Notes de cours
Hulp nodig? - Coaching en Counseling
- Cours
- Coaching en Counseling
- Établissement
- Artesis Hogeschool Antwerpen (Artesis)
Dit zijn lesnotities van alle lessen coaching en counseling uit het academiejaar .
[Montrer plus]
Aperçu du contenu
COACHING ENCOUNSELING
Notities
Jente Carion
,Inhoudsopgave
1. Intakegesprekken....................................................................................................................................... 4
1.1 Stappenplan.........................................................................................4
1.2 Te bespreken thema’s...........................................................................5
1.3 Aandachtspunten..................................................................................5
1.4 Do’s en don’ts.......................................................................................5
1.5 Doelen van gesprek...............................................................................5
1.6 Oplossingsgericht werken.....................................................................6
1.6.1 Verschil met probleemgericht werken...................................................................................................6
1.6.2 Oplossingsgericht werken.......................................................................................................................6
1.6.3 Heretiketteren........................................................................................................................................7
1.6.4 Uitzonderingen.......................................................................................................................................7
1.6.5 Wondervragen........................................................................................................................................9
1.6.6 Schaalvragen.........................................................................................................................................10
1.6.7 Externaliseren.......................................................................................................................................12
1.6.8 Huiswerk...............................................................................................................................................13
1.6.9 Uitdagende situaties.............................................................................................................................14
1.6.10 Toetsmoment 1..................................................................................................................................15
2. Krachtgericht werken............................................................................................................................... 15
2.1 Wat is het?..........................................................................................15
2.1.1 Hoop en perspectief.............................................................................................................................15
2.1.2 Cyclus....................................................................................................................................................16
2.2. Waarom doen we het?........................................................................16
2.3 Stimuleren van een groeimindset.........................................................16
2.3.1 Hoe doen we dit?..................................................................................................................................16
2.3.2 Andere mogelijkheden.........................................................................................................................16
2.4 Oefening............................................................................................. 16
2.5 Stimuleren van perspectief en hoop.....................................................17
2.5.1 Hoe doen we dit?..................................................................................................................................17
2.5.2 Inspireren..............................................................................................................................................17
3. Laatste gesprekken.................................................................................................................................. 18
3.1 Waarom doen we dit?..........................................................................18
3.1.1 Redenen................................................................................................................................................18
3.1.2 Thema’s waarover je het kan hebben..................................................................................................18
3.2 Oefening............................................................................................. 18
3.3 Het niet willen stopzetten van begeleiding...........................................19
3.4 Hoe doen we het?................................................................................19
3.5 Uitdagingen........................................................................................19
3.5.1 Ontvangen van een cadeau..................................................................................................................19
3.5.2 Het geven van fooi................................................................................................................................19
3.5.3 Het niet willen stoppen van begeleiding..............................................................................................19
3.5.4 Ontvangen of geven van persoonlijke contactinformatie....................................................................20
3.7 Voorbeeld...........................................................................................20
4. Motiverende gespreksvoering.................................................................................................................. 21
1
, 4.1 Definitie.............................................................................................21
4.1.1 Wat is het?............................................................................................................................................21
4.1.2 Verander- of behoudtaal......................................................................................................................21
4.1.3 Oefening...............................................................................................................................................22
4.2 Kernvaardigheden...............................................................................22
4.3 Cirkel van gedragsverandering............................................................22
4.3.1 Voorbeschouwing.................................................................................................................................22
4.3.2 Overpeinzing.........................................................................................................................................23
4.3.3 Beslissing...............................................................................................................................................23
4.3.4 Actieve verandering..............................................................................................................................23
4.3.5 Blijvende verandering...........................................................................................................................24
4.3.6 Terugval................................................................................................................................................24
4.3.7 Oefeningen...........................................................................................................................................24
4.4 Omgaan met wrijving en weerstand.....................................................25
4.4.1 Weerstand, wrijving en behoudtaal.....................................................................................................25
4.4.3 Oefening...............................................................................................................................................26
4.4.5 Oefening...............................................................................................................................................27
