ALGEMENE GEZONDHEIDSZORG
LES 1
WAAR DENK JE AAN BIJ “GEZONDHEID”?
- Mentale en somatische gezondheid
- Ziektebeelden
- Artsen
- Voeding, beweging, etc.
- Multidisciplinair
- Medicatie
DEFINITIES GEZONDHEID
- WHO 1948: gezondheid is een toestand van volledig fysiek, geestelijk en sociaal welbevinden en niet
louter het ontbreken van ziekte
o De grote sociale omgeving beïnvloedt uw gezondheid/levensstijl
o Het is een toestand die veranderbaar is, het kan elk moment omslaan en je kan zelf bijdragen
aan die toestand (bijv. door voeding of beweging)
- Wat valt je op?
o Veranderingen doorheen de tijd van wat “gezond” werd gevonden
§ Roken, alcohol, etc.
WAT BEÏNVLOEDT GEZONDHEID?
- Genetische aanleg
- Levensstijl
- Waar iemand woont (omgevingsfactoren)
- Context: stress, werken, etc.
- Kwaliteit van zorg
MODEL VAN LALONDE (1974)
1
,Biologische factoren
- Geslacht: man en vrouw
o Vrouwen leven gemiddeld langer als mannen
o Bij fysieke aandoeningen zijn de symptomen anders bij vrouwen dan bij mannen (bijv.
hartaandoening): hoe komt dit?
o Vrouwen reageren ook anders op stress dan mannen: zijn vrouwen gevoeliger voor stress of
zijn de uitingen anders?
- Erfelijkheid
o Sommige ziekten (dementie, hartaandoeningen, kanker, etc.) zitten in de familie → door
genen
Omgeving
- Fysiek: luchtkwaliteit zorgt ervoor dat we mensenlevens verliezen, waterkwaliteit, hoeveelheid groen
(natuur) in de omgeving, hitte (mensen overlijden door extreme temperaturen)
- Sociaal: uitgebreidheid van netwerk, eenzaamheid, werkomgeving, de sociale waarden (bijv. anorexia,
roken, etc.)
(Zorg)voorzieningen
- Toegankelijkheid: als er bepaalde technologieën of artsen niet beschikbaar zijn heeft dit gevolgen
voor mensen die hulp nodig hebben
Leefstijl
- Houding
- Kennis
- Gedrag
MODEL DAHLGREN EN WHITEHEAD
2
, KIJKEN NAAR ZIEKTE: BIOMEDISCH MODEL
- Elke ziekte heeft een eigen oorzaak
o Bacteriën, virussen, weefselbeschadigingen, gebrek aan vitamines
- Ziekte kan gericht behandeld worden
o Lichaam als machine
- Genezing hangt af van biomedische technologie
o Arts: actief
o Patiënt: passief
→ wat betekent dit voor de taak en de positie van de sociaal werker?
(Ik weet niet of dit antwoord klopt, want dit komt niet uit de les)
De sociaal werker kan een aanvullende rol spelen op het gebied van medische zorg. Terwijl het biomedische
model zich richt op de biologische en fysiologische aspecten van gezondheid, kunnen SW zich richten op de
sociale, psychologische en omgevingsfactoren die van invloed zijn op het welzijn van individuen (= hulp bieden
op vlak van gezondheid, huisvesting, werkloosheid, armoede, toegang tot gezondheidszorg).
De sociaal werker kan ook individuen verder helpen vanuit een holistisch perspectief. Hierbij proberen ze
onderliggende sociale en psychologische oorzaken van gezondheidsproblemen aan te pakken. Dit kan
bijvoorbeeld door te werken aan het bevorderen van gezond gedrag, ondersteunen van individuen bij het
omgaan met stressvolle situaties, het versterken van sociale ondersteuningsnetwerken, etc.
KIJKEN NAAR ZIEKTE: BIOPSYCHOSOCIAAL MODEL
→ wat betekent dit voor de taak en de positie van de sociaal
werker?
De sociaal werker heeft wel een taak: opvolgen van patiënten en hoe
mensen hun leven (met bijv. een gebroken been) verder kunnen
zetten
HOE GEZOND IS DE BELG?
- Levensduurverwachting: 81,1 jaar (Europees gemiddelde 80,6 jaar)
o Zijn we dan een Europese koploper?
§ Scandinavische landen, Frankrijk, Nederland (Westerse landen) scoren hoger dan
België en landen als Bulgarije, etc. scoren lager
§ België ligt in het midden
o Gender- en inkomensongelijkheid is groot: man 78,6 jaar en vrouw 83,1 jaar; hoge SES
(hogere opleiding) +9,3 jaar bij mannen en 6,3 jaar bij vrouwen)
- Meer dan een kwart van de ziektelast is het gevolg van een ongezonde levenswijze (bijv. stress of
slecht slapen)
3
