INHOOFDSTUK 1: A LGEMENE SITUERING HRM BELEID
ALGEMENE SITUERING: ARBEIDSMARTK BELEID
ARBEIDSMARKTBELEID (MACRO): werken op arbeid levensdomein
- arbeidsorganisatie:
Structuur en organisatie
Vormen, cultuur van organisatie
Vanaf twee personen
- arbeidsmarkt:
Vraag en aanbod: economische markt
- arbeidsverhoudingen
Verhouding tussen WK en WG
Goede samenwerking
Hoe gaat WG om met WK
Toezicht, leiding, gezag
Vakbonden
Opkomen voor belangen van WK
Hoe opkomen voor rechten WK
ARBEIDSMARKTBELEID (MACRO):
- wat er gebeurt op arbeidsmarktbeleid, heeft invloed op
individu
- verandering op beleid, waar organisatie zich aan moet
aanpassen. → invloed op medewerkers
- vb. crisis: corona
WAT IS BELEID?
DE GEMEENSCHAPPELIJKE BEGRIPPEN DIE WORDEN TERUG GEVONDEN IN
BOVENSTAANDE DEFINITIES:
- Actie-werkwoorden: verwezenlijken, realiseren, bereiken
- Doelen, doelstelling
- Middelen (geld, materiaal, gebouwen en bovenal ook mensen)
- Tijd
Onder middelen verstaan we ook: mensen. Er moet dan ook een ‘mensen’-lijk of sociaal beleid
gevoerd worden.)
WAT IS ARBEIDSMARKTBELEID
Onderdeel van de economische politiek gericht op beïnvloeding van vraag en aanbod op de
arbeidsmarkt. Traditioneel bestaat arbeidsmarktbeleid uit vier onderdelen:
- Scholing: VDAB meer middelen geven, om meer vormingen te geven.
- Plaatsing bevorderende maatregelen: sociale lasten op WK verlagen. Als er een andere
leeftijdsgroep ( 50 +) aangenomen wordt
- Werkgelegenheids- en werkervaring verruimende maatregelen: proberen dat overheid meer
werk gaat creëren, werkgelegenheid creëren.
- Bemiddeling tussen WK en WG. Vb. langdurige ziekte
BELANG VAN WERK EN RISICO’S VAN WERKLOOSHEID
belang Risico’s
- Inkomen - Financiële onzekerheid
- Maatschappelijke (schulden, huisvesting,..)
aanvaarding - Schuldgevoel, uitsluiting
, - Sociale contacten - Isolement
- Structuur, inhoud, - Daling vd zelfstandigheid,
ritme verveling.
- Toekomstperspectief - Demotivatie, vicieuze cirkel
- Stimuleert groei en - Negatief zelfbeeld, faalangst,
ontwikkeling onzekerheid
- ²Nuttig voelen
SOORTEN WERKLOOSHEID ( EXAMENVRAAG
- Structurele werkloosheid: mismacht tussen wat er gevraagd wordt en wat ze
bezitten.
Kwalitatief → mensen/competenties: mensen zonder werk
hebben de verkeerde diploma of niet de competenties
Kwantitatief →meer jobs zijn er niet: aantal arbeidsplaatsen is te
laag om de beroepsbevolking aan te laten werken
- Conjuncturele werkloosheid: ontstaat door onderbesteding
Hoog: economie gaat goed, weinig werkloosheid
Laag: veel werkloosheid
- Frictie werkloosheid: kortdurende werkloosheid die ontstaat bij het zoeken of
wisselen van baan. Iemand is werkloos omdat het nog aan het zoeken is, bezit de
competenties. WK en WG moeten elkaar vinden
- Seizoenswerkloosheid: seizoensgebonden werkloosheid, vb. ijssaloon
- Volledige en tijdelijke werkloosheid (= economische werkloosheid)
- Verborgen werkloosheid: niet ter beschikking zijn op arbeidsmarkt, je bent niet
ingeschreven
UITDAGINGEN VOOR DE SAMENLEVING
- Financieel-economische crisis: ontslagen of schrappen van subsidies
Corona-gevolgen
- Weinig actieve arbeidsmarkt
Kansengroepen: beperkingen
Vergrijzing: verlaten arbeidsmarkt
- Een krappe arbeidsmarkt – mismatch ( mensen activeren)
Knelpuntberoepen: het vinden van arbeidskrachten is moeilijk
- Een veranderende arbeidsmarkt
Tertialisering: van landbouw naar diensten economie
Mondialisering: verhuis lage loon landen, oorlog en klimaat
Digitalisering: samenwerking met en vervanging door A.L
VERANTWOORDELIJKEN
- Pierre-Yves Dermange (PS), minister van Economie en Werk, FOD Werkgelegenheid, Arbeid
en Sociaal
- Jo Brouns (CD&V): Vlaams minister van economie, innovatie, werk, sociale economie en
landbouw. Departement economie, innovatie en wetenschap
ALGEMENE SITUERING: ORGANISATIE
HOE ORGANISATIES INDELEN
- Type dienstverlening: lettend op producten, diensten, zorg
- Bron van financiering: commercieel/ profit of gesubsidieerd/ non-profit
- Groote: klein of groot
- Leeftijd: jong of oud
- Complexiteit: simpel, 1 team of complex meerdere teams, afdelingen/ vestigingen,
- Structuur: iedereen gelijk, horizontaal of verticaal
, - Invloed: democratisch of autoritair
- Juridisch: vzw, nv, bvba,…
WAT IS EEN ORGANISATIE
Organisatie is een hulpmiddel op iets te bereiken = doel
- Individueel <-> groep
WAT IS EEN ORGANISATIESTRUCTUUR
Een organigram toont de interne structuur van een organisatie of bedrijf. De werknemers en functies
worden weergegeven door rechthoeken of andere vormen Dit creëert een duidelijke visuele weergave
van de hiërarchie en rang van de verschillende mensen, functies, teams en afdelingen die samen de
organisatie vormen.
