1_Inleiding_+_wat_is_sociaal_werk
Dia 15:
3 Dimensies (=invalshoeken als we over het sociaal werk praten):
- Werkveld: hoe hebben we al die organisatie ingedeeld
- Beroep: focus op de sociaal werker, welke taken ga/mag ik doen
- Wetenschap: de theorie, hoe gaan de wetenschappen om met problemen?
BEGRIP interveniëren: tussenkomen, ingrijpen in het leven van mensen
- Wie? Hooggeschoolde mensen gaan ingrijpen in het leven van mensen die het nodig hebben
- Wanneer? Hoe erg of hoe groot het probleem is voordat een sociaal werker moet ingrijpen.
Voorbeeld is spijbelen, vroeger was dit geen probleem nu zijn er zelf mensen voor opgeleid
- Hoe?
- Op welke gronden?
Overheid heeft belang dat zoveel mogelijk mensen aan het werk gaan
Waarom belangrijk?
o Wie werkt draagt elke maand 13,07 % af van het maandloon aan de zorgstaat
o Technologische voorruitgang
o Angst voor criminaliteit, opstanden van zijn burgers
Overheid wil disciplineren ze willen de waarden en normen lanceren
Elk land wil solidariteit (door een vlag, volksliederen, munteenheid, hoofdstad)
EXAMENVRAAG: Studie van sociaal werk legt het accent op wetenschap
Dia 17
Juiste naam van een sociaal werker = maatschappelijk assistent
Dia 18
Sociaal werk is ontstaan door burgervrouwen die van rijke vrouwen en door verenigen waarbij rijke
vrouwen en zusters de arme vrouwen willen helpen. (Door vrouwen voor vrouwen)
- Hoeveel sociaal werkers? -/+ 40 000 mensen met de vrouwen in de meerderheid
- Waar vinden we ze? Overal
- Hoeveel verdienen ze? 1700 EUR per maand netto (Organisaties van de overheid verdienen
beetje meer)
- Waarom meer mannen nodig? Hoe heterogener je personeel is hoe groter mogelijke
connectie met de cliënt
Dia 21
Sociaal werk bril: we gaan specifiek kijken in die samenleving, wat betekent dat voor het welzijn van
mensen Wie wil meewerken moet de sociaal werktaal leren met de vaardigheden en
competenties
DEEL 1: KENNISMAKING SOCIAAL WERK
,Dia 22 - 27
DEFINITIE van sociaal werk
- Internationale definitie (2000): De sociaal werker interveniëren (tussenkomen) in het leven
van mensen om het welzijn te verhogen 2 vormen van professionalisering
o Technische professionalisering: jij als sociaal werker gaat optreden als expert en van
buitenaf een oplossing voorstelt, niet bevragen beste gesprektechnieken of
andere technieken om de persoon weer aan te zetten tot het hernemen, je stelt de
probleemdefinitie niet in vraag (bv spijbelen het kind aanzetten tot het weer naar
school gaan door te praten)
VRAAG DIE JE MOET STELLEN: De dingen goed doen, wat er moet gebeuren
o Normatieve professionalisering: Sociaal werker gaat die probleemdefinitie in vraag
stellen, gaat het wel bevragen, je gaat het in vraag stellen waarom het probleem er is
(bijvoorbeeld spijbelen waarom wil je niet meer naar school gaan?) in dialoog
gaan, aandacht voor de context en historiciteit (= is er iets waardoor dat het
probleem gebeurt?)
VRAAG DIE JE MOET STELLEN: Wat zijn de goede dingen doen? Moeien met de
probleemdefinitie
Sociaal probleem: wie heeft macht in de samenleving, wie heeft het voor het zeggen daardoor
durven sommige mensen niet spreken, een groep van de samenleving ziet dat het niet ok is
voorbeeld misbruik door een pastoor, 50 jaar geleden kon je dit niet zeggen niemand wilde je
geloven
- Globale definitie (2014) Drie algemene doelen, vanaf 2014 op structureel niveau, op
macroniveau (vb. cursussen, leren solliciteren, lagere jobs creëren voor laaggeschoolden)
o Bevorderen van sociale verandering en ontwikkeling
o Sociale cohesie verschijnt als doel, terwijl probleemoplossing in intermenselijke
relaties verdwijnt
o Empowerment en bevrijding van mensen
- Macroniveau: niveau samenleving
- Microniveau: niveau individu
Dia 30-32
2000: 1 finaliteit
Het welzijn van mensen bevorderen
2014: 2 finaliteiten
Het welzijn van mensen bevorderen
De uitdagingen van het leven aangaan
Hoe bereiken? Nood aan kennis over menselijk gedrag en sociale systemen
- Theorieën van sociaal werk
- Sociale (onderdeel van humane: gedragswetenschappen, waarom iemand iets doet) en
humane wetenschappen
- Lokale kennis
DEEL 1: KENNISMAKING SOCIAAL WERK
,EXAMENVRAAG: Sociaal werk is academische discipline geworden (waar onderzoek wordt gevoerd,
we zijn een eigen handelingswetenschap) + indignious (= inheemse kennis, kennis in de lokale
bevolking, niet wetenschappelijke kennis)/ meer dan alleen de wetenschappen als bron
Wat doet het sociaal werk: interveniëren/tussenkomen
Engageren van mensen en structuren om de uitdagingen van het leven aan te gaan
Dia 33-34
Wat? Daar waar mensen met hun omgeving in interactie treden
Nieuwe nadrukken
- Een praktijkgebasseerd beroep
- Een academische discipline
- Indiginous knowledge (=inheemse kennis)
Door wat wordt sociaal werk geleid?
