lOMoARcPSD|17473926
BIOLOGISCHE ANTROPOLOGIE (10-OV 10-MV)
https://quizlet.com/be/789969153/belangrijke-begrippen-biologische-antropologie-flash-cards/
ANTROPOLOGIE EN DIENS SUBVELDEN
Antropologie in de ‘4-field approach’
F Studie van de mensheid in al diens vormen.
F Cross-cultureel en holistisch.
F Cultuur differentieert mensen van andere dieren
F Biologie produceert cultuur, maar cultuur kan biologie beïnvloeden.
→ Bioculturele antropologie betere naam?
1. Culturele antropologie
= De studie van menselijke samenlevingen, vooral in cross-culturele context
F Etnologie: De studie van menselijke samenlevingen, hun tradities, rituelen,
overtuigingen en de verschillen tussen samenlevingen in deze eigenschappen.
F Etnografie: De praktijk van de culturele antropologie. Etnografen bestuderen de
minutieuze werking van menselijke samenlevingen, in het bijzonder niet-westerse
samenlevingen .
2. Linguistische antropologie
= De studie van taal, diens geschiedenis en gebruik, ook wel antropologische taalkunde
genoemd.
F Linguïstische vorm: gramattica regels
F Linguïstische functie: waaarom spreken wij
F Sociale context
o Taal = universeel
o Welke taal = cultuur
3. Archeologie
= De studie van de materiële cultuur van vroegere volkeren / beschavingen
F Artefacten: De objecten, van gereedschap tot kunst, achtergelaten door eerdere
generaties mensen.
F Materiële cultuur: objecten/artefacten van vroegere menselijke culturen.
• Prehistorische archeologen
• Historische archeologen
F Nieuw: archeo-genetica -> revolutionair, vb. Ouderdom schatten
4. Biologische antropologie
= Elke wetenschapper die ‘evolutie’ bestudeert in relatie tot de menselijke soort.
1
, lOMoARcPSD|17473926
Paleoantropologie
= De studie van de fossiele records van ancestrale mensen en hun naaste verwanten
(primaten)
- Dus ook de studie van primaten tot 65 miljoen jaar terug!
- Onderzoek begint met veldwerk.
- Studie gebeurt in musea en universitaire labo’s.
- Als de fossiele overblijfselen toenemen, zien we hoe bijzonder de evolutionaire
geschiedenis van onze soort wel is. -> adhv dateringstechnieken
Skeletbiologie
= De studie van het skelet en de patronen en processen van menselijke groei, fysiologie en
ontwikkeling
- Leert ons veel over leefwijzen etc.
Antropometrici waren de eerste generatie van biologische antropologen.
- Metingen van het menselijk lichaam
Paleopathologie
F De studie van ziekten in oude menselijke populaties
F De studie van menselijke resten in archeologische context
Forensische antropologie
= De studie van menselijke resten in legale (forensische) context
- Onderzoek naar oorlogsmisdrijven (genocide)
o vb. in Rwanda, Killing Fields (Cambodja) -> massagraven
- Moord
- Verkrachting
Primatologie
= De studie van niet-menselijke primaten en hun anatomie, genetica, gedrag en ecologie.
- Jane Goodall (chimpansees) and Diane Fossey (gorillas)
- Niet-menselijke primaten worden bestudeerd omdat ze inzicht geven in hoe de evolutie
de menselijke soort gekneed heeft
Menselijke biologie
= Menselijke groei en ontwikkeling, adaptatie aan extreme omgevingsomstandigheden en
menselijke genetica .
- Menselijke adaptatie
• Hoe passen mensen zich aan extreme omgevingsomstandigheden (vb. extreme
koude, hoogte,…) aan?
- Voedingsantroplogie
F Studie van de samenhang tussen dieet, cultuur en evolutie
2
, lOMoARcPSD|17473926
Biomedische antropologie
= Effecten van vervuiling, giftige stiffen op de menselijke groei
Moleculaire antropologie
= Genetische benadering van evolutionaire wetenschap
Verschillen tussen mensen en niet-menselijke primaten
OORSPRONG VAN DE MODERNE BIO-ANTROPOLOGIE
F Ontdekkingen van fossiele homininen: alle soorten na de afsplitsing van de (niet-
)menselijke primaten
F Darwin's On the Origin of Species
F Oude benaming: ‘physical anthropology’ (aandacht fysische kenmerken)
F In de eerste helft van de 20ste eeuw vooral bezig met antropometrie (lichaam, constitutie
en cranium)
F Monogenisme-polygenisme debat (één ras vs verschillende rassen)
‘Nieuwe’ fysische antropologie
o ‘Neo-Darwinistische synthesis’ van genetica, anatomie, ecologie, en gedrag met
evolutietheorie van Darwin
BELANGRIJKE BEGRIPPEN
F Adaptatie
o ecologische aanpassing door erfelijke veranderingen bij organismen om beter te
kunnen overleven of voor nageslacht te kunnen zorgen
F Antropologie
o Studie van de mensheid in al diens vormen.
F Archeologie
o De studie van de materiële cultuur van vroegere volkeren / beschavingen
F Artefacten
o De objecten, van gereedschap tot kunst, achtergelaten door eerdere generaties
mensen.
F bio- archeologie
o De studie van de materiële cultuur van vroegere volkeren / beschavingen
F bio antropologie
o de (natuurwetenschappelijke) studie van de mens.
3
, lOMoARcPSD|17473926
F culturele antropologie
o De studie van menselijke samenlevingen, vooral in cross-culturele context
F Etnologie
o De studie van menselijke samenlevingen, hun tradities, rituelen, overtuigingen en de
verschillen tussen samenlevingen in deze eigenschappen.
F Etnografie
o De praktijk van de culturele antropologie. Etnografen bestuderen de minutieuze
werking van menselijke samenlevingen, in het bijzonder niet-westerse samenlevingen
F forensische antropologie
o De studie van menselijke resten in legale (forensische) context
F Hominide
o alle soorten na de afsplitsing van de (niet-)menselijke primaten
F menselijke biologie
o Menselijke groei en ontwikkeling, adaptatie aan extreme omgevingsomstandigheden
en menselijke genetica
F linguïstische antropologie
o De studie van taal, diens geschiedenis en gebruik, ook wel antropologische
taalkunde genoemd.
F materiële cultuur
o objecten/artefacten van vroegere menselijke culturen
F osteologie
o het wetenschappelijk vakgebied dat botten en de opbouw van het skelet bestudeert
F paleoantropologie
o De studie van de fossiele records van ancestrale mensen en hun naaste verwanten
F Paleopathologie
o De studie van ziekten in oude menselijke populaties
o De studie van menselijke resten in archeologische context
F primatologie
o De studie van niet-menselijke primaten en hun anatomie, genetica, gedrag en ecologie.
BELANGRIJKE NAMEN
F Charles Darwin
F Jane Goodall
F Diane Fossey
F Robert Sapolsky
4
