Algemene pathologie
Examen: open vragen (17 punten) + 3 communicatie-opdrachten elks 1 punt
H2: ZIEKTE EN PATHOLOGIE
- Wat is gezondheid? Wat is ziekte?
o WHO: 'a state of complete physical, mental and social well-being and not merely the
absence of disease or infirmity’ health
o ziekte is een toestand waarbij een afwijking van lichaam een verlies van normale
gezondheid veroorzaakt
aanwezigheid van een afwijking is onvoldoende om een ziekte te veronderstellen
tenzij afwijking gepaard met slechte gezondheid
kan vroege ontwikkeling bij ontstaan van ziekte betekenen
o wat is normaal
oa afhankelijk van leeftijd, geslacht, …
gemiddelde, standaarddeviatie (buiten 3 niet normaal)
normale veroudering? Ziekte?
Vergeetachtigheid? boven 60 is nog normaal dementie
Atheroomplaques: elke plaque is pathologie
Rimpels R/Botox?
Potentiedaling? R/ viagra? (met leeftijd)
Maatschappelijk aanvaardbaar?
ADHD (pas laat beschreven)
Maatschappelijk wenselijk
Schoonheidsideaal: anorexia? Dikke billen?
o Adaptatie aan de omgeving
Hoogte: hoogteziekte
Hemoglobine: hoog voordeel bij sportuitoefening
Hoogtestage, hoogtetent (lichaam adapteren voor bepaalde prestaties)
Zon zonnebrand kankers (melanoma, plaveiselcarcinoma, …)
Verhoogde pigmentatie
Zonnebrandolie, zonnebank
infecties infectieziekten dood
aanmaak antistoffen
vaccinatie
- foto’s jongen
o links: voor zich uitkijken
o rechts: proberen te lachen
o atone gezicht: zonder uitdrukking progressieve amyotrofie van kinderleeftijd
masker
kan niet fronsen als hij naar boven probeert te kijken: voorhoofd glad
o gelaat = asymmetrisch
FSHD: facio-scapulo-humerale dystrofie
- Aantasting van die 3
- Zorgt voor communicatie problemen
- Zwakte gelaat, gehoorverlies, spraakmoeilijkheden invloed op communicatie
- Fasciale zwakte lijdt tot problemen met uitdrukkingen, emoties
o Mensen kunnen dit niet correct interpreteren
o Boos, verdrietig, depressief
1
,Algemene pathologie
- Voornaamste tekens en symptomen FSHD (niet allemaal kennen herkennen)
o Verminderde of afwezige gezichtsexpressie
o Gevleugeld schouderblad (scapular wining)
o Moeilijkheden met armen boven hoofd te heffen
o Overmatige buiging van lage rug (lumbale hyperlordose)
o Moeilijkheden voeten te heffen (footdrop)
o Moeilijk stappen
o Vermoeidheid
- Minder frequente tekens en symptomen
o Gehoorstroornissen
o Zachte of onduidelijke spraak
o pijn
o zichtproblemen
o ademhalingsmoeilijkheden
o hartproblemen
- erfelijkheid
o genetische ziekte
o dominant erfelijk
meerdere in familie, zowel m als j, vad & moe kunne doorgeven
nieuwe mutatie: eerste in familie kind kan
expressie ziekte sterk wisselend
o genetisch mechanisme complex
- behandeling
o niet specifiek
o later: indien nodig rolstoel
o pijn: adequate pijnmedicatie
- andere benadering
o communicatie-aspecten
o educatie P en fam & omgeving
o oorzakelijk, descriptief, behandeling (strikt)
o benadering functioneren met functiebep en functiemogelijkheden
o benadering van P, fam, omgeving, maatschappij
Dyslexie
- DTI MRI (functioneel) verschillen in functionele opbouw in hersen bundels = anders
- Genetisch kenmerk 5 – 10% nederlandse bevolking + 22 genen bekent
- Geen ziekte eerder dys-talent
o Dyslexie
o Dyscalculie: R/ rekenmachine
o Dysgrafie: R/ schrijfmachine met spellingscontrole
o Aprosopagnosie (gezichtsblindheid) R/ G-bril
o Amusia: geen talent om muziek te maken, herkennen
- R/ = remedie (oplossing)
- Kan plots optreden na beroerte wel ziekte
Prothese
- Bril: vroeger voorschrift van oogspecialist absoluut noodzakelijk
2
,Algemene pathologie
- Nu: optometrist kan ogen met in winkel van opticien / leesbril in hema
- Bril = soort prothese
Ziektekenmerken
- Etiologie: oorzaak van ziekte
- Pathogenese: ontstaanswijze, ontwikkeling, verloop = ziektemechanisme
- Pathologische en klinische verschijnselen: structurele en functionele kenmerken van de ziekte
- Complicaties en restletsels: secundaire, systemische en laattijdige effecten van ziekte
- Prognose: verwachte verloop van ziekte in termen van genezing, herval of afloop
- Epidemiologie: incidentie, prevalentie of populatiedistributie van de ziekte
Zo ziekte uitleggen: etiologie, pathogenese, morfologie, complicaties
Ziekte Nomenclatuur
- Primair & secundair
- Benigne – maligne (goedaardig & kwaadaardig)
- Pre-fixes & suf-fixes (-itis = ontsteking, -oma = zwelling,…)
- Eponiemen: ziekte van Bechterew iets noemen naar uitvinder
- Syndroom: groep ziektetekens of symptomen of combinatie van letsels noodzakelijk om ziekte te
definiëren
Classificatie van ziektes
- Helpen diagnostiek & leren
- Kunnen veranderen bij voortschrijdend kennis
- Ziektes zijn multifactorieel ontstaan, horen dan bij verschillende classificaties
3
, Algemene pathologie
Congenitaal: van bij de geboorte aanwezig (genetisch of niet genetisch)
Verworven ziekten
Verschil genetische & omgevingsfactoren: sommige ziekte multifactorieel
- Cystische fibrose: volledig genetisch
- Hoofdkwetsuur: volledig omgevingsfactoren
- Diabetes: beide
Iatrogene ziektes: ziektes veroorzaakt door therapeutische ingreep (of door dokter)
- Lange termijn kan zorgen voor nieuwe ziekte of afwijking
4