Psychologie als wetenschap ........................................................................................................................... 3
Hoe verwerven psychologen nieuwe kennis? ..................................................................................................... 3
Validiteit van een onderzoek......................................................................................................................... 5
Hedendaagse perspectieven in de psychologie en hun historische wortels ....................................................... 5
Hoe ontstaat en verandert gedrag? ................................................................................................................ 6
Wat is leren? ...................................................................................................................................................... 6
3 types ifv de aard van de ervaring ............................................................................................................... 6
Klassieke conditionering..................................................................................................................................... 7
Kenmerken van klassieke conditionering ...................................................................................................... 7
Toepassingen van klassieke conditionering .................................................................................................. 8
Selectieve associaties .................................................................................................................................... 8
Operante conditionering .................................................................................................................................... 8
Verschil tussen klassieke en operante conditionering .................................................................................. 8
Historische achtergrond ................................................................................................................................ 9
Action VS habits (slide 75-80)........................................................................................................................ 9
4 soorten contigentie .................................................................................................................................... 9
Kenmerken van operante conditionering ................................................................................................... 10
Bekrachtiging ............................................................................................................................................... 10
Complex gedrag leren ................................................................................................................................. 10
Operante conditionering en uitdoving ........................................................................................................ 11
Straf ............................................................................................................................................................. 11
Groepsprocessen.......................................................................................................................................... 18
Wat is een groep? ............................................................................................................................................ 18
Waarom sluiten mensen zich aan bij groepen? .......................................................................................... 18
Groepscohesie ............................................................................................................................................. 19
Groepen en het gedrag van individuen ............................................................................................................ 19
1
, Invloed van aanwezigheid van anderen op (prestatie)gedrag .................................................................... 19
Social loafing (sociale labouring) en sociale luiheid (sociaal zwoegen) ....................................................... 20
Groepsbeslissingen ........................................................................................................................................... 20
Procesverlies (als ‘interactie’ in de weg staat) ............................................................................................ 21
Groepspolarisatie ........................................................................................................................................ 21
Conflicten en samenwerking ............................................................................................................................ 22
Conflicten oplossen ..................................................................................................................................... 22
Psychische stoornissen ................................................................................................................................. 23
Psychopathologie ............................................................................................................................................. 23
Wat is een psychische stoornis?.................................................................................................................. 24
2 modellen en hun historische wortels ....................................................................................................... 24
Het psychologische model .......................................................................................................................... 25
Het biopsychosociaal model........................................................................................................................ 25
Belangrijkste psychische stoornissen ............................................................................................................... 25
Classificatie via DSM .................................................................................................................................... 25
Stemmingsstoornissen ................................................................................................................................ 25
Angststoornissen ......................................................................................................................................... 26
Somatoforme stoornissen ........................................................................................................................... 27
Dissociatieve stoornissen ............................................................................................................................ 27
Schizofrene stoornissen .............................................................................................................................. 27
Ontwikkelingsstoornissen ........................................................................................................................... 28
,Psychologie als wetenschap
Psychologie:
- WAT: wetenschap van gedrag en mentale processen
- DOEL: gedrag beschrijven, verklaren, voorspellen, beïnvloeden
- SOR: Stimulus/Situatie, Onobserveerbare (mentale processen), Respons/Reactie
Niet:
- Vooral bezig met psychische problemen en behandelingen (= klinische psychologie,
subdiscipline)
- Een speculatie/volkswijsheden
Pseudowetenschap:
- Fenomenen uit de natuurlijke wereld verklaren die niet gebaseerd is op empirische
observatie of wetenschappelijke methode
2 grote categorieën:
1. Fundamentele psychologie (onderzoekspsychologen)
• Voeren onderzoek uit, werken voor bedrijven of overheid, les aan unif of hogeschool
2. Toegepaste psychologie
• Gebruiken kennis vanuit fundamentele psychologie om problemen op te lossen
• 3 domeinen:
Optimaal menselijk Leren & studeren Problematisch functioneren
functioneren
Organisatie (werkomgeving) School (pesten, studie keuze,..) Klinisch (mentale gezondheid)
Ergonomie = studie van mens Gezondheid (medicatie,
in relatie met zijn omgeving lichaamsbeweging, relatie
geestelijk & lichamelijk)
Arbeid (werkomgeving) Forensisch (gerechterlijk)
Sport (focus, faalangst)
Klinisch psycholoog Psychiater
Klemtoon: onderzoeksmethoden, Klemtoon: medicamenteuze behandeling van
psychologische therapieën van mentale en mentale en gedragsproblemen
gedragsproblemen
Mag geen medicatie voorschrijven Mag medicatie voorschrijven
Behandeling niet terugbetaald door RIZIV Behandeling terugbetaald door RIZIV
Cliënten Patiënten
Hoe verwerven psychologen nieuwe kennis?
