BEDRIJFSECONOMIE
Opleidingsonderdeel VUB gegeven door Prof. Du Bois Cind en Seppe Maes
Samenvatting gemaakt door Charlotte Joos
Schakeljaar Bedrijfskunde 2022-2023
Inhoudsopgave
HOOFDSTUK 1: DOMEIN & METHODOLOGIE.....................................................................4
1. DOMEIN VAN BEDRIJFSECONOMIE...........................................................................4
2. ECONOMISCHE THEORIE........................................................................................... 5
2.1. EEN DEFINITIE.....................................................................................................5
2.2. HOMO ECONOMICUS......................................................................................... 5
2.3. REGELS VOOR BESLISSINGEN......................................................................... 6
3. MICRO-ECONOMISCHE INSTRUMENTEN................................................................. 8
3.1. OPTIMALISATIE ONDER NEVENVOORWAARDEN........................................... 8
3.2. EVENWICHTSANALYSE...................................................................................... 8
3.3. COMPARATIEVE STATICA...................................................................................9
HOOFDSTUK 2: KOSTENANALYSE................................................................................... 10
1. LANGE TERMIJN VS. KORTE TERMIJN....................................................................10
2. KOSTENVERLOOP OP KORTE TERMIJN................................................................. 11
2.1. GEMIDDELDE EN MARGINALE KOSTEN......................................................... 11
2.2. STIJGENDE MARGINALE KOSTEN.................................................................. 14
3. KOSTENVOORDELEN OP LANGE TERMIJN............................................................ 15
3.1. ECONOMIES OF SCALE (SCHAALVOORDELEN)............................................15
3.2. ECONOMIES OF SCOPE (SYNERGIEVOORDELEN)...................................... 16
4. RELATIE TUSSEN KORTE EN LANGE TERMIJN KOSTEN...................................... 17
4.1. MINIMALE EFFICIËNTIE SCHAAL.....................................................................19
HOOFDSTUK 3: PRIJSZETTING......................................................................................... 19
1. BACKGROUND: VRAAGCURVE................................................................................ 19
1.1. MARKTVRAAG: DEFINITIE EN DETERMINANTEN.......................................... 20
1.2. CONSUMENTENSURPLUS............................................................................... 21
1.3. ELASTICITEIT VAN DE VRAAG......................................................................... 22
2. VRAAGANALYSE EN OPTIMALE PRIJSZETTING.....................................................23
2.1. PRIJSELASTICITEIT EN MARGINALE OPBRENGST.......................................23
2.2. MARGINALE ANALYSE VAN PRIJSZETTING EN ‘MARK-UP’.......................... 26
HOOFDSTUK 4: MARKTSTRUCTUUR................................................................................ 27
1. PERFECTE CONCURRENTIE.................................................................................... 27
1.1. BESLISSING: HOEVEEL PRODUCEREN?....................................................... 28
1.2. BESLISSING: PRODUCEREN OF NIET?.......................................................... 28
2. MONOPOLIE................................................................................................................31
2.1. BESLISSING: HOEVEEL PRODUCEREN EN TEGEN WELKE PRIJS?........... 31
2.2. TOETREDINGSDREMPELS...............................................................................31
3. OLIGOPOLIE............................................................................................................... 33
3.1. EVENWICHT BIJ EEN OLIGOPOLIE................................................................. 33
1
, 3.2. KARTELVORMING..............................................................................................34
3.3. BELEID................................................................................................................34
4. MONOPOLISTISCHE CONCURRENTIE.................................................................... 35
4.1. EEN LOCATIEMODEL VOOR PRODUCTDIFFERENTIATIE.............................36
HOOFDSTUK 5: COMPLEXE PRIJSZETTING.................................................................... 37
1. PRIJSZETTING VAN VERSCHILLENDE PRODUCTEN.............................................37
1.1. SUBSTITUTEN................................................................................................... 38
1.2. COMPLEMENTEN.............................................................................................. 38
2. PRIJSDISCRIMINATIE.................................................................................................39
2.1. EEN DEFINITIE...................................................................................................39
2.2. PERFECTE PRIJSDISCRIMINATIE....................................................................41
2.3. TWEEDE ORDE PRIJSDISCRIMINATIE............................................................ 43
2.4. DERDE ORDE PRIJSDISCRIMINATIE...............................................................44
3. ANDERE PRIJSZETTINGSSTRATEGIEËN................................................................ 45
3.1. BUNDLING.......................................................................................................... 45
3.2. TWEELEDIGE PRIJSZETTING.......................................................................... 45
3.3. ANDERE PRIJSZETTINGSSTRATEGIEËN....................................................... 47
4. YIELD MANAGEMENT................................................................................................ 47
4.1. EEN DEFINITIE...................................................................................................47
HOOFDSTUK 6: IRRATIONALITEIT BIJ BESLISSINGEN.................................................. 48
1. ASSUMPTIES.............................................................................................................. 48
2. SUNK COST FALLACY................................................................................................50
3. REFERENCE DEPENDENCE PREFERENCES......................................................... 52
3.1. ENDOWMENT EFFECT..................................................................................... 52
3.2. LOSS AVERSION - AVERSIE TEGEN VERLIES............................................... 53
3.3. STATUS QUO BIAS............................................................................................ 53
3.4. DECOY EFFECT.................................................................................................55
4. HEURISTIEKEN...........................................................................................................55
4.1. REPRESENTATIVITEIT...................................................................................... 56
4.2. BESCHIKBAARHEID.......................................................................................... 56
4.3. VERANKERING EN AANPASSING.................................................................... 57
5. TIJDSINCONSISTENT GEDRAG................................................................................ 57
6. FRAMING.....................................................................................................................58
HOOFDSTUK 7: BESLISSEN BIJ ONZEKERHEID............................................................. 58
1. STOCHASTISCHE VARIABELEN EN WAARSCHIJNLIJKHEID................................. 60
1.1. PROBABILITEIT OF KANS................................................................................. 60
1.2. VERWACHTE WAARDE..................................................................................... 60
1.3. SPREIDING.........................................................................................................61
2. BESLISSINGSBOMEN EN SIMULATIES.................................................................... 62
2.1. BESLISSINGSBOMEN....................................................................................... 62
2.2. VERWACHTE WAARDE..................................................................................... 63
2.3. COMPUTERSIMULATIES...................................................................................65
3. RISICO-AVERSIE........................................................................................................ 65
3.1. RISICO-AVERSIE EN EEN FAIRE GOK.............................................................65
2
, 3.2. RISICO-AVERSIE EN NUT................................................................................. 66
4. WAARDECORRECTIE VOOR RISICO........................................................................66
4.1. CERTAINTY EQUIVALENT................................................................................. 67
4.2. RISICO-AANGEPASTE INTERESTVOETEN..................................................... 68
5. VALUE OF INFORMATION.......................................................................................... 69
HOOFDSTUK 8: INVESTERINGSANALYSE........................................................................70
1. OPRENTEN EN VERDISCONTEREN.........................................................................70
2. NET PRESENT VALUE................................................................................................70
2.1. TIJDSWAARDE VAN GELD................................................................................ 70
2.2. NET PRESENT VALUE (NPV)............................................................................ 70
2.3. VOORBEELD EXAMENVRAAG......................................................................... 70
3. THE PROFITABILITY INDEX.......................................................................................70
4. INTERNAL RATE OF RETURN................................................................................... 70
5. CONFLICTERENDE BESLISSINGEN......................................................................... 70
6. PAYBACK PERIOD...................................................................................................... 70
7. ACCOUNTING RATE OF RETURN.............................................................................70
8. INTERESTVOET..........................................................................................................70
8.1. KOST VAN EXTERNE SCHULDEN....................................................................70
8.2. KOST VAN EIGEN VERMOGEN........................................................................ 70
3
, HOOFDSTUK 1: DOMEIN & METHODOLOGIE
1. DOMEIN VAN BEDRIJFSECONOMIE
Wat is bedrijfseconomie?
= “Toepassing van economische theorie en methodologie op het nemen van
bedrijfsbeslissingen om te zorgen dat een organisatie haar doelstellingen zo goed
mogelijk bereikt”
● Organisatie: bedrijf (for-profit), non-profit of overheid (publieke instellingen)
● Doelstellingen: optimalisatie onder nevenvoorwaarden
○ Bedrijfsbeslissingen: pricing, productie maximaliseren, prijs van
product, productieproces, kosten minimaliseren, winst maximaliseren
(behalve bij non-profit → doelstellingen en beperkingen kunnen
verschillen, maar het beslissingsproces is hetzelfde
○ Behoefte aan modellen om dit beslissingsproces te bestuderen
Beslissingsproces
Het ideale model is gebaseerd op een aantal assumpties die de realiteit zodanig
vereenvoudigen dat deze begrijpelijk wordt. (economisch model ~ stratenplan)
● Een rationeel individu (homo economicus) zal zijn/haar doelstellingen trachten te
bereiken mits bepaalde beperkingen
→ M.a.w. één van de assumpties dat economen maken: mensen nemen
beslissingen op een rationele manier
○ Dus als bij het maken van een beslissing deze assumptie niet klopt, kan de
beslissing niet ondersteund worden.
○ MAAR als we ervan uitgaan dat elk individu rationeel handelt, dan
vereenvoudigen we eigenlijk de wereld/de werkelijkheid te hard
○ Vergelijking tussen stratenplan en economisch plan: een perfect economisch
model wilt de werkelijkheid verklaren, maar het moet realistisch blijven
○ Vb. de straten op een stratenplan moeten duidelijk weergeven worden, maar
niet alle details, want dan is het niet meer overzichtelijk en dit klopt ook voor
een economisch model
Decision Sciences
Voorbeeld economisch model: vraag van champagne
● Analyseren wat de onderliggende reden is van het tekort aan champagne
○ Exogene variabelen: temperatuur, inkomen consument … → deze zijn
gegeven en worden buiten het model verklaard
○ Endogene variabelen: deze zijn de variabelen die we willen gaan verklaren
a.d.h.v. het model → in dit geval: hoeveelheid champagne dat de
consumenten te samen willen consumeren
○ Vraag naar champagne hangt af van de prijs van het product en het
inkomen van de consument alsook van de prijs van prosecco
■ Variabele afleiden uit het model waarvan je verwacht dat ze een
invloed zullen hebben op de hoeveelheid champagne
→ in dit geval: de prijs van prosecco
■ Q = f (prijs, inkomen, prijs prosecco) → (hoort bij cursus Statistiek)
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur jooscharlotte. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €12,89. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
