Mijlpalen in de kunst en materiële cultuur van de prehistorie tot
heden: Barok
1. Definiëring term ‘Barok’
Het woord ‘barok’ is afgeleid van het Portugese barocco dat ‘onregelmatige
parel/steen’ betekent gebruikte term om een stijlrichting aan te duiden die rond
1590 opkwam in Rome.
De ontwikkeling van de stijl liep parallel met het réveil van de Rooms Katholieke
Kerk. Na het Concilie van Trente (1545 – 1563) was de contrareformatie ingezet. De
glorie van het Roomse geloof mocht duidelijk naar voren komen in de kunst.
Niettemin werden er ook een aantal richtlijnen of voorschriften voorzien voor
kunstenaars. De Bolognese kardinaal Gabriele Paleotti stelde regels op in zijn
‘Discorso intorno alle imagini sacre e profane’1
2. Italië
De invloed van de contrareformatie liet zich uiteraard ook voelen in Italië; grote
schildersprojecten in kerken illustreerden de dogma’s van de Katholieke Kerk. Om de
boodschap over te brengen werden alle theatrale middelen ingezet: meesleurende
spiralen en diagonalen, een dramatisch clair-obscuur, weelderige kleuren, …
Da Cortona, Het martelaarschap van de H. Laurentius: De diagonale opstelling
brengt een grote dynamiek teweeg die nog ondersteund wordt door de wapperende
gewaden en de gestiek. Het werk toont de invloed van Rubens.
Dezelfde dynamiek kenmerkte de beeldhouwkunst. Sculpturen gingen steeds meer
interageren met de omliggende ruimte. De omgeving werd duidelijk beschouwd als
een onderdeel van het beeld.
Baciccio & Antonio Raggi & Leonardo Retti, Plafond van de Il Gesukerk: Dit plafond
is een mooi voorbeeld van een integratie in architectuur, schilderkunst en
beeldhouwkunst. Samen brengen ze een illusionistisch spektakel.
De barokke bouwkunst richtte zich op het scheppen van spektakel. De strenge
belijning en het evenwicht van de renaissance werden verlaten. De nieuwe taal
bestond uit vloeiende curven en illusionistische effecten. Net zoals in de
schilderkunst werd de lichtwerking een belangrijk expressiemiddel.
Bernini, Sint-Pietersplein: Het plein werd afgesloten door 2 colonnades met Dorische
zuilen, opgesteld in een halve cirkelvorm. Het waren 2 armen die de gelovigen
moesten omhelzen.
Tijdens de late 16de eeuw zette paus Sixtus V in Rome grote urbanisatiewerken in de
1
Over onderwerpen van kunstwerken en hun morele, didactische waarde: duidelijke,
verstaanbare voorstellingen en bepaald decorum (verheven stijl) voor sacrale onderwerpen,
geen erotiek in religieuze kunst.
1
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur raks8452. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €2,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