5. Herstelgericht werken.............................................................................................................................. 28
5.1 Doel van herstelgericht werken...........................................................28
5.1.1 Pro-actief vs re-actief............................................................................................................................28
5.1.2 Pro-actieve cirkels.................................................................................................................................28
5.1.3 Conflict..................................................................................................................................................29
5.2 Overbrengen van herstelgerichte boodschappen..................................29
5.3 Herstelcirkels......................................................................................29
5.3.1 Voorbereidende stappen......................................................................................................................29
5.3.2 Behoefte- en gevoelenskaarten............................................................................................................30
5.3.3 Samenkomst van deelnemers..............................................................................................................30
5.3.4 Casussen...............................................................................................................................................31
6. Nieuwe autoriteit en geweldloos verzet................................................................................................... 32
6.1 Nieuwe autoriteit................................................................................32
6.1.1 Basisprincipes.......................................................................................................................................32
6.2 Geweldloos verzet...............................................................................33
6.2.1 Stappen.................................................................................................................................................33
6.3 Casus Yannick.....................................................................................34
6.3.1 De 3 manden.........................................................................................................................................34
6.3.2 Aankondiging........................................................................................................................................34
7. Non-verbale ondersteuning bij coaching................................................................................................... 34
7.1 Groepsgerichte methodiek...................................................................34
7.2 Non-verbale hulpmiddelen...................................................................35
8. Zelfonthulling........................................................................................................................................... 35
8.1 Wat is het?..........................................................................................35
8.2 Onderverdeling...................................................................................35
8.3 Beroeps- en gedragscodes...................................................................36
8.4 Wat deel je (niet)?...............................................................................36
8.5 Soorten zelfonthulling.........................................................................36
8.5.1 Onthulling van het leven van de therapeut..........................................................................................36
2
, 8.5.2 Persoonlijke helderheidsonthulling......................................................................................................36
8.5.3 Onthulling als reactie op de inhoud wat cliënt zegt.............................................................................37
8.5.4 Interactieonthulling..............................................................................................................................37
8.6 Helpende zelfonthulling.......................................................................37
8.7 Voorbeelden en richtlijnen...................................................................37
8.7.1 Emotioneel geraakt worden.................................................................................................................37
8.7.2 Een cliënt die verliefd op je wordt........................................................................................................37
8.8 Hoe reageer je in volgende situaties?...................................................38
8.8.1 Cliënt verliefd op jou............................................................................................................................38
9. Toepassingsoefening eindexamen............................................................................................................ 40
9.1 Casus school- en pedagogisch..............................................................40
9.1.1 Oplossingsgericht werken.....................................................................................................................40
9.1.2 Motiverende gespreksvoering..............................................................................................................40
10. Feedback................................................................................................................................................ 42
10.1 Voorwaarden.....................................................................................42
10.2 Effect – proces – klimaat.....................................................................42
10.3 Open feedback cultuur.......................................................................42
10.4 Hoe?.................................................................................................42
10.5 In gesprek over feedback...................................................................43
10.6 Uitdagingen......................................................................................43
11. Moeilijkheden in relatie met cliënt......................................................................................................... 43
11.1 De eerste indruk................................................................................43
11.2 Verschil in referentiekader................................................................43
11.3 Tegenoverdracht...............................................................................44
11.3.1 Overdracht..........................................................................................................................................44
11.3.2 Tegenoverdracht.................................................................................................................................44
11.4 Me too..............................................................................................44
12. Bemiddeling........................................................................................................................................... 45
12.1 Wat is het?........................................................................................45
12.2 Is alles bemiddelbaar?.......................................................................45
12.3 Basisprincipes...................................................................................45
12.4 Bemiddeling in de praktijk.................................................................45
12.5 Voorbeeldcasus.................................................................................46
3
,Leerdoelen
1. Intakegesprekken
1.1 Stappenplan
1. Binnenkomen en verwelkomen
4
, 2. Voorstellen en laten voorstellen (naam, opleiding, ervaring, leeftijd
…)
3. Werking toelichten
Beroepsgeheim en uitzonderingen
Werkwijze (vb: bedoeling, duur, kostprijs …)
Principe van noteren en recht tot inkijken
Manier van communiceren buiten de sessies (vb: telefoon,
mail …)
4. Startersvragen
Wat brengt jou vandaag naar hier?
Waarbij/hoe kan ik jou helpen?
Wat zou je graag uit onze gesprekken halen?
Wat zou je tegen het einde van onze sessies willen bereiken?
Wat zijn jouw verwachtingen tegenover mij?
Waar wil jij eerst de focus opleggen?
