Samenvatting
Biologische grondslagen: Neuropsychologie en
psychofarmacologie
Met de uitwerking van de oefententamens, alle vragen uit
YouLearn en een begrippenlijst
,Inhoudsopgave
Thema 1 Introductie....................................................................................................................................... 4
1.1 Historische mijlpalen......................................................................................................................................4
Verwerkingsopdrachten.................................................................................................................................12
1.2 Neuropsychologische wetenschappelijke aanpak........................................................................................13
Verwerkingsopdrachten.................................................................................................................................22
1.3 Neuropsychologische praktijk......................................................................................................................22
Verwerkingsopdrachten.................................................................................................................................36
1.4 Anatomie en beeldvorming..........................................................................................................................38
Verwerkingsopdrachten.................................................................................................................................47
Thema 2 Psychofarmacologie....................................................................................................................... 48
2.1 Wat zijn psychofarmaca?.............................................................................................................................48
Verwerkingsopdrachten.................................................................................................................................53
2.2 Neurotransmissie.........................................................................................................................................54
Verwerkingsopdrachten.................................................................................................................................60
2.3 Principes van psychofarmacologie...............................................................................................................62
Verwerkingsopdrachten.................................................................................................................................66
2.4 Afhankelijkheid.............................................................................................................................................68
Verwerkingsopdrachten.................................................................................................................................71
Thema 3 Functiedomeinen........................................................................................................................... 72
3.1 Visuele waarneming.....................................................................................................................................72
Verwerkingsopdrachten.................................................................................................................................80
3.2 Geheugen.....................................................................................................................................................82
Verwerkingsopdrachten.................................................................................................................................90
3.3 Taal...............................................................................................................................................................96
Verwerkingsopdrachten...............................................................................................................................105
3.4 Aandacht en executieve functies................................................................................................................107
Verwerkingsopdrachten...............................................................................................................................114
Thema 4 Ziektebeelden.............................................................................................................................. 116
4.1 Vasculaire aandoeningen...........................................................................................................................116
Verwerkingsopdrachten...............................................................................................................................123
§4.2 Traumatisch hersenletsel.........................................................................................................................125
Verwerkingsopdrachten...............................................................................................................................131
4.3 Epilepsie......................................................................................................................................................133
Verwerkingsopdrachten...............................................................................................................................138
4.4 Dementie....................................................................................................................................................139
Verwerkingsopdrachten...............................................................................................................................147
4.5 Parkinson....................................................................................................................................................150
Verwerkingsopdrachten...............................................................................................................................155
Thema 5 Psychopathologie......................................................................................................................... 156
5.1 Schizofrenie................................................................................................................................................156
Verwerkingsopdrachten...............................................................................................................................161
2
, 5.2 Stemmingsstoornissen...............................................................................................................................163
5.3 Autismespectrumstoornis...........................................................................................................................170
Verwerkingsopdrachten...............................................................................................................................175
5.4 ADHD..........................................................................................................................................................178
Verwerkingsopdrachten...............................................................................................................................187
Begrippen.................................................................................................................................................. 193
Oefententamen 1....................................................................................................................................... 201
Oefententamen 2....................................................................................................................................... 221
3
,Thema 1 Introductie
1.1 Historische mijlpalen
Hoofdstuk 1: Klinische neuropsychologie: een historische schets
1.1 Inleiding
Bij het begrip klinisch neuropsycholoog denken we momenteel in Nederland aan een psycholoog die
in de gezondheidszorg werkzaam is op het gebied van diagnostiek en behandeling van problemen die
samenhangen met hersenaandoeningen. Het vakgebied was echter eerst het terrein van psychiaters
en neurologen, en in sommige landen, zoals in Italië, is dat nog steeds zo.
Al sinds de klassieke oudheid waren wetenschappers ervan overtuigd dat er een nauwe samenhang
bestond tussen hersenen en gedrag. Hippocrates leerde zo’n 400 jaar voor Christus dat al het
(afwijkend) gedrag en gevoel voortkwamen uit de werking van de hersenen. Hij probeerde anderen
ervan te overtuigen dat het onjuist was om verschijnselen toe te schrijven aan buitenaardse krachten
zoals de goden.
In de geneeskunde van de Grieken en Romeinen zag men het lichaam als een samenstelling van een
aantal elementen: water, vuur, bloed en slijm. Die moesten in een goede balans zijn, anders was er
sprake van ziekte. Dat gold ook voor het mentale functioneren.
Vanaf de 14e eeuw waagde men het weer om kritisch en zelfstandig te observeren en te denken. Dat
heeft onder meer geleid tot de opvatting van René Descartes dat de ziel een ongedeelde, zelfstandige
maar immateriële eenheid is. De ziel lokaliseerde hij in een holte in het hoofd, de pijnappelklier of
epifyse. Het gevolg was een eeuwenlange discussie over de interactie tussen lichaam en geest.
In de 19e eeuw stelde de Duitse arts Franz Joseph Gall een volledig andere benadering voor: er is een
groot aantal mentale organen, gelegen in de grijze schors van de hersenen. Dit leidde onder meer tot
de frenologie, een volstrekt onwetenschappelijke praktijk die commercieel wel interessant was. In
Frankrijk werden Galls opvattingen getoetst met de zogenaamde clinicoanatomische methode: men
bestudeerde bij patiënten met hersenletsel de uitvalsverschijnselen op het gebied van bijvoorbeeld
taal, geheugen of waarneming, en na het overlijden werd de plaats van de laesie gerelateerd aan de
aard van de functionele stoornis.
Een volgende stap was de ontwikkeling van de neuropsychologie tot een eigenstandige discipline, tot
een beroepspraktijk, niet alleen op het gebied van de wetenschap, maar ook in de zorg voor
patiënten met een hersenaandoening.
1.2 De celtheorie
Een belangrijk vraagstuk bij de hersenen-gedragsdiscussie is dat van de lokalisatie: waar moeten we
de ziel of geest lokaliseren, hoe werkt de geest in op het lichaam, en welke organen spelen hierbij
een rol?
De Grieken kenden drie zielen:
4
, Een voor overleven (via voedselopname, aanwezig bij de plant).
Een voor activiteiten van een organisme in relatie tot de omgeving.
Hogere-ordeziel, die een onderscheid kon maken tussen wat goed en fout was om te doen
(de Grieken duiden die aan als psychikon hegemonicon, het zelfsturend principe). De mens
bezat als enige alle drie van deze vormen.
De weinige filosofen die ook de anatomische structuur onderzochten, merkten op dat er holtes
waren in de hersenen, hersenventrikels, die toen echter cellen werden genoemd. Deze cellen werden
gezien al de plaats voor de geest. Daarbij werd de geest opgedeeld in verschillende functies:
Eerste cel: informatie zou uit verschillende zintuigen binnenkomen (de sensus communis).
Tweede cel: hier wordt het beeld geïnterpreteerd, wat stelde het beeld voor? Dit had ook
een affectief component, hoe belangrijk is het beeld voor mij?
Derde cel: hierin werd het beeld opgeslagen (de memoria).
Deze celtheorie is tot op de dag van vandaag de basis van de ideeën over de cognitieve psychologie.
Cognitieve processen beschrijven de werking van mentale processen in het algemeen.
De ideeënvorming over individuele verschillen heeft zich langs een andere lijn ontwikkeld. We
spreken nu over persoonlijkheid, maar in de oudere literatuur wordt dit aangeduid met het begrip
karakter. Fysiognomie betekent: de interpretatie van het gelaat. De vorm van iemands gelaat, maar
ook van het totale uiterlijk, werd gezien als een reflectie van het karakter van die persoon.
1.3 Descartes: een ongedeelde geest
René Descartes vatte het plan op om helemaal af te zien van alle wijsheid die vanuit de oudheid was
overgeleverd: karakteristiek voor de renaissancetijd. Hij begint met alles in twijfel te trekken en
besloot alleen te bouwen op inzichten die in zijn ogen onomstotelijk waren. Volgens hem kon de
mens worden opgedeeld in twee substanties:
Het lichaam (res extensa).
De geest (res cogitas) (niet materialistisch).
