaten afbreken, dan zijn we bevrijd (nu vooral in pandemie) (stop
met al die maatregelen, dan hebben we terug vrijheid)
Paragraaf 6:
“I wish to propose to you nothing less than a general and massive partitioning of
being into two large groups or classes on the one hand, living beings for substances.
And on the other, apparatures in which living beings are incessantly captured.”
Aan de ene kant de apparaten, aan de andere kant wij
“to recapitulate, we have two great classes: living beings (or substance) and
apparatuses. And, between these two, as a third class, subjects. I call a subject “that
which results from the relation and go to speak, from the relentless fight between
living beings and apparatuses.
Paragraaf 7:
Het apparat kan je niet zomaar afschaffen. Het gaat om een andere manier van
omgaan te zoeken.
Strijd tegen apparatus wil zich rihten op het herstel van het gemeenschappelijk
gebruik ervan.
“it is not a accident that people created, it is a part of our civilization.
De gevangenis is een heel modern iets, het komt voort vanuit het humanisme. Het
zorgt dat we op een andere manier gaan denien.
Als apparatus dan deel zijn van een goeie samenleving, hoe kunnen we er dan mee
omgaan?
Paragraaf 8:
het consacreren en profaneren
“while “to consecrate” (sacrare) was the term that designated the exit of things from
the sphere of human law, “to profane” signified, on the contrary, to restore the thing
to free use of men”
Iets heiligs word geinstalleerd waar je geen vat mee krijgt bv kerk. In die ruimte
gelden andere regels dan in een openbare ruimte, je zal respect hebben en bepaalde
handelingen doen.
, FILOSOFIE LES 1
Consacreren: term dat aanduid dat bepaalde dingen worden onttrokken aan de sfeer
van de wet.
Profanisering: het herstel van een ding tot het vrije gebruik van de mensen
Bv: het zou een schande zijn als je het altaar gebruikt als eettafel.
“profanation is the counter-apparatus that restores to common use what sacrifice
had separated and divided.”
De uitdaging ligt in het terugkrijgen van het gemeenschappelijk gebruik van een
apparaat.
Paragraaf 9 en 10:
Complxiteit: wat kunnen we doen in een context wanneer subjecten niet meer
gedefinieerd worden?
“what defines the apparatuses that we have to deal with in the current phrase of
capitalism is that they no longer act as much through the production of a subject. As
through the processes of what can be called desubjectification”
We zien vandaag hoe een desubjectivering geactiveerd wordt.
Een gsm is geen subject meer maar het desubjectiveert ons. Het reduceert ons tot
een telefoonnummer.
Sociale media neemt delen van ons weg.
Je kan niet meer zeggen dat een telefoon, sociale media een subject is.
We moeten de apparaten terug onder controle krijgen
Het herstellen van het gemeentschappelijke gebruik wordt dringender in het
vandaag, hoe kunnen we daar terug macht over krijgen?
“But this problem cannot be properly raised as long as those who are concerned with
it are unable to intervene in their own processes of subjectification, any more than in
their own apparatuses, in order to then bring to light the Ungovernable, which is the
beginning and, at the same time, the vanishing point of every politics.”
à om de 4 – 6 jaar zijn er verkiezingen, zo kunnen ze eens opnieuw beginnen.
Pandemie door Slavoj Zizek
- Sloveense filosoof, opgegroeid in joegoslavië
- Theoretisch: de franse politieke filosofie
- Psychotherapeutische context
- Plycho-analytische achtergrond à gebruikt hij om te analyseren
- Jaques Laquand
- Vreemde mengeling van Plycho-analytische en populaire cultuur (kunst, architectuur,
film, boek, muziek, toneel, dans, …)
-