1.2 Te bespreken thema’s
1. Waar de cliënt last van heeft
Wat, hoe lang al, invloed op functioneren …
2. Wat de cliënt al heeft geprobeerd
Wat, wat er werkte, wat er niet werkte …
3. Waarom de cliënt nu naar jou komt
1.3 Aandachtspunten
Opbouwen van vertrouwensrelatie (voorstellen, geruststellen,
werking toelichten …)
Concretiseren en samenvatten
Benoemen van gevoelens en aftoetsen met cliënt
Aanpassen van taalgebruik aan cliënt
Open communicatie (open vragen, open en neutrale houding,
empathie …)
1.4 Do’s en don’ts
Do’s Don’ts
- jezelf voorstellen - jezelf niet voorstellen
- werking toelichten - werking niet toelichten
- taalgebruik aanpassen aan cliënt - afwijken van onderwerp (small
- beroepsgeheim toelichten talk)
- principe van noteren toelichten - irrelevante vragen
(+ inkijken) - cliënt onderbreken
- startersvragen gebruiken - gesloten houding
- samenvatten en concretiseren - oplossingen aanbieden
1.5 Doelen van gesprek
Gewenste situatie – wat wil ik
bereiken?
5
,Hinderniss Hulpbronnen
en
Huidige situatie – waar ben ik
nu?
1.6 Oplossingsgericht werken
Oplossingsgericht werken heeft als doel mensen in staat te stellen hun
problemen zelfstandig of samen met mensen uit hun omgeving op te
lossen. Bij deze vorm van coaching staat het zoeken naar een oplossing
centraal.
1.6.1 Verschil met probleemgericht werken
Praktische vorm van werken met oorzaak-gevolg denken, maar in
menselijke relaties is probleemgericht denken niet altijd interessant want
we zoeken naar een schuldige en het stimuleert ons niet tot het
ondernemen van actie. Vooraf gaan we het probleem in kaart brengen en
kijken waar we naartoe willen (zie model bij 1.5).
1.6.2 Oplossingsgericht werken
We focussen op wat de cliënt wel wil en wat deze wil bereiken in de
coachingssessies.
1.6.2.1 Basisvragen
1. Waar hoop je op?
2. Welk verschil zal dat maken?
3. Wat werkt?
4. Wat zal de volgende stap zijn?
1.6.2.2 Aandachtspunten
We reiken als coach geen adviezen of oplossingen aan
We gaan de problemen van de coachee niet minimaliseren
Basisprincipes
o Luisteren
o Doorvragen
o Concretiseren
1.6.2.3 Casus
6
, Wat heb je al geprobeerd om de klas stil te houden?
Wat werkte er in het verleden? Wat werkte er toen niet?
Wanneer ben je niet uitgeput als je thuiskomt?
Wat zou jou kunnen helpen om beter met de rumoerigheid om te
gaan?
1.6.3 Heretiketteren
1.6.3.1 Positief heretiketteren
Bepaalde zaken als problematisch ervaren, maar het positieve erin willen
en kunnen zien. Je biedt erkenning aan de klachten, maar je hebt ook
aandacht voor wat er wel goed gaat en de positieve zaken.
Student ondervindt last van de vele taken en deadlines, het herwerken
van gemaakte taken, haar lief klaagt erover …
Wat zit hieronder?
Ze is ambitieus, wil graag haar diploma halen …
Wat zeg je als coach?
Ik hoor dat je er veel tijd en energie in steekt, maar ik hoor ook dat je hard
wil werken en je diploma wilt halen. Dit zijn positieve zaken. Je hebt een
doel voor ogen en wil ervoor gaan.
1.6.3.2 Functie van positief heretikketeren
1. Klachten erkennen, maar ook de positieve zaken te bespreken.
2. Genuanceerder kijken om te bepalen welke stappen er gezet kunnen
worden.
3. Compenseren van invloeden en oordelen uit de omgeving (ander
perspectief geven).
1.6.3.3 Oefening
Moeite met het combineren van school en privéleven en soms helemaal
dichtslaan en niet meer weten wat te doen, in paniek raken … Ik ga soms
helemaal op in mijn studies en studeer dan te veel.
Wat zeg je als coach?
Ik hoor dat je het lastig vindt om je school en privéleven te combineren,
maar ik hoor ook dat je het belangrijk vindt om goed te presteren en je
diploma te behalen. Klopt dat?
1.6.4 Uitzonderingen
Mensen zijn goed in het vertellen wat we niet willen en in het
veralgemenen van situaties. Dit is niet oplossingsgericht. Problemen zijn
niet zo zwart-wit, er zijn namelijk altijd uitzonderingen op het probleem.
7
,Wanneer komt het probleem niet voor? Ze worden vooral gebruikt om een
positief doel te formuleren tijdens een intake.
