Burgerlijk procesrecht i.v.m. het notariaat
2022-2023
De prof trekt zich vaak op aan dit citaat. Hij denkt dat die persoon wel gelijk heeft, in veel
gebeurtenissen is het zo: ookal ken je het materieel recht nog zo goed, als je fouten maakt tegen de
procedure, ben je eraan. Zal ook centraal staan in dit vak.
1
,Dit zijn de opleidingscompetenties. Moet je wel met korrel zout nemen. We gaan het basisvak
verdiepen. + Actuele discussies en knelpunten met betrekking tot het burgerlijk notarieel procesrecht
en daarmee samenhangende rechtsdomeinen kennen en toepassen à hij gaat teruggrijpen naar
hoger beroep en hoger beroep bij onderzoeksmaatregelen. Als er bv. een tussengeschil is, is
afgehandeld, je bent klaar met staat van vereffening: aan wie maak je dit dan over? De
familierechtbank die u heeft aangesteld of aan het HvB? Dit is relevant voor een notaris en niet altijd
duidelijk voor een notaris.
Voorbereiden en opstellen van notariële akten uit het notarieel procesrecht en de aanverwante
rechtsdomeinen, met toepassing van wetgeving, rechtsleer en rechtspraak.
We zullen verzoekschriften, notariële aktes,.. bekijken. We zitten altijd in wisselwerking partijen –
notariële akten – vrederechter etc.
Vandaag bestuderen we pv van notariële beschrijving, ..
Duidelijk schriftelijk en mondeling communiceren over onderwerpen en vraagstukken van het
kennisdomein. à Spreekt voor zich. Eindcompetentie is in een schriftelijk examen. Mondelinge
competentie moet je in de les ontwikkelen. Stel dus vragen en denk mee aan de oplossing.
Dit zijn de 3 proffen. Wannes doet eerste 5 colleges over bijzondere rechtsplegingen uit boek IV Ger.
W. Dit gaat meerbepaald over verzegeling, ontzegeling, boedelbeschrijving, vereffening-verdeling en
een stukje zelfstudie over middelen om afgifte van een akte te verkrijgen.
Kort voor de paasvakantie krijgen we 2 colleges van Baeck. Zij zal het hebben over rangorde tussen SE
bij samenloop. Dit houdt verband met hetgeen collega Broeckx zal behandelen.
Deel III is dan bij Broeckx over beslagrecht en middelen van tenuitvoerlegging. Gaat over regels van
het Ger. W. bij het opstellen van een rangregel ó Baeck zal het de materiële regels behandelen.
2
,Hoe ziet de kalender eruit? Ook de 17e zit er een oefeningensessie in over het berekenen van
termijnen. Geen voorbereiding op voorhand vereist. Hij zal wel wat rechtsleer ter beschikking stellen.
De termijnen zijn belangrijk voor een vereffening-verdeling, moet op tijd gedaan worden om het
dossier tot een goed einde te brengen à belangrijk dus!
Er is een deeltje zelfstudie. Daarvoor heeft hij een tekst geüpdatet. Daarnaast heeft hij in het kader
van de modernere leermethoden een korte kennisclip opgenomen waarmee hij een leidraad doorheen
de tekst presenteer.
Tweede opmerking is het sterretje (bekijk ook het document met cursusinformatie). Extra les op
dinsdag 28 maart.
3
,Lesopnames: de lessen worden opgenomen en tbs gesteld op Ufora tot einde tweede zittijd.
Onderwijsmethode is hoorcollege met vriendelijk verzoek tot actieve deelname: ga in interactie.
Bij Baeck zullen het meer oefeningen zijn.
Studiemateriaal: er is geen syllabus. De slides zijn redelijk omvangrijk per college. De eigen nota’s,
lesopnames en voor zijn deel is er per hoorcollege een tekst die veel info bevat en de nuttige
ondersteuning biedt voor de lessen. Hij raadt aan dit te bestuderen samen met uw nota’s en uw
wetboek. De teksten kunnen beschouwd worden als lesmateriaal, het is maar 1 goeie tekst per les.
Het examen, het is een schriftelijk examen met casussen en open vragen, geen MC.
Omdat het 3 verschillende docenten zijn, zal je ook drie bundels krijgen op het examen. We krijgen
dus een uurtje per bundel.
