Empirisch-analytisch paradigma
(Mens als kennis)
= gedragstherapeutische benadering: gekenmerkt do maakbaarheid en positivisme
Nadruk: kennisverwerving
Men gelooft dat een goede kennis van de mens, zijn denken en/of gedrag ertoe kan leiden dat we die
mens kunnen veranderen
Uitgangspunten Basisprincipes leertheorie (EX)
- Gebaseerd op leertheorie - Alle gedrag is aangeleerd en kan
- Centraal: concreet observeerbaar, afgeleerd w do het koppelen van + en -
meetbaar gedrag (houdt zich niet bezig gevolgen aan het aan of af te leren
met innerlijke processen) gedrag
- Geloof in veranderbaarheid - Gedrag = fundamenteel kenm van
- ‘Logisch positivisme’ levende organismen
- Ontstaan: American Dream jaren ‘60 - Meest menselijke gedrag = leergedrag
- Ontstaan, voortduren, ophouden van
gedrag hangt af van gebeurtenissen als
stimuli in omgeving
Gedragsproblemen/gedragsstoornissen = vorm van onaangepast gedrag dat dezelfde wijze van
aanleren volgde als het gewone gedrag
Behandelmethoden
Systematische Blootstellings- of exposuretherapie waar inwendige contra-
desensitisatie: conditionering w bekomen (bv.: bij angststoornis)
Vb.: kennis laten maken met een hiërarchie van angstige toestanden waar de patiënt
stap voor stap angsten (bv. spinnen) verwerkt
Aversieve benadering: Ongewenste responsen afleren door aversieve stimuli toe te dienen
Vb.: inspuiten van APO morfine bij drinkebroers met als gevolg braken na contact van
alcohol
Token economy system: Aanleren van operants -> Bekrachtiging door tokens
!! Let op dat het een haalbaar gedrag is, dat het gedrag onmiddellijk wordt bekrachtigd
en dat kinderen weten welk gedrag er verwacht wordt !!
Modeling: Gedrag aan- en afleren door voorbeeld te tonen
Bv.: het systematisch benadrukken en op verschillende wijze tonen van het goede
voorbeeld
Assertieve training: Contra-conditionering op sociale angsten
Bv. aanleren van zelfzekerheid door het afleren van angst
Strafprocedures/isolatie: Straffen: Time-out/isolatie
= iemand uit bekrachtigende omgeving halen en apart zetten
Cognitieve technieken: Geheel van cognitieve technieken die belang onderstrepen van
cognitieve processen als mediërend proces
Mediërend: tussen cognitieve processen die zich tussen situatie en
gedrag bevinden
Bv. zelfinstructieprogramma’s van Meichenbaum, zelfinstructietraining, IVP Feuerstein…
, Vormen van leren
- Habituatie (= gewenning) en sensitisatie (= overgevoelig) (leren do herkenning)
- Klassieke conditionering (leren door associatie – verbanden leggen)
o Pavlov: hond geleerd dat er een verband was tssn rinkelen van bel en eten
o Watson & Little Ablert: witte speelgoedrat die kind liet schrikken door geluid -> zorgde
dat het kind angst kreeg en daarna algemene angst voor witte dingen
Afleren lukt niet, als je bang bent v iets, ga je dat uit de weg, maar daardoor
leer je niet je angst te overwinnen
-> verband tssn 2 prikkels en omgeving (aanleren van gedrag)
- Operante conditionering (leren door gevolgen)
o Thorndike’s puzzlebox: kat die op een hendel moest duwen om aan eten te kunnen
(wet van effect)
Gedrag met positief effect neemt toe, gedrag met negatief effect afneemt
o Skinner’s box: rat leerde om niet aan stroomgedeelte te komen, maar wel aan de kant
met eten
-> gedrag beïnvloeden door gevolgen ervan te bepalen (+ gedrag wordt herhaald, - gedrag niet)
- Modeling of modelleren (leren door observeren van ander): gedrag aan- of afleren door vb te
tonen
o Bobo Doll experiment – Bandura: kinderen die zagen dat volw agressief waren en
beloond werden, gingen zichzelf agressief gedragen dan kinderen die zagen dat de
volw een preek kregen
Je moet niet zelf de gevolgen ervaren, maar je kan ook het gedrag aanleren
door de gevolgen te zien bij de ander
Basisprincipes straffen en belonen
- Zowel belonen als straffen volgt onmiddellijk op gedrag
- Belonen werkt beter dan straffen
- Straf alleen werkt nooit. Afleren zonder nieuw gedrag aan te leren zorgt niet voor
gedragsverandering
- Consequent zijn is noodzakelijk
- Beloning en straf zijn afgestemd op situatie, het gedrag en op degene die beloond/bestraft w
SGG of ABC schema
Situatie Gedrag Gevolg
Duidelijk? Gewenst gedrag? Bekrachtigen
Voorspelbaar?
Prikkelarm? Ongewenst gedrag? Negeren, straffen
Prikkelrijk?
Te hoge verwachtingen? Zelfcontrole? Time-out
Te moeilijk?
Te lage verwachtingen?
Te gemakkelijk?
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur lanthesmits. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €3,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.