1.6.4.1 Soorten positieve uitzonderingen
1. Toevallige uitzonderingen
Cliënt ziet uitzondering als eerder toevallig.
Is het nu echt zo toevallig of heeft de cliënt iets anders
gedaan?
We willen de cliënt inzicht geven aan eigen successen.
2. Opzettelijke uitzonderingen
Cliënt heeft er bewust voor gekozen om het eens anders aan
te pakken.
We willen de cliënt inzicht geven in de positieve effecten van
dit gedrag.
We willen ervoor zorgen dat de cliënt er meer van doet in de
toekomst.
1.6.4.2 Oefening
Moeite met het combineren van school en privéleven en soms helemaal
dichtslaan en niet meer weten wat te doen, in paniek raken … Ik ga soms
helemaal op in mijn studies en studeer dan te veel.
Wat zeg je als coach?
Zijn er momenten waarop het je wel lukt om je school en privéleven te
kunnen combineren? Zijn er momenten waarop het je lukt om minder te
studeren en meer te ontspannen? Zijn er momenten waarop je niet in
paniek raakt? Hoe komt dit volgens jou? Wat doe je dan anders op zo’n
moment? Welke gevolgen heeft dat gehad voor jou?
Moeite met de vele taken op school en de vele deadlines en ik heb
daardoor moeite om mij aan mijn planning te houden.
Wat zeg je als coach?
Op welke momenten lukt het je om je aan je planning te houden? Hoe
komt het dat je je dan aan je planning kan houden? Welke gevolgen heeft
dat voor jou als je je aan je planning houdt?
Ik heb moeite om ’s ochtends uit bed te raken en op tijd op school te
raken. Ik kom dus regelmatig te laat.
Wat zeg je als coach?
Zijn er momenten waarop je wel gemakkelijk uit bed raakt? Hoe komt het
dat je op zo’n moment wel goed uit je bed raakt? Wat zijn de gevolgen
hiervan? Zijn er momenten waarop je niet te laat komt en hoe komt dit
volgens jou?
8
, Student heeft last van faalangst en stelt het studeren daarom vaak uit. De
dagen voor het examen raakt ze in paniek ondanks dat ze heel veel
studeert. Ze krijgt black-outs tijdens examens of gaat helemaal niet naar
het examen. De student had hier vooral last van tijdens het vak anatomie.
Wat zeg je als coach?
Zijn er vakken waar je de faalangst niet of minder ervaart? Hoe komt het
dat je vak x niet hebt gehaald, maar vak y wel? Hoe had je je voorbereid
op examen x en y? Zijn er momenten waarop je minder last hebt van
faalangst en hoe komt dit volgens jou? Wat doe je op momenten van een
paniekaanval? Ik merk dat je het er heel erg lastig mee hebt, maar ik haal
er ook uit dat je je studies heel belangrijk vindt en er veel tijd en energie in
steekt.
1.6.5 Wondervragen
1.6.5.1 Vragen die je kan stellen
‘Ik ga je nu een speciale vraag stellen, maar …’
1. Stel dat er vannacht een wonder gebeurt, hoe zou morgen er dan
uitzien voor jou?
2. Stel dat ik je volgend jaar tegenkom en vraag hoe het met je gaat,
wat zou je willen?
3. Stel dat je nog 1 dag te leven hebt, wat zou je dan doen?
4. Stel dat de aarde binnen 1 jaar met een komeet botst, wat zou je dit
jaar dan nog doen?
5. Stel dat je door een magische deur zou kunnen lopen, hoe ziet die
wereld er dan uit?
Mijn baas belt me na de werkuren en kan hierdoor niet afspreken met mijn
vrienden. Mijn vrienden nemen nu geen initiatief meer om met mij af te
spreken, maar ik durf mijn baas niet te zeggen dat ik niet altijd bereikbaar
wil zijn, maar ik loop op van de stress.
Wat zeg je als coach?
Stel dat er nu vannacht een wonder gebeurt, hoe ziet de ideale situatie er
morgen dan uit voor jou? Als je de mogelijkheid had om alles wat je wil
veranderen, te veranderen, wat zou je dan veranderen? Stel dat je morgen
naar je werk vertrekt en er zijn dingen verandert waardoor je minder werk
hebt en minder stress ervaart, hoe zou het er dan uitzien voor jou?
Gebruikt om te peilen naar hoe de ideale situatie eruit ziet.
9
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur jentecarion. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €7,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
72042 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 14 ans