Voor het deel van Vandenbussche en Broeckx zullen ze een aantal modelexamenvragen op Ufora tbs
stellen. Voor Baeck is dit niet het geval, de boodschap is dat de examencasus in lijn zal liggen met de
casussen die we gedurende de colleges zullen behandelen.
4
,De examenvragen op ufora zijn dus de type vragen die we kunnen verwachten.
Vragen kan je stellen via mail (zal hij ook via discussieforum tbs stellen).
Voor zijn deel organiseert hij een soort van “wedstrijd”: create your own examenvraag. Als jullie erin
slagen om voor 18 mei 1 of meer voorstellen van een examenvraag voor mijn deel te bezorgen en hij
heeft 8 inzendingen die kwalitatief zijn, plaatst hij ze op Ufora en zal er ook 1 terugkomen op het
examen.
Warme oproep dus om hieraan mee te werken, zodat je op voorhand al een vraag hebt.
Nog een opmerking: hij stelt sowieso een vraag op het examen uit het deel zelfstudie!!! (Was vorig
jaar kritiek bij zijn vakfeedback).
5
,6
, Deel I. Bijzondere rechtsplegingen
HOOFDSTUK 1. VERZEGELING – ONTZEGELING (art. 1148-1174 Ger.W.)
Verzegeling is een woord dat nog niet aan bod is gekomen, en dat we in verband zullen brengen met
strafrecht. Dat de politie de locus delicti zal verzegelen of dat de sociale inspectie na een inval de
ruimte zal verzegelen à hierover gaat het niet in deze cursus.
Verzegeling-ontzegeling is in het Ger. W. een heel welomlijnd mechanisme dat slechts voor bepaalde
gevallen gebruikt kan worden.
Eigenlijk had hij dit citaat hoger moeten zetten, het is de rode draad doorheen zijn colleges. De echte
conflictsituatie waarbij het mis gelopen is, waarbij partijen er zelf niet uit geraakt zijn, naar de
rechtbank stappen, er is een groot wanvertrouwen, vandaar dat er een verzegeling nodig is, er worden
truucen uitgehaald, bewuste vertragingsmechanismes,..
Daarom start hij met de volkswijsheid: je kent iemand pas echt wanneer je er een erfenis mee deelt.
Wat wij de komende 5 weken zullen doen is alles tussen 1148 en 1244 Ger. W.
7
,We gaan niet artikel per artikel overlopen, maar wel de structuur van het Ger. W.
- We starten met verzegeling
- dan het verzet tegen de ontzegeling: dat niet zozeer het verzet is tegen dat ontzegeld zou
worden, wel een verzet tegen ontzegeling in uw afwezigheid
- dan ontzegeling zelf &
- de twee strafrechtelijke sancties die zorgen voor het afschrikeffect. De ontzegeling is
strafrechtelijk beteugeld. Men doet dit enerzijds via meineed (=wanneer je valse verklaringen
aflegt tijdens verzegeling) en anderzijds zegelverbreking (=wanneer je de verzegeling wegdoet)
I. Verzegeling
A. Situering
Op deze slide zie je al een beschrijving: “het risico dat lichamelijke roerende goederen van een GV, NL
of onverdeeldheid worden verduisterd”
Onthoud hier
Het gaat over lichamelijk (al dat er voor onlichamelijke goederen ook een specifieke bepaling is, voor
een bankrekening bijvoorbeeld
Het gaat over roerende goederen. OG kunnen uit hun aard niet worden verzegeld, ze kunnen
weliswaar ihkv een verzegeling van een roerend goed, bepaalde ruimtes ervan verzegeld worden. Of
in het kader van de bewaring van roerende goederen. Maar het OG as such kan niet verzegeld worden.
Waarom ga je dit doen? à Het is een veilig stellen ihkv een latere boedelbeschrijving.
Een aantal contexten die hij wil delen. Het gaat over conflictsituaties ihkv een relatiebreuk, een
overlijden,.. hierbij is het mogelijk dat mensen zaken uit die onverdeeldheid of GV gaan verduisteren.
Andere deelgenoten willen voorkomen dat dit zou gebeuren.
Er zijn een aantal typische situaties: nieuw-samengestelde gezinnen, erflater overlijdt, de zoon uit
tweede huwelijk woont nog in het sterfhuis en kids uit eerste huwelijk zijn bang dat de zoon bepaalde
waardevolle voorwerpen zal weghalen. Zij kunnen dan verzegeling vragen van het sterfhuis tot een
duidelijk overzicht is van wat tot de NL behoort, tot er een boedelbeschrijving gebeurd is.