- Sociale rechtvaardigheid
- Mensenrechten
- Collectieve verantwoordelijkheid
- Respect voor diversiteiten Verantwoorden en respect voor diversiteiten op alle manieren
Sociaal werk is een normatieve praktijk: wat is goed handelen, de goede dingen doen je moet zelf
soms onder ogen zien dat het niet mogelijk is
Dia 35
Interventie komt tussen in:
- Leefsituatie van mensen
- Engageren van mensen en structuren (wetgeving, regels veranderen om welzijn in de
samenleving te verbeteren) bijvoorbeeld zorgen dat er meer betaalbare/sociale woningen op
de markt zijn
Macroniveau: individu en structuren
Oorzaak problematieken: oorlog in Oekraïne, in de jaren 80-90 is door de liberalen de energiemarkt
geprivatiseerd (niet meer in de handen van de overheid maar in de private = mensen die de
bedoeling hebben om winst maken)
Dia 36
Er zijn constant maatschappelijke veranderingen evolueren in nieuwe inzichten + dat evolueert de
samenleving
Ook kennis gaat veranderen door wetenschap nieuwe inzichten
De wereld is geglobaliseerd: er is een wisselwerking bij mensen dat tussen landen engageren
(Globaal: over volkeren heen)
DEEL 1: KENNISMAKING SOCIAAL WERK
, Dia 37-42
Vlaanderen heeft geprobeerd om de globale definitie meer concreet te maken Door platform
sterk sociaal werk
5 Krachtlijnen worden via het platform in de verf gezet
- Politiseren werken: sociaal werk als democratische praktijk
Het waarborgen van rechten, ervoor zorgen dat mensen daadwerkelijk gebruik kunnen
maken van hun sociale werken
o Het waarborgen van rechten: Mensenrechten: elk mens heeft recht op een
menswaardig bestaan (als je niet weet dat je het bestaat ga je veel rechten mislopen,
wordt ook niet gezegd je moet er zelf info over zoeken) zijn juridisch niet
afdwingbaar (als je recht hebt op een sociale woning kan je daarmee niet naar de
rechtbank gaan
o Het collectiviseren van maatschappelijke problemen:
Collectiviseren: Mensen hebben een probleem omdat het beleid in Vlaanderen faalt
- Nabijheid:
o Aanwezig zijn in de leefwereld van personen in een kwetsbare situatie
Leefwereld: hoe mensen het leven ervaren
Systeemwereld: alles van organisaties, alles van de overheid
o De begeleiding samen met de cliënt
Nabijheid: aanwezig zijn in mensen hun leven bij een situatie, aanwezig zijn voor je
cliënt
- Proceslogica van sociaal werk: Proces afleggen bij mensen en af en toe kijken hoe je goed
handelt en interventies gaan bijstellen
Je gaat verkennen wat er is met je cliënt je gaat in dialoog
Maar als er iets veranderd handelingen gaan aanpassen
ER MOET INSPRAAK EN PARTICIPATIE ZIJN VAN DE CLIËNT (=dialoog)
- Generalistisch sociaal werk
o Integraal over levensdomeinen inkijken: werk, gezondheid, vrij tijd, financiële… als er
op 1 levensdomein iets scheelt dan heeft dat meestal ook impact op de andere
domeinen (bv. Ziek heeft impact op je gezondheid maar dan ook op het financiële)
o Breed spectrum aan kennis en vaardigheden hebben
o Verbinding tussen mens en maatschappij
- Verbindend werken
o Sociaal werk verbindt binnen de leefwereld van mensen tussen de leefwereld en de
maatschappij
o Versterken van mensen
o Verbinding van buurten
AL DEZE KRACHTSTENEN KUNNEN NIET LOS GEZIEN WORDEN, ZE VORMEN 1 GEHEEL
DEEL 1: KENNISMAKING SOCIAAL WERK