Mediaformats
Introductie
❖ Formatteren = Idee op een bepaalde wijze rangschikken.
Wat is een format?
❖ Format = Is een sjabloon voor een programma in de entertainmentindustrie. Elke aflevering wordt
op een zelfde wijze gerangschikt (= programma verloop). Het is de structuur van een programma
waarop een onbeperkt tal van afleveringen kan worden gebaseerd. Het is de basis voor een gehele
serie programma’s en geeft zo aan binnen welke lijnen aflv. zich kunnen ontwikkelen & vormgeven.
➔ Heeft steeds een wederkerend verloop: Bevat vaste terugkerende elementen die de basis
vormen v/h programma. Zonder deze vaste elementen => alle aflv. verschillend.
➔ Is nog geen uitgewerkte show.
➔ Kijker, lezer en luisteraar krijgt wat hij verwacht in elke vorm elke dag opnieuw.
Vb. Temptation Island, Blokken, Rad van fortuin, Sportjournaal, De Afspraak (talkshow), Ultra
top 50, TML, De wereld draait door, Jani Gaat, Carpool Karaoke (is ook een item),…
➔ Ook bij concerten & festivals wordt gesproken van een format.
➔ Geldt voor alle mediumtype: radio, tv, tijdschriften, online
➔ Voor tv-programma’s kan intellectuele eigendom worden geclaimd -> Zo kan een format niet
zonder licentie door anderen worden gebruikt.
o 11 originele formatelementen: Is nodig om een format te claimen.
➔ Alles wat geformatteerd en daarmee uniek is, is vast te leggen, te beschermen en te
vermarkten.
➔ (Een format werkt goed met uitersten om zo voor confrontatie te zorgen in een programma.)
Opgelet!
➔ VTM = een zender, geen format
➔ Het Nieuws = geen format: Hangt af van dagelijks nieuws. Actualiteit hebben we niet i/d hand.
Formatverloop of breakdown (11 formatelementen)
➔ Tijdsbepaling: van minuut tot minuut gebeurt er iets anders, maar het idee is iedere week
hetzelfde.
➔ Benoeming/opsomming van alle format onderdelen
4 grote elementen in het formaatverloop
1. Fundament:
- Deel v/h scenario waarin we een inleiding geven in ons verhaal + waarin we inleiding geven
v/d hoofdpersonages en hun plaats en rol binnen het verhaal.
- Vb. Blokken: begroeting kijker, vertellen welk spel we spelen, voorstelling v/d kandidaten
, 2. Confrontatie:
- Deel v/h scenario waarin de actie zal verlopen + waarin hoofdpersonages met elkaar een
interactie aangaan.
- Vb. Blokken: Spelronde 1, 2 en 3
- Vb. In Blind Getrouwd gebeurt dit al in het begin van de aflv.
- Vb. In Temptation Island gebeurt het pas in aflv. 2
3. Ontknoping:
- Deel v/h scenario waarin de evolutie v/d hoofdpersonages en hun actie tot een openbaring
komt + waarin het programma tot een afsluiting komt.
- Vb. Blokken: de finale → kandidaat speelt tegen zichzelf en de klok. Wint hij, mag hij door naar
de volgende dag.
4. Wendpunten:
- Overgang i/h scenario welke een brugje maakt tussen 2 delen v/h scenario.
- Vb. Blokken: Probleemstelling na voorstelling kandidaten, presentator die zegt: ‘Er zal
gespeeld moeten worden’ ,…
- Vb. Temptation Island: Viktor komt nog eens langs in het resort en komt nog iets zeggen
Breakdown: Formatelementen of basispijlers van opmaak van een format/basispijlers van
scenarioschrijvers:
➔ Ze komen niet allemaal samen voor in één programma.
➔ Hangt van programma tot programma af hoe de breakdown eruit ziet.
Introductie
1. Cold start: Introductie-uitleg over het programma, wat er gaat gebeuren in de aflevering.
2. Recap: Wat er de vorige aflevering is gebeurd.
3. Begin generiek (duurt 30 seconden)
4. Introductie van de kandidaten (Eerst elk apart en daarna samen. Zo kan de kijker zich
identificeren met de kandidaten)
5. Bumper/wendpunt: Om over te gaan naar iets. Vb. Zucht van ‘temptation’ moet er even
inkomen om naar het volgende over te gaan.
Confrontatie
6. Conflict: Er gaat iets gebeuren, er is iets aan het gebeuren. Vb. The battles in The Voice
7. Confrontatie: Wordt opgesplitst in gelijke delen. De rondes die benoemd worden in bijv.
Blokken
Ontknoping
8. Climax of ontknoping: De finale (vb. finalespel in Blokken)
9. Afscheid kijker
10. Eindgeneriek/Outro: Bijv. In Blokken: Ze komen op het einde nog eens samen en ze praten.
Of ‘Wat komt er volgende week’.
, The Price is Right
= Eén van de eerste en oudste vormen van mediaformontwikkeling
➔ Amerikaanse spelshow waarin kandidaten de prijs van artikelen moeten schatten.
➔ Begon in 1956
➔ Revamp (=vernieuwing) in 1972
➔ Vanaf 2007 in meer dan 40 landen uitgezonden
➔ Vlaanderen: Rad van fortuin
Internationale ontwikkeling en verkoop
➔ Internationale televisieproductiebedrijven: Endemol (NL), Warner Bros Television (Amerika),
Fremantlemedia (VK), talpa (NL)
Mediaformats: genres
➔ Voor een programmaformat bestaat geen standaardversie. Ieder format ziet er verschillend
uit.
➔ Programmaformats kunnen ingedeeld worden naar genre. Enkele genres:
• Nieuws: Sinterklaasjournaal. Niet het Journaal of Nieuws op de vrt en vtm!
• Actualiteit: Telefacts, De Afspraak, De Ideale Wereld
• Informatief: Klokhuis
• Educatief: Dr. Bea
• Docudrama (= soort verslag van een historische of actuele gebeurtenis): Ten Oorlog
• Reality tv: Spoed
• Reallifesoaps: Thuis, Familie
• Infotainment (= informatie + entertainment): Scheire en de schepping, Lichaam van
Coppens
• Entertainment: The voice
• Quiz en spel: Switch
• Sport: Vive le vélo
Personality vs. formats
❖ Personality Driven: Sommige formats worden gebaseerd op een tv-personality. Ze worden
speciaal gemaakt voor en rondom een karakter. Het is eender welke vorm, het vormpje is niet
belangrijk, maar de personality is belangrijk.
➔ Vb. Tom Testerom: De vorm is heel simpel. Internationaal is er hier een probleem mee
omdat ze het niet verkocht kregen in andere landen. Niemand heeft een ‘Tom Testerom’ in
zijn land, die bestaat niet in andere landen.
➔ Vb. Anouk Matton Privé: Ze maken dat over haar en niet over een andere mama omwille v/d
volgende quote in het programma: ‘my mom is a dj’
➔ Vb. Camping Coppens, De Verhulstjes, De Pfaffs, K2 zoekt K3