1
Communicatievaardigheden
Hoofdstuk 0 Introductie
Onderscheiden
van anderen
Soft skills Vaardigheden Doel
Beoordeeld
Communicatie
worden
Hard skills Automatiseren
Voorbeelden wanneer je soft skills nodig hebt: om een job te zoeken, vriendschappen
Belang van communicatieve vaardigheden: voorbeeld Accountant mensentaal gebruiken
om een boodschap over te brengen.
Basis van zakelijke communicatie
- Presentaties
- Professionele mails schrijven
- Adviesrapporten
- Notulen
- Solliciteren
Het doel van communicatievaardigheden is een effectieve, correcte, duidelijke,
aantrekkelijke en gepaste tekst schrijven op tekst-, alinea-, zins- en woordniveau op een
efficiënte manier.
Hoofdstuk 1 Inleiding
1.1 Communicatie
Zender Boodschap Ontvanger
Ontvanger Boodschap Zender
Als zender moet je steeds de vraag ‘voor wie schrijf ik’ in het achterhoofd houden en op
basis daarvan je boodschap aanpassen indien nodig.
Communicatievaardigheden 1BM 2022-2023
,2
1.2.1 Soorten communicatie
Vorm - Verbaal: taal
Voorbeeld: gesprek
- Non-verbaal: beelden, gebaren
Voorbeeld: pictogram, verkeersbord
Kanaal - Mondeling: gesproken taal
Voorbeeld: toespraak
- Schriftelijk: grafische tekens
Voorbeeld: logo, emoji
Conventionaliteit of register - Formeel/zakelijk: professionele
situatie
Voorbeeld: beleidsnota
- Informeel/vrijblijvend: non-
professionele situatie
Voorbeeld: verjaardagskaart familielid
Situatie - Intern: binnen organisatie of bedrijf
Voorbeeld: personeelsvergadering
- Extern: Met de buitenwereld
Voorbeeld: persbericht
Ontvanger (communicatie) - Intrapersoonlijk: zender = ontvanger
Voorbeeld: persoonlijke agenda
- Interpersoonlijk: kleine groep
ontvangers, zender en ontvanger
kennen elkaar
Voorbeeld: e-mail tussen collega’s, brief
- Massa: grote groep ontvangers,
meesten onbekend bij zender
Voorbeeld: radiobericht, blogpost,
reclamespot Coca-Cola
Milieu of veld - Bedrijfscommunicatie:
communicatie in de bedrijfswereld
Voorbeeld: nieuwsbrief binnen bedrijf
- Bestuurlijke communicatie:
overheidsdiensten
Voorbeeld: brief van de overheid
- Andere: gezin, school,
vriendengroep
Voorbeeld: projectgroep school
Steeds de vraag stellen: Wie is de zender? Wat is de boodschap? Wie is de ontvanger? (wij
de mensen)
Kanaal medium: het kanaal is mondeling of schriftelijk, het medium is de drager van de
boodschap zoals smartphone, filmpjes, …
Communicatievaardigheden 1BM 2022-2023
,3
1.2.2 Mengvormen
Non-verbale communicatiemiddelen kunnen zelfstandige dragers van een boodschap zijn.
Voorbeelden: stemmen tijdens een vergadering, een verkeersbord
NVBC kan je vinden als ondersteuning van schriftelijke en mondelinge communicatie.
Voorbeelden: smileys gebruiken, tekst illustreren met grafiek
NVBC kan je vinden als ondersteuning van non-verbale boodschappen.
Voorbeelden: cartoon, verkeersbord, infografiek, huisstijl
1.3 Formeel-zakelijke communicatie
1.3.1 Kenmerken
Zakelijke communicatie is altijd:
- Functioneel: praktisch doel sollicitant = activeren
- Met of namens een organisatie: imago, tone of voice
- Binnen een graad van openbaarheid: buiten de strikte privésfeer
1.3.2 Eisen aan formeel-zakelijke communicatie
Als je als medewerker in een organisatie een communicatieopdracht krijgt, dan wil je die
opdracht effectief of doeltreffend uitvoeren. Je boodschap moet dus voldoen aan volgende
eisen:
Zakelijke communicatie is altijd CDAG
Correct Inhoud, presentatie en formulering moet correct zijn, spellingsfouten
kunnen NIET!
Duidelijk De inhoud, presentatie en formulering moet duidelijk zijn zodra je
een zin moet hernemen omdat het niet duidelijk is dan is het geen
goede zin! Je zal deze dan moeten verkorten of veranderen.
Aantrekkelijk De inhoud, presentatie en formulering moet aantrekkelijk zijn
gebruiken van alinea’s en leesbaar schrijven, maak gebruik van een
infographic (visueel aantrekkelijke manier om te communiceren).
Gepast De inhoud, presentatie en formulering moet gepast zijn, correcte
aanspreking en opbouw.
Effectief
1.4 Communicatieprocedure – POUR
Stap 1 Plannen: analyseren
Stap 2 Ontwerpen: informatie verzamelen + ordenen
Stap 3 Uitschrijven: taal/stijl kiezen + opmaak verzorgen
Stap 4 Reviseren: tekst controleren
Efficiënt
Communicatievaardigheden 1BM 2022-2023
, 4
Hoofdstuk 2 Communicatie plannen
Herhaling Les 1
Vorm: verbaal/non-verbaal
Kanaal: schriftelijk/mondeling
Medium: drager van de boodschap
Conventionaliteit: Formeel/informeel
Situatie: extern/intern
Ontvanger: intrapersoonlijk, interpersoonlijk en massa
Milieu of veld: bestuurlijk, bedrijf, andere (specifiëren)
Voorbeeld cartoon Lectrr —> De Standaard
Vorm: verbaal (tekstballon) én non-verbaal (afbeeldingen)
Kanaal: schriftelijk
Medium: krant
Conventionaliteit: informeel
Situatie: extern
Ontvanger: Massa
Milieu of veld: Andere —> cartoonwereld
2.0 Inleiding
Communicatieprocedure:
Plannen
Tekst ontwerpen (bouwplan)
Tekst uitschrijven
Revisie
2.1 Probleemstelling
Om efficiënt te werken begin je met een analyse van de opdracht —> afhankelijk van de
opdracht
Voorbeeld: Brent krijgt de opdracht om sportdag op 20 oktober te promoten voor
Hogeschoolstudenten.
2.2 Opdrachtenanalyse:
Wat wil je precies bereiken?
Voor wie spreek/schrijf je?
Hoe breng je de boodschap het best over? Doelgroep = specifiek mogelijk!
Welke randvoorwaarden in er? Waar moet je je aan houden? Vb. kanaal
Welke situationele factoren zijn er? Wat kan mijn communicatie beïnvloeden?
Communicatievaardigheden 1BM 2022-2023
