Notes de cours
FORENSISCH WELZIJNWERK
- Cours
- Forensisch Welzijnswerk
- Établissement
- Vrije Universiteit Brussel (VUB)
Alles staat in het document beschreven. Verder kan het zijn dat er wel wat schrijffouten in te vinden zijn.
[Montrer plus]
Vendeur
S'abonner
Aperçu du contenu
FORENSISCH WELZIJNSWERK:LES 1: 15/02/2023
DE NOTIE FORENSISCH WELZIJNSWERK
De term forensisch verwijst naar: “in het kader van het strafrecht”, bijvoorbeeld
forensische psychiatrie, forensische geneeskunde, …
Welzijnswerk verwijst naar een ‘welzijnsgerichte’ hulp- en dienstverlening, vorming en
begeleiding ➔ alle activiteiten gericht het welzijn mensen te verhogen
Forensisch welzijnswerk: term in 1980 geïntroduceerd door Panopticon, tijdschrift voor
Strafrecht, Criminologie en Forensisch Welzijnswerk
Inleiding panopticon:
▪ Edito: “Welzijnswerk koppelen aan het forensische (…) zou in zoverre
aanleiding kunnen geven tot misverstanden, dat men ten onrechte in deze
uitdrukking een aprioristische stellingname zou lezen omtrent de mogelijkheid
om middels justitiële interventie bij te dragen tot een groter individueel of
collectief welzijn. Men kan echter niet ontkennen dat velen pretenderen
middels of aan de rand van het strafrechtsysteem aan het welzijn van
individuen of groepen te werken.”
➔ Wijst op het feit dat de relatie tussen strafrecht en welzijn(swerk) niet evident is!
- Inleiding waarschuwing dat je niet sowieso via strafrecht welzijn kan
creëren.
- Terwijl er wel vele initiatieven zijn die iets rond welzijn doen binnen de
marge van het strafrecht
- Je merkt wel dat er een soort van discussie is rond strafrecht en welzijn.
Een eerste vraag is of er ruimte is voor de vragen naar welzijn en voor welzijnswerk?
Ruimte wordt bepaald door perspectief op criminaliteit en op de rol van het
strafrecht (zie cursus Welzijn en criminologie)
Maatschappelijk klimaat = manier waarop wij als maatschappij kijken
problemen van criminlaiteit en onveilogheid. Wat hebben mensen
nodig. Bepaald idee wat burger nodig hebben in een land om goed
te leven om een zekere vorm van welzijn te bereiken. v
1
, Verschillende perspectieven op strafrecht:
Maatschappelijk klimaat heeft impact op de wijze waarop we naar problemen van
criminaliteit en onveiligheid kijken
Ontwikkeling verzorgingstaat en welzijnswerk (tussen consensus en dissensus)
Verwijzing naar punitiever strafklimaat (cf. Garland, Wacquant, Boutelier, …) =
discussie of men repressiever moet optreden of niet
Zero tolerance
Activering en nadruk op individuele verantwoordelijkheid
Veiligheid als dominant thema
Maatschappelijk klimaat kan ook te maken hebben met de economie:
hoe meer economische problemen hoe punitiever men gaat
optreden. Mensen voelen zich onzekerder en vanuit die angst
gegrepen naar hardere aanpakken.
- In tijden eco crisis = gevangenispop stijgen
Heeft ook impact op perspectieven in strafrecht
Ontwikkelt zich door pendelbeweging deze perspectieven ontwikkelen
zich hierin. tussen elementen van het klassieke strafrecht en het sociaal
verweer
Actueel ook aandacht voor herstelrecht als zogenaamde derde weg
tussen klassieke en rehabilitatieve benadering
Zie als achtergrondtekst: Vander Laenen, F., Vander Beken, T. &
Bouverne-De Bie, M. (2012). “Strafrecht en welzijnswerk” in Handboek
Forensisch welzijnswerk
WELZIJN EN STRAFRECHT
• Links: aantal gevangenen
• Onderaan: uitgaven voor welzijn sociale voorzieningen
Verbanden:
- Landen minder uitgegeven hebben higer gevangenen.
- Landen die vaak maar dan ook minder gevangenen hebben
- BE bevind zich tussenin
▪ Er zit dus een corelatie tussen die twee factoren en er een samenhang is
tussen welzijn en strafrecht
2
, Welzijn en strafrecht: ‘een paar apart’
▪ 2 systemen met potentieel andere premissen (apart) ( doelstellingen)
▪ Recht kijkt primair naar gestelde daad en de wijze waarop die daad
voor samenleving, slachtoffer en dader ‘vereffend’ moet worden
- Kijkt naar wat er gebeurd is en wijze waarop misdrijf gereageerd moet
worden
▪ Zorg kijkt primair naar de hulpbehoevende persoon en welke
zorgmaatregelen hij/zij nodig heeft om zijn/haar kwaliteit van leven te
bevorderen
- Persoon zelf en haar leven te bevorderen/
▪ toch erg afhankelijk van elkaar: samen in pendelbeweging (een paar)
▪ Heeft een sanctie naast vergelding ook preventieve, pedagogische of
beschermende taken?
▪ Zijn welzijnsmaatregelen ook controlerend in functie van de
maatschappelijke norm?
- Zijn deze niet alleen emanciperend maar controlerend in functie
DE NOTIE FORENSISCH WELZIJNSWER K
Klassiek strafrecht
3
, ▪ Daadgericht
▪ Straf is gericht op afschrikking
▪ Dader is autonoom en “kiest” voor delinquentie
▪ Straftoemeting: gebaseerd op ernst misdrijf
▪ Niet geïndividualiseerde ‘gelijke’ behandeling, gericht op afschrikking gezien
de kosten hoger zijn dan de baten
▪ Geen ruimte voor welzijnswerk: strafrecht handelt deze materie af. Enkle straf
tegenover de daad en daarmee is de kous af
Sociaal verweer
▪ Dadergericht: wie is die persoon?
▪ Dader is gedetermineerd, hetzij door “nature” (cf. Lombroso) of “nurture” (cf.
Lacassagne) of beiden
- Gedetermineerd door hun genen, opvoeding, buurt = maakt dat zij
niet anders kunnen dan misrijven plegen
▪ Straftoemeting gericht op behandeling achterliggend probleem= verweren
onze maatschappij tegen het abonormale = sociaal verweer
- Ook het achterliggend probleem behandelen zodanig dat het gene
dat de persoon determineert om misdrijven te plegen gaan weghalen
▪ Individualisering: resocialisatie dus = gevaar verminderen
▪ Openheid voor welzijnswerk (vanuit welke opvatting?)
- Wat heeft persoon nodig een beter leven te leiden. Welzijnswerk is voor
strafrecht zinvol binnen sociaal verweer
SOCIAAL VERWEER IN DE PRAKTIJK
▪ Vooroorlogs Sociaal Verweer (Prins):
▪ Neo-klassieke benadering: sociaal verweer met elementen klassiek
strafrecht = klassiek strafrecht is te weinig efficiënt in bestrijding massale
criminaliteit
- Criminaltiet is een vorm van een sociaal iets
- Neo klassiek: dus ook elementen klassiek strafrecht => mens heeft toch
keuzevrijheid alleen enkelen hebben minder keuzevrijheid. Er zijn
groepen die in zodanig situatie zitten dat ze minder goed kunenn
denken = Tweesporenbeleid
▪ Voorbeelden:
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur ellalorrez. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €10,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
64438 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 14 ans