- Wie voert wat uit?
- Wie op strategie niveau?
- Wie coördineert op welk niveau?
WAT IS EEN ORGANISATIEDOEL
Kern(basis)waarden : het geheel van waarden, normen, overtuigingen, rituelen, helden en symbolen
die het werkgedrag van mensen en de sfeer op de werkvloer beïnvloedt.
- Op welke wijze samenwerken? Ethisch kompas ( waarden -> cultuur)
WAT IS EEN ORGANISATIECONTEXT
Hoe creëer je een organisatie?
- Cultuur: goede werksfeer
- Structuur
- Zorg voor missie, visie en strategie
ALGEMENE SITUARING: INDIVIDU
WAT IS EEN MEDEWERKER
De natuurlijke persoon die op grond van een overeenkomst van de organisatie daadwerkelijk
werkzaam is in de organisatie. Vaak met de bijgedachte van ondergeschiktheid aan de hogere
functies of het directieniveau.
strategie:
- Beleid, missie, visie vaststellen.
Beleidsplannen, strategie op lange termijn
bedenken. = inzichten
- Tactisch: organisatie richten, coördineren,
plannen, plannen proberen realiseren
Vertalen en omzetten van die
strategie, visie,…
- Operationeel: uitvoeren, op basis van
prestaties gaan interpreteren, evalueren.
, WAT IS WERK/ARBEID ( GOED KENNEN!)
Is het aanbrengen van wenselijk geachte veranderingen in de omgeving door menselijke activiteit.
Een meerwaarde creëren, in een arbeidsproces (producten of diensten).Werk kan zowel lichamelijk
als geestelijk zijn. in economisch verband spreekt men van arbeid. Of ook wel het omzetten van ‘vrije
tijd’ in ‘arbeid’ tegen een betaling of loon. De arbeid wordt gedaan onder leiding, gezag en toezicht van
werkgever. Onbetaald werk voor derden waarbij geen sprake is van dwang, wordt vrijwilligerswerk
genoemd
ALGEMENE SITUERING: HRM: HUMAN RESOURCE MANAGEMENT
Definitie:
- Oog voor mens en SV in de arbeidsomgeving
- Begeleiden van mensen en processen in organisaties
- Bruggenbouwer tussen werkgever en werknemer
- Zoeken naar een evenwicht tussen economische en sociale belangen
HET MICHIGAN MODEL
De (basis) HR-cyclus met de 4 functies het prestatieniveau van de medewerker beïnvloeden of
bepalen.
Ze moeten organisatie bemensen, zodat deze prestaties kunnen leveren die we finaal gaan betalen/
waarderen ( vb; goed gedaan). Ook informeel als formeel beoordelen:
- Mensen die niet goed presteren, een extra opleiding geven, in de hoop dat prestaties om gaan en
dan terug gaan beoordelen
Als deze niet goed functioneren, dan ontslagen
Mensen die goed presteren mogen ook op opleiding
Pieter principe: tegen je eigen grenzen aanlopen, niet meer voldoen en ontslagen worden. Onthaal/
introductie: zo gaan deze mensen ook beter presteren ( tussen bemannen en werken op schema)
MODEL VAN ULRICH
Vier bassisrolen of petten die een HRM-medewerker kan dragen. Hij kan dit doen als ‘specialist’ (1 of
2 rollen of ‘generalist’ (4 rollen). Harver professor heeft onderzoek gedaan naar of er HR en PW’ER in
organisatie zijn en wat doen deze dan? Hij heeft ontdekt dat iemand bezig is met HR/PW petten
draagt. Je kan bezig zijn met mensen en HR processen. Strategisch: direct operationeel op werkvloer
- Administratief: sociaal juridisch vraagstukken, personeel en loon administratie
- Medewerker kampioen: met mensen op werkvloer bezig zijn op vlak van welzijn, vorming
training en opleiding, mensen gaan empoweren ( mens gericht
- Strategisch partner: PW’ERS gaan vertegenwoordigen, werkgever mee aan directietafel
zitten, strategisch denken, mee werken, waar willen we als organisatie binnen aantal jaren
staan, hoe gaan we om met mensen die ziek zijn,… ( resultaatgericht
- Ontwikkelaar: organisatie kan veranderen, krimpen, uitbreiden, al deze processen begeleiden.
- stalen helm= zowel strategische partner als medewerker kampioen, gaan mensen vaak niet
mee akkoord zijn
samenwerkende mensen, middelen en organisatiedoelen werken samen.