Voorbeeld: huwelijk loopt stuk en men is bang dat degenen die nog in het huis leeft bepaalde
waardevolle RG zal wegmaken en men vraagt ook de verzegeling daarvan.
8
,We zien hier nog een ander voorbeeld, voor zover de prof verneemt van notarissen nog actueler,
namelijk bankkluizen. Verzegeling heeft vaak te maken met de bankkluis.
Daarnaast nog 2 voorbeelden: Turks echtpaar gaat uit elkaar en er ontstaat discussie over juwelen in
de kluis van zijn moeder. Man zegt dat het juwelen zijn van zijn moeder, zij zou deze gekocht hebben
als bruidschat in het licht van het huwelijk van de zus. Maar de vrouw zegt dat het haar juwelen zijn
die ihkv de bruidsschat zijn in bewaring genomen door de moeder à hierbij zal men vragen aan de
bank om de bankkluis te verzegelen zodat men de discussie eerst kan uitklaren.
Ander geval van wat nog in bankkluizen zou zitten: goudstaven. Dan is het wel belangrijk, omdat dit
zeer waardevol is, van dit veilig te stellen. Dan vraagt men om zo’n bankkluis te verzegelen.
Een volgende vraag die we als kritische mensen moeten stellen: Gebeurt het nog veel?
De cijfers over justitie in België zijn niet schitterend, maar je hebt wel de Steundienst van college van
hoven en rechtbanken die jaarlijks cijfers publiceren. Er is ook een apart document over de
vrederechters. Meest recente cijfers zijn van 2021 en daaruit blijkt dat er 619 nieuwe zaken waren en
361 afgesloten zaken. Het is dus geen procedure waar je dagdagelijks mee zal geconfronteerd worden
als notaris, niettemin is het realistisch dat we er in de loop van onze carrière mee zullen te maken
hebben.
Als je de tekst van CASMAN zult lezen van 2020, verwezen ze nog naar 1000 zaken. Nu een aantal jaar
later is het aantal gedaald van 1000 naar 700 zaken. Waarom is dit? à heeft te maken met evoluties
in de maatschappij. Er is een evolutie dat cash verdwijnt en de waardevolle roerende goederen zijn
ook gedaald. Aandelen zijn gematerialiseerd, kasbons zijn verdwenen, er is bijna geen cash meer,..
Sommigen hebben wel nog goudstaven, juwelen en waardevolle kunstvoorwerpen.
Hij is ook fervent tegenstander van beslag bij roerende goederen. Wat je kan meenemen brengt veel
te weinig op in vergelijking met wat uw gerechtsdeurwaarder kost. Anderzijds is dit ook het enige
drukkingsmiddel dat je hebt als SE. Als je nooit zou uitvoeren, zouden ze ook niet betalen uit zichzelf.
9
, Maar gezien de huidige tendensen is het mogelijk dat we met verzegeling binnen 10 jaar niet meer
zullen geconfronteerd worden. Maar zolang er goud, schilderijen en juwelen in omloop zijn, kan het
wel nuttig zijn.
B. Begripsbepaling
Begripsbepaling. Je kan het weer op 2 vakken invullen.
De verzegeling senso lato: is de niet-tegensprekelijke procedure. Het is op een eenzijdig
verzoekschrift, zonder dat de andere het weten. Is zeer strikt geregeld met als doel de omvang en
samenstelling van bepaalde goederen te vrijwaren.
De verzegeling senso stricto: dit is niet de notaris, wel de vrederechter. Die zal een materiële handeling
stellen die eruit bestaat het kleven van een lint/papierstrook op de sloten en daarop een in was
gedrukte stempel aanbrengt waarmee men de toegang wil beletten tot een deel van een gebouw,
volledig gebouw, kamers, een kast,..
Hij sprak hierover onlangs met een ere-notaris. Als er dan nog een kind woont in een huis, ging hij die
waardevolle activa in 1 kast steken en die ene kast verzegelen. (In samenspraak met vrederechter
natuurlijk), ipv een heel huis te moeten verzegelen. Is altijd zoeken naar de minst schadelijke weg, het
is belangenafweging.
10