- Empirisch onderzoek = onderzoek benadering via directe of indirecte waarnemingen
(observatie)
- Wetenschappelijke methode = 5-stapsproces voor empirisch onderzoek van een hypothese,
om vertekening en vooroordeling uit te sluiten
DOEL = ontwikkelen/evalueren van omvattende verklaringen voor gedrag en mentale processen
Het vijfstapsproces van de wetenschappelijke methode:
1. Hypothese ontwikkelen
- Moet toetseerbaar zijn à keuze om ze te verwerpen
- Vb: angst leidt tot contact zoeken
2. Specifieke voorspelling
3
, - Operationalisering = vertaling van hypothese in specifieke voorspelling, met bepaling exacte
procedures om experimentele condities en metingen van resultaten vast te leggen
- Onafhankelijke variabele = de variabele die door de onderzoeker gemanipuleerd wordt
- Controle en randomisatie = andere factoren constant houden, toevallige toewijzing
3. Objectieve data verzamelen
- Gegevens = info verzameld door de onderzoeker voor testen van de hypothese
- Afhankelijke variabele = het gemeten resultaat van een studie
4. Analyseren van resultaten
- Gebaseerd op statische analyse (is het effect significant?) van de meetresultaten à
aanhouden of verwerpen van de hypothese?
5. Publiceren, bekritiseren en repliceren van de resultaten
- Repliceren, verfijnen, weerleggen
Types van verklarend psychologisch onderzoek:
1. Gevalstudies (Freud)
- Gedetailleerde studie van 1 enkel individu à persoon/ proefdier/ fenomeen
- Vb: Prozac = anti-depressivum à zelfmoord drang met Prozac ?
• Klinische trail nodig: 1 groep wel prozac, 1 niet ≠ ethisch verantwoord
- Geen vergelijking + 1 persoon = geen causaliteitsuitspraak mogelijk
2. Correlationele studies
- Geen causaliteitsuitspraak, wel verbandsuitspraak
Verband tussen score op X en score op Y of aan/afwezigheid van X en aan/afwezigheid van Y:
- Correlatiecoëfficiënt (r): -1,0 ≤ r ≤ 1,0 à r = sterk (wijkt fel af van 0), r = zwak (dicht bij 0)
• -1,0 = perfect omgekeerd verband
§ Vb: r- à sociale klasse en straatgeweld
• 0,0 = geen enkel verband
§ Vb: r0 à schoonheid en intelligentie
• 1,0 = perfect verband
§ Vb: r+ à angst en contact zoeken
3. Experimentele studies
- Onderzoeker manipuleert de werkelijkheid à DOEL = causaliteit achterhalen
Onafhankelijke variabele = gemanipuleerd (experimentele & controle condities)
Afhankelijke variabele = gedragseffect
Controle over storende factoren: alles gelijk behalve de gemanipuleerde factor, randomisering
à DOEL = voorkomen van vertekeningen van de resultaten (zeker zijn dat wat je bestudeerd ook
degelijk het gevolg is van jouw manipulatie
Vertekeningen:
- Door observator: kan bepaalde belangrijke gegevens niet opmerken
- Op basis van verwachting
- Kan effect hebben op het ontwerpen van studie, data-verzameling, interpretatie
Controleren van vertekening:
- Blinde controle
• Deelnemer kent de hypothese niet
• Deelnemer weet niet in welke onderzoeksconditie hij zit (placebo/behandeling)
- Dubbel-blinde controle
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur Farma2023. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €4,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.