Resume
Samenvatting levensbeschouwing & wetenschap
- Établissement
- Universiteit Antwerpen (UA)
Samenvatting van levensbeschouwing & wetenschap
[Montrer plus]
Aperçu du contenu
LEVENSBESCHOUWING: RELIGIE, ATHEÏSME &WETENSCHAP
HOOFDSTUK 1 – GELOOF, REDE & WETENSCHAP
INLEIDING
Wetenschap heeft haar plek verworven op basis van haar methodologie, waarom moet we het dan nog hebben
over 'geloof & wetenschap'?
Wetenschap geeft ons de 'voorlopig beste' kennis over wereld, mens en samenleving
MAAR kan ons niet op elke soort vraag een antwoord geven
o Religieuze, ethische, morele vragen
o Kan hier wel onderzoek naar doen, maar geen eenduidig antwoord op geven
o Is er evidentie om aan te nemen dat …?
Invloed van religie neemt af in westen (maar is niet representatief voor de rest van de wereld) = secularisering
Eigen voor democratische rechtstaten
Voorspellingen voor de toekomst (2060):
Ondanks secularisering hoeft religie niet te verdwijnen! Demografische prognoses tonen aan dat in 2060 meer
mensen religieus zullen zijn dan vandaag, ondanks de afname v/h aantal religieuze mensen in het Westen.
Evangelische kerken zijn snelst groeiende kerken binnen Christendom
Islam is sterkst groeiende godsdienst & wordt even groot als het Christendom op wereldvlak, omdat:
o Jongere populatie (--> hoger geboortecijfer)
o Unaffiliated: procentuele daling
Science & religion
Sinds 1960 heeft discussie over geloof, rede & wetenschap zich ontpopt tot zelfstandige academische discipline
1966:
o Eerste uitgave v/ Zygon: Journal of the Religion & Science
o Handboek v/ Ian Barbour: Issues in Science and Religion
Heeft geleid tot verdere ontwikkeling v/h vakgebied met eigen conferenties, lezingenreeksen enz.
op verschillende universiteiten en netwerken, zoals:
o ISSR = International Society for Science and Religion
o ESSSAT = European Society for the Study of Science and Theology
Zowel gelovigen als ongelovige atheïsten hebben een inbreng (gehad) in deze discussie
Richard Dawkins: Ongelovige atheïst
"Wetenschap & religie zijn incompatibel en onderhouden een conflictueuze
relatie met elkaar"
Jurgen Habermans: Religieus onmuzikaal
"De religie hoeft niet waar te zijn om waardevol te kunnen zijn. Ook seculiere burgers
kunnen iets leren v/ religieuze bijdragen"
John templeton foundation:
Invloedrijke Amerikaanse organisatie die mbv onderzoeksgeld en jaarlijkse 'Templeton Prize' het werk
ondersteunt dat wetenschap & religie in harmonie samen wil brengen
Apologetisch kantje: aantonen dat wetenschap geen bedreiging moet zijn voor religie en het geloof niet
moet ondermijnen
Religie:
Beschikt over een bepaalde diversiteit
Is een ambivalent fenomeen
Is een dynamisch gegeven
,2003: tijdschrift 'Theology and Science’
Doel = bevordering v/ creatieve wederzijdse interactie tss de theologie & natuurwetenschappen
DRIE TYPOLOGISCHE POSITIES
Ian barbour: vierdeling om verhouding tussen wetenschap/rede/filosofie & geloof/openbaring/theologie te
beschrijven. Deze 4 begrippen zitten vervat in de 3 typologische posities
Togetherness positie: dialoog & integratie
Battlefield positie: conflict
The nothing in common positie: onafhankelijkheid
BATTLEFIELD POSITIE (CONFLICT)
Er is een manifeste tegenstelling tussen geloof & wetenschap ( zowel atheïstische als religieuze varianten)
Tertullianus: ‘Credo quia absurdum’ (= ik geloof omdat het absurd is)
o Anti-filosofische interpretatie
Al-Ghazali
o Islamitische theoloog
o Boek: ‘de tegenstrijdigheden v/d filosofen’
o Alles gebeurt door de wil & hand v/ God
o Vandaag de dag nog een standaardopvatting in de orthodoxe islam
o Belangrijkste moslim na Mohammed
Creationisme:
o Voornamelijk bij oosterse levensbeschouwingen
New age
o Eclectisch amalgaan v/ ideeën
Atheïstisch persfectief
o The four hoursemen:
Richard Dawkins, Daniel Dennelt, Sam Harris & Christopher Hitchens
o ‘Religie is niet alleen gevaarlijk, maar ook inherent compatibel met rede & wetenschap’
o Godsgeloof & religie zijn irrationeel, onwetenschappelijk & achterhaald
o Een gelovige wetenschapper is een contradictio in terminis (wetenschappelijk atheïsme)
NOTHING IN COMMON POSITIE (ONAFHANKELIJKHEID)
Geloof en wetenschap hebben niets met elkaar gemeen
Geloof: morele & zingevingsvragen beantwoorden
Wetenschap: wereld begrijpen
Doorheen de geschiedenis terug te vinden bij verschillende theologen en filosofen.
