DERMATOLOGIE
SAMENVATTING
1 ECZEEM
Indeling
- Obv pathogense
• Exogeen: door contact uitwendige factor (bv. allergisch of irritatief contacteczeem)
• Endogeen: oorzaak in huid zelf
- Obv morfologie
• Acuut: oedeem, papel, vesikels, natting, korstvorming, branderigheid
• Subacuut
• Chronisch: schilfering, kloofvorming, lichenificatie (verdikking opperhuid, door
krabben)
Seborrhoïsch eczeem
- Thv vette huid
- Explosief ontstaan kan wijzen op HIV
- Oorzaak
• Pityrosporon ovale (gist) à commensaal (heeft iedereen), maar soms overgroei
bij hoge productie talf
- Klinisch
• Mn thv grote plooien, presternaal
• Scalp à roos, grove schilfering thv haargrens, geen jeuk
• Gelaat
o Thv nasolabiale plooien, voorhoofd, oren, wenkbrauw, baardstreek
o Indien zuigelingen à melkkorsten op hoofdhuid (geen last)
o DD: psoriasis, candida, contactallergie
- Behandeling
• Indien enkel roos à onderdrukken overgroei gist via ketoconazol (Nizoral)
• Indien uitgesprokener à zwak corticosteroïd (1% hydrocortisone crème)
Atopisch eczeem
- Thv droge huid
- Kenmerken
• Niet-infectieus
• Chronisch beloop
• Typische voorkeurslokalisaties
• Extreme jeuk
- Incidentie
• 10-25% kinderen
• Remissie 75% op 15j (vaak uitgroeien)
• 2/3e heeft iemand in fam die + is
- Oorzaak
• Genetisch
o Afwijking huidbarrière à mutatie gen coderend voor filaggrine à minder sterk
o Verhoogde aanleg voor allergie à gemedieerd door IgE (type 1)
1
, • Irriterende stoffen
• Allergenen
o Aëroallergenen (huidstofmijt, huisdieren, pollen)
o Voedingsallergenen
§ <2j: koemelk, soja, ei, peulvruchten (kind kan uit koemelk- of ei allergie
groeien)
§ >2j: vruchten, noten, groenten
§ Pseudoallergenen: zorgen dat eczeem erger wordt (bv. ergere opstoot bij
eten van veel bewaarmiddelen, maar hier zelf niet allergisch voor zijn)
- Klinisch
• Zuigeling
o Thv gelaat en scalp
o Perioriale uitsparing rond lippen
o Nattend met korstvorming
o Uitbreiding naar romp en ledematen
• >18m
o Symmetrisch, chronisch
o Mn thv elleboog, knieplooi, nek, oogleden, polsen
• Volw
o Mild à chronisch handeczeem
o Ernstig à gelichenificeerd en gegeneraliseerd
o Voorkeurslokalisatie in grote plooien (lijkt op >18m)
- Geassocieerde kenmerken
• Pruritus (jeuk)
• Xerosis (droogte)
• Deny Morgan lijntjes, cheilitis
- Complicaties
• Huidbarrière is minder sterk à grotere kans op bijkomende infecties à indien
surinfectie = geimpetiginiseerd eczeem à eczeem wordt erg nattend en reageert
niet meer op beh
2
, • Vaak door S. Aureus, eczema herpeticum (herpes-simplex) en verhoogde
vatbaarheid voor wrat of mullusca contagiosa (parelwrat)
- Behandeling
• Algemeen
o Allergeen zelf is niet het probleem à testen is dus niet nuttig
o Geen wol of synthetische kledij, wel katoen
o Vermijden potentiële allergenen
• Specifiek
o Hydratatie huid (geen zeep, wel hydraterende crème)
o Anti-eczemateus
§ Lokaal à corticosteroïden bij opstoot, daarna afbouwen (topische
immuunmodulatoren, zoals tacrolimus en pimecrolimus)
§ Systemisch (uitzonderlijk) à indien opstoten bij afbouwen à geef
cyclosporine
§ Fototherapie à werkt niet altijd à ontstekingsremmend door UV à vaak
ook zweten, dus geen effect
o Surinfectie
§ Bacterieel à CHX, mupirocine (bij MRSA), fusidinezuur of flucloxacilline
(ab)
§ Viraal à acyclovir of valaciclovir bij eczema herpeticum
o Jeuk à antihistaminica met sedatieve werking (hydroxyzine, indien >12j)
o Indien orale prikkeling bij voedingsstoffen à huidtest en bloedname (zoeken
IgE via RAST-test)
2 ACNE EN ROSACEA
Acne vulgaris
- Chronische ontsteking van talgklierfollikel
- Indien moeder vroeger last van acne, hogere kans bij kind
- Geen reden waarom ene mild en andere ernstige vorm heeft
- Grootte van littekens is erfelijk bepaald + bij diepe acne
- Mn thv gelaat en bovenste thorax
• Zelden thv hoofdhuid, aangezien de haren de afvoergang openhoudt
- Pathogenese
• Hyperkeratose en obstructie talgklieruitvoergang
o Bij verdikking epitheel à afsluiten afvoergang
• Meer sebumproductie à talg raakt niet buiten à ontstaan comedonen (mee-
eters, = onderhuidse ballon) à met veel bacteriën
o Indien comedonen open à zwarte kopjes
o Indien comedonen gesloten à witte kopjes
• Indien comedonen scheuren à talg komt onder huid à ontsteking
- Klinisch
• Bijkomend nog papels, pustels, cysten, abces, littekens…
3
, - Behandeling
• Lokaal bij milde vorm
o Bacteriën en ontsteking à benzoylperoxide
o Hyperkeratose à adapaleen
o Liefst zo weinig mogelijk lokale ab wegens resistentie à anders combinatie
tretinoine en treclinax
• Systemisch bij ernstige vorm
o Beste: isotretinoïde à geeft veel bijw (misvorming bij zwangerschap)
o AB: tetracyclines
o Anti-androgenen à orale anticonceptie, drosperinone…
• Comedonen à adapaleen
• Matig papulopustuleus à benzoylperoxide + adapaleen en/of minocycline of
lymecycline
• Ernstig papulopustuleus
o Bij man à isotretinoïne
o Bij vrouw à benzoylperoxide + adapaleen + hormonaal of isotretinoïne en
strikte anticonceptie
• Littekens à laser
Rosacea
- Chronische inflammatoire dermatose van gelaat
- Mn vanaf middelbare leeftijd
- Geeft vaak geen restletsels (littekens)
- Klinisch
• Huid: erytheem, teleangiëctasieën, papels, papulopustels
• Vroegste symptoom à flushing à roodheid die weer wegtrekt
• GEEN comedonen
- Subtypes
• Erythemato-teleangiëctatische rosacea
• Papulopustuleuze rosacea à puisten zonder comedonen
• Hypertrocfische rosacea à mn bij man >40j, dikke neus en kin
• Oculaire rosacea à droge, geïrriteerde ogen
4