Descartes zag deze res cogitans als een soort bestuurder: vanuit het hele lichaam kwamen via de
zenuwen berichten over de buitenwereld binnen, en op basis van herinneringen, die volgens
Descartes in het weefsel van de hersenen waren opgeslagen, werden boodschappen teruggestuurd,
waardoor de ledenmaten konden bewegen. Hiermee beschreef hij het idee van de reflex.
En belangrijke volgende stap werd gezet toen Gall beweerde dat
de geest niet in een holte midden in de hersenen gezocht moest
worden, maar juist aan de buitenkant van de hersenen.
5
,1.4 Gall en het lokalisatievraagstuk
Voor de wetenschapper Gall, die wist dat gedrag een gevolg was van de werking van de hersenen,
was het idee dat gedrag af te lezen zou zijn uit de gelaatstrekken niet logisch. Hij wilde een nieuwe
psychologie ontwikkelen op basis van zijn inzichten over bouw en functie van de hersenen. Wat hij
voorstelde was nogal revolutionair, voor velen zelfs ketters, en daar heeft hij veel problemen door
gekregen.
Hoewel de gevestigde wetenschappelijke orde eigenlijk niets moet hebben over de lokalisatie-ideeën
van Gall, moest men na enige tijd erkennen dat enkele principes wel correct waren, zoals het idee
dat de cortex cruciaal was en dat bepaalde functies wel degelijk een strikte lokalisatie kennen. Deze
ideeën vormen de basis van de hedendaagse neurowetenschappen.
Gall veronderstelde dat alle psychologische functies, of het nu ging om kennis, gevoel of geneigdheid
tot een bepaald gedrag, aangeboren waren. Vervolgens stelde hij dat al die functies een eigenstandig
orgaan waren. Gall meende dat er aparte organen waren voor taal, muziek en rekenen, maar ook
bijvoorbeeld moederliefde. Tenslotte beweerde hij dat de functies niet ergens in het midden van de
hersenen zitten, maar aan de buitenkant, de cortex.
De belangrijkste stelling van Gall was wellicht dat er
sprake was van onafhankelijk functioneren.
Gall ging ervan uit dat mensen kunnen verschillen in
aanleg voor belangrijke functies. Vanwege de grotere
omvang van een orgaan, zal de schedel zich eromheen
vormen en een knobbel vertonen. Door nu bij allerlei
mensen met speciale vermogens te voelen waar de
knobbel zit, zou je moeten kunnen achterhalen op welke
plaatsen op de schors welke functies zitten.
Gall accepteerde ook nog een andere bron als bewijs: de
effecten van een hersenbeschadiging. Hij lokaliseerde de
taal in het voorste gedeelte, vlak achter de ogen.
1.5 De clinicoanatomische methode
De werkwijze om de lokalisatie-ideeën te toetsen door patiënten met een locaal hersenletsel in kaart
te brengen, werd de clinicoanatomische methode genoemd.
Broca had geprobeerd gegevens te verzamelen van patiënten met een taalstoornis, waarbij op basis
van post mortem onderzoek de plaats van de laesie eenduidig was vastgesteld. De gegevens sterkten
hem in zijn mening over de lokalisatie in dat ene gebied, maar hij merkte bovendien op dat de laesie
eigenlijk in de linkerhersenhelft zat. Hij stelde daarom dat we met de linkerhersenhelft spreken.
Dat was op dat moment een vreemde opvatting. In de fysiologie kenden men immers de regel dat de
vorm van een orgaan de functie bepaald, en als twee organen dezelfde vorm hebben, hebben ze ook
dezelfde functie. De twee hersenhelften konden dus niet verschillende functies hebben. De realiteit
liet echter zien dat het toch zo was. Broca ging ervan uit dat de rechterhersenhelft het mechanisme
wel aanwezig is, maar dat de linkerhersenhelft zuurstofrijker bloed kreeg, en zich daardoor sneller
ontwikkelde en daardoor de plaats van taal wordt.
6
,Wat men (en niet Broca) ook deed, was een koppeling leggen tussen deze asymmetrie in lokalisatie
van taal en de opvallende handvoorkeur bij de mens. De meeste mensen hebben een voorkeur voor
de rechterhand. Dit werd direct geassocieerd met de lokalisatie van taal, en nog steeds wordt door
velen deze koppeling gelegd.
Jean Martin Charcot, de eerste arts die een leerstoel in de neurologie kreeg, geloofde ook sterk in het
lokaliseren van specifieke centra in de hersenen. Hij was een veelzijdig neuroloog, met een sterk
ontwikkelde klinische blik, gevoelig voor kleine verschillen in neurologische symptomen. Hij heeft
met zijn leerlingen nieuwe ziektebeelden beschreven zoals MS, ALS en het syndroom van Gilles de la
Tourette. Ook heeft hij de beschrijving van het klinische beeld van de ziekte van Parkinson verbeterd.
Veel andere taalstoornissen werden in decennia daarna beschreven en geanalyseerd. Men zag nu
ook patiënten die andere taalstoornissen hadden. Dit leidde tot modellen met centra voor de
onderscheiden deelfuncties. De invloedrijkste was wel het model dat Wernicke opstelde. Tot dat
moment werd taalbegrip gezien als kwestie van het intellect. Als je niet meer begreep, was je
dement.
Wernicke beweerde dat er een apart centrum voor het herkennen van woordbeelden was (het ging
dan wel om het gesproken woord). Dat centrum lokaliseerde hij in de temporaalkwab, omdat dat het
eindpunt was van de gehoorbaan. Tussen dat woordbegripscentrum en het woordproductiecentrum
van Broca zou ook nog een vezelbaan lopen, een verbindingsbaan. Volgens deze benadering kon er
dan een stoornis ontstaan door een laesie in een centrum of door een laesie van een
verbindingsbaan. In het laatste geval spreekt men van een disconnectie.
De Engelse filosoof John Locke was een sterke voorstander van het empirisme, hij geloofde niet in
aangeboren eigenschappen of kennis. Alles wordt aangeleerd, en dat verloopt allemaal via het
principe van associatie. Daarom spreekt men ook wel van associationisme. Binnen dat kader was er
geen ruimte voor aangeboren functies, zoals Gall formuleerde.
1.6 Holisme
Rond 1900 kwam er verzet tegen de lokalistie beweging. Ook volgens Constantin von Monakow was
de samenhang in het zenuwstelsel veel sterker dan de lokalisationisten beweerden. Daarnaast
schreef Freud een kritische verhandeling tegen de centrabenadering van Wernicke en beweerde net
als Monakow dat de spraakcentra niet los van elkaar stonden maar dat er sprake was van overlap en
samenhang.
Een andere leerling van Wernicke was Kurt Goldstein. Tijdens zijn leerfase kwam ook de
gestaltbeweging (het geheel is meer dan de delen) sterk op in Duitsland. Goldstein betoogde dat een
goed functioneren van de hersenen vooral van belang was om te kunnen reflecteren op
binnenkomende stimuli, in plaats van direct daarop te reageren. Hij sprak dan over abstracte
attitude.
Zelfs voor holisten was het duidelijk dat er enige mate van specialisatie in de hersenen was: taal zat
nooit in de occipitaalkwab, dat was voor hen ook wel duidelijk. Maar wat is dan de goede balans? In
het midden van de twintigste eeuw leek Aleksandr Luria die balans gevonden te hebben.
1.7 Luria: een globaal model
De Rus Luria probeerde een synthese te maken van bestaande neuro(psycho)logische feiten en
theorieën, en integreerde die met zijn eigen klinische waarnemingen. Hij had daarnaast een grote
7
,invloed op het vak omdat hij zich intensief bezighield met de revalidatie van patiënten met
functiestoornissen, en zich daarbij liet leiden door neuropsychologische theorie en diagnostiek.
Luria zocht een evenwicht tussen holistische en lokalisationistische opvattingen. Hij vatte de
hersenen-als-geheel op als één complex functioneel systeem, waarbinnen diverse subsystemen een
eigen bijdrage aan de gezamenlijke activiteit leveren. Die functionele subsystemen ontstaan door
interacties tijdens de ontwikkeling tussen het kind en zijn omgeving. Luria benadrukte dat het
functioneel systeem van de hersenen-als-geheel buitengewoon flexibel en adaptief is: wanneer een
gedragsdoel niet op een bepaalde manier bereikt kan worden, kan met inzet van andere
subsystemen toch hetzelfde einddoel gerealiseerd worden.
Volgens dit uitgangspunt kan men op grond van het uiteindelijke gedragsresultaat of de
gedragsstoornis (het symptoom) nooit rechtstreeks conclusies trekken over de verantwoordelijke
subsystemen. Anderzijds toonde Luria zich een duidelijke lokalisationist, omdat hij ervan overtuigd
was dat wetenschappelijke symptoom- en syndroomanalyse steeds een specifiek gestoorde factor
zou aantonen. Uiteindelijk zou dan ieder hersengebied gekoppeld kunnen worden aan een of meer
van dergelijke specifieke factoren. Al deze factoren kunnen in grotere verbanden geordend worden.
Luria vatte de functionele architectuur van de hersenen samen aan de hand van drie globale
indelingen:
Drie voortdurend interacterende functionele eenheden (units), gerelateerd aan subcorticale,
posterieure en anterieure hersengebieden (respectievelijk activatie, input en output).
Drie hiërarchisch geordende niveaus van verwerking, gerelateerd aan primaire, secundaire
en tertiaire zones in de hersenen.
Gedrag dat wel of niet gereguleerd wordt door taalprocessen, gerelateerd aan respectievelijk
de linker- en rechterhemisfeer.
Bij deze drie indelingen wordt steeds een gedragswetenschappelijk begrip gekoppeld aan een
Bij iedere mentale activiteit zijn alle drie genoemde functionele eenheden betrokken:
De eerste eenheid dient voor de regulatie van waakzaamheid en aandacht. Stoornissen
daarin worden met name veroorzaakt door letsels in de hersenstam, het diencephalon en de
mediale gebieden van de grote hersenen.
De rol van de tweede functionele eenheid is cognitieve informatieverwerking: waarneming,
verwerking en opslag van informatie. Stoornissen daarin worden veroorzaakt door letsels
achter de centrale fissuur: de posterieure gebieden van de laterale cortex.
De derde functionele eenheid dient voor de organisatie van gedrag: planning, regulatie en
monitoring van doelgerichte activiteiten. Stoornissen daarin treden op bij letsels voor de
centrale fissuur: de motorische, premotorische en prefrontale cortex.
In principe kan binnen ieder van deze eenheden een onderscheid tussen primaire, secundaire en
tertiaire zones gemaakt worden, maar Luria werkte dit alleen uit voor de tweede en derde eenheid.
De gerelateerde psychische verwerkingsniveaus zijn voor te stellen als een scala tussen verwerking
van oppervlakkige fysieke kenmerken (primair) en diepe verwerking van betekenissen (tertiair).
De primaire zones zijn de projectiegebieden van zintuigen en motoriek, dat wil zeggen de
modaliteitspecifieke gebieden in de tweede eenheid, en het precentrale gebied in de derde eenheid.
Binnen deze gebieden bestaat een nauwkeurige, topologische representatie. De secundaire zones
grenzen aan de primaire en zijn eveneens nog grotendeels modaliteitspecifiek. De tertiaire zones zijn
8
,de overblijvende gebieden. Luria beschouwde die als de meest specifiek-menselijke structuren, voor
multimodale en cognitieve integratie, het vormen van intenties en plannen en het evalueren van het
eigen gedrag.
Over de functionele verschillen tussen linker- en rechterhemisfeer, de lateraliteit, heeft Luria zich
niet erg uitvoerig uitgelaten. De meeste nadruk legde hij op de betekenis van taal, en met name
internal speech, voor de regulatie van cognitieve, emotionele en planningsfuncties. Daarmee werd de
taaldominante hemisfeer voor hem de dominante hersenhelft.
Recenter onderzoek heeft vele aanvullingen en correcties van Luria’s theorieën opgeleverd. Vooral
zijn hypothesen over seriële verwerking door primaire, secundaire en tertiaire zones worden niet
meer onderschreven. Zijn samenvatting blijft echter nuttig als een algemeen beschrijvend kader
waarbinnen klinische verschijnselen en hun dissociaties geplaatst kunnen worden. Zijn model zorgