De samenvatting bestaat uit powerpoint, notities les en de cursus. Deze samenvatting gaat over het deel 'Maatschappij'. Het bevat alle leerinhouden en de didactiek. De politieke partijen zen bijhorende ideologieën zijn heel duidelijk beschreven en van elke voorzitter of lid is er een foto. Alle on...
Mens en Maatschappij
Deel 3: Domein Maatschappij (inhoud)
1. Democratie en Rechtsstaat
1.1 Macht
= een essentieel onderdeel van politiek, draait om invloed die je als actor kan uitvoeren op andere
actoren
kenmerken van macht
● intentioneel: de persoon die macht uitvoert, doet dit doelbewust
● effectief: het leidt effectief tot resultaat
● daad en vermogen: het uitoefenen van de macht zeit men als effectieve daad + het vermogen
dat iemand heeft om die daad uit te lokken
● assymetrisch de machthebbende heeft meer overheersing over het machtssubject dan
omgekeerd
machtsmiddelen
→ leiden tot resultaat
● geweld en dwang
● kennis
● informatie
● media
● geld
● relaties en netwerken
latente macht
= sluimerende macht → het hebben van macht zonder dat je die eigenlijk echt uitoefent
● bv: je stoelt snel verschuiven zodat je papa niet zou weten dat je een snoepje hebt genomen
zonder dat het mocht OF op tijd komen als stagiaire op school terwijl je weet dat de directrice
dit eigenlijk niet elke dag gaat controleren
● mensen gaan anticiperen op de reactie van machthebbende om in te spelen op zijn/haar
wensen of om terechtwijzing van de machthebbende te vermijden
, 2
1.2 Democratie
= democratie is het bestuur van, voor en door het volk
1. sociaal contract = een stilzwijgende afspraak tussen burgers en staat waarbij de burgers de
macht geven aan de staat in ruil dat de staat de burger centraal stelt in haar beleid
2. regels en procedures = regels en procedures zodat de staat haar macht niet misbruikt, bv. de
opdeling in de drie machten: uitvoerende, wetgevende en rechterlijke macht
3. respect voor individuele rechten: elke burger van een democratische staat heeft een aantal
individuele rechten en die moeten geëerbiedigt + beschermd worden door de staat
link met de verlichting
● verlichting = we zijn allemaal individuen met eigen gedachten God bepaalt niet meer wat we
denken en hoe we zijn
○ voorbeeld Louis XIV
1.3 De drie machten
Welke machten?
1. De wetgevende macht
= de macht die instaat voor het maken van de wet
● parlementen die een wet maken = wetsvoorstel
○ Federaal Parlement (Kamer van Volksvertegenwoordigers)
○ Het Vlaams Parlement
○ Het Frans gemeenschapsraad (Franstalige gemeenschap)
○ Het Waals Parlement ( Waals gewest)
○ Het Brussels Hoofdstedelijke Parlement
○ Het Parlement van de Duitstalige gemeenschap
2. Rechterlijke macht
= macht die verantwoordelijk is voor de rechtspraak in dit land
, 3
3. De uitvoerende macht
= de macht die verantwoordelijk is voor het uitvoeren van de goedgekeurde wetten
● regeringen
○ De Belgische regering
○ De Vlaamse regering
○ De Franse gemeenschapsregering
○ De Waalse gewestregering
○ De Brusselse Hoofdstedelijke gewestregering
○ De regering van het Duitstalige gemeenschap
Scheiding der machten
= behoort tot de basisbeginselen van een democratie, draait om het verspreiden van de macht over
verschillende instellingen
→ filosoof De Montesquieu → om machtsmisbruik te vermijden
1.4 De verkiezingen
Via verkiezingen wordt de wil van het volk duidelijk gemaakt en worden er ‘uitverkorenen’ die hen de
komende jaren zullen vertegenwoordigen in een parlement
De evolutie in verkiezingen in België
● een Belgische burger die beschikt of zijn/haar rechten en ouder dan 18 → stemmen
● voor 1948: vrouwen mochten nog niet stemmen
● vroeger: hoe meer financiële middelen, hoe meer stemmen
● opkomstplicht op regionaal en federaal niveau
● geen opkomstplicht bij lokale verkiezingen
Het Belgisch kiesstelsel
● stelsel gebaseerd op evenredigheid = een partij krijgt het aantal zetels in verhouding met het
aantal stemmen ( 25% van de stemmen = ongeveer 25 % van de zetels)
● kiesdrempel: minstens 5 om te mogen zetelen in het parlement
○ omdat er anders te veel kleine partijtjes in het parlement zitten en het beleid
hierdoor veel moeilijker te vormen is
, 4
● verschillende niveaus: gemeentelijk, provinciale, regionale, federale en Europese
○ voor regionaal, federaal en Europees wordt het grondgebied van Vlaandere
opgedeeld in kieskringen
■ Vlaanderen heeft 6 kieskringen: komen overeen met Vlaamse provincies +
grondgebied van het Brusselse gewest
■ de federale kamer van Volksvertegenwoordigers zijn er 11 kieskringen: komt
overeen met de provincies en oppervlakte van Brussels Hoofdstedelijke
Gewest
■ het Europees Parlement: Belgisch grondgebied opgedeeld in 2 kieskringen
en drie kiescolleges (Vlaams, Duitstalig en Franstalig)
De verkiezingen in de praktijk
vòòr de verkiezingen
● politieke partijen stellen hun programma voor zodat je als kiezer een beeld kan vormen
● ze maken een lijst op met hun kandidaten, die later worden gebruikt in het stemhokje
○ Hoe hoger een kandidaat op lijst staat, hoe groter de kans dat die kandidaat verkozen
geraakt
○ er moet een schranking zijn tussen man en vrouw op eerste twee plaatsen
● vervolgens de verkiezingscampagnes
de dag van de verkiezingen
● geldig stemmen = niet op meerdere politieke partijen + anoniem
● blanco stemmen = niets invullen
● ongeldig stemmen = meerdere partijen ingevuld, tekening gemaakt op stembrief
○ interessant voor grote partijen , want je hebt ook niet op de kleinere partijen
gestemd
na de verkiezingen
● de zetels worden verdeeld via het systeem D’Hondt
● de winnaars moeten het initiatief nemen om tot een overeenkomst te proberen komen met
andere partijen
○ coalitie = overeenkomst tussen partijen en meerderheid van stemmen wordt
vertegenwoordigd door de partijen die overeenkomst hebben
● lokale verkiezingen: persoon met meeste stemmen wordt burgemeester, lijststem is minder
belangrijk, voorkeursstemmen zijn belangrijker
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur maritgoudeseune. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €9,29. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