Fideïsme: geloof vergt ‘een sprong’ voorbij de rede
TOGETHERNESS POSITIES (DIALOOG & INTEGRATIE)
Integratie v/ geloof & wetenschap in een globale visie
Wetenschappelijke kennis is niet in tegenspraak met religie
o Vooral wijd verspreid in moslimwereld
o Maurice Bucaille: Koran anticipeert op heel wat wetenschappelijke bevindingen
o Nur beweging
Tweewegenleer: geloof/rede & openbaring/wetenschap zijn 2 complementair wegen om tot eenzelfde
waarheid v/d (morele) werkelijkheid door te dringen
o Thomas van Aquino VS. Averroës
, Wetenschap is vertrekbasis om van daaruit theologisch over de aard van God na te denken
Vanuit de studie v/d natuur, mens en wereld moet geconcludeerd worden dat God bestaat
o = natuurlijke theologie
o William Paley: Natural Theology
“De natuur is ontworpen en alles in de natuur is door een ontwerper bedoeld”
= teleologische of ontwerpgodsbewijs
= godsbewijs uit de schepping
o Leeft vandaag nog voort in ID-beweging
KORTE GESCHIEDENIGS VAN EEN AMBIVALENTE RELATIE
VROEGE CHRISTENDOM & MIDDELEEUWEN: FILOSOFIE EN GELOOF VINDEN ELKAAR
Tertullianus:
Anti-filosofie
Filosofische interpretaties v/ christendom = ijdele curiositas
o Schadelijk & nutteloos voor geloof
MAAR anti-filosofische houding krijgt niet de bovenhand
Uitgangspunt v/ meeste middeleeuwse theologen: geloof/rede & openbaring/filosofie kunnen hand in hand
gaan met elkaar ‘christelijke filosofie’ wordt geboren:
Tot 12e eeuw: voornamelijk gebaseerd op Plato, daarna op Aristoteles (= “de Filosoof”, tot 17e eeuw)
2 personen spelen belangrijke rol in dit verband: Augustinus & Aquino
Kerkvader Augustinus
Christelijke gedachtengoed = ‘haven v/d filosofie’
Geloof voorrang op rede
“Geloof om te zien en om tot inzicht te komen”
Curiositas VS studiositas
Canterbury probeert eveneens het christelijke geloof inzichtelijk te maken met redelijke argumenten
Ontologisch godsbewijs: God is absoluut volmaakt. Bestaan is volmaakter dan niet bestaan, dus God
bestaat
Het feit dat geloof en rede niet tegengesteld zijn aan elkaar, blijkt ook uit de abdijen:
Gebeden
Gewerkt
Verzamelpunten van toenmalige ‘beste’ kennis die er was (= ‘bib’)
o Kennis werd met hand overgeschreven voor reproductie
Middeleeuwse filosofie = didactische filosofie (scholastiek)
Benadrukt belang v/ de eigen kracht v/d rede, MAAR geloof krijgt steeds voorrang op rede.
Hier waren ook tegenstanders van: Al-Ghazali, Averroës
BREUK EN SYNTHESEMOMENTEN IN DE LATE MIDDELEEUWEN
DE SYNTHESE VAN THOMAS VAN AQUINO (CHRISTENDOM)
Poging tot samenbrengen filosofie v/ Aristoteles met theologie. Zeggen beide dat er maar 1 waarheid is, maar
hebben een verschillend standpunt over hoe daar te komen
Filosofie: rationaliteit en rede (ratio)
Theologie: goddelijke openbaring (revelatio)
Thomistische positie: slecht voor bepaalde geloofspunten moet de rede aangevuld worden met kennis uit de
openbaring. Wanneer geloof en rede toch zouden botsen, moet het geloof voorrang krijgen.
Verdedigd door Rooms-katholieke Kerk
o Mede auteur v/ ‘Fides et ratio’
o “De rede zonder geloof geeft voldoende richting, het geloof zonder rede dreigt te particularistisch en
gevoelsmatig te worden.”
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur studentua99. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €6,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
75632 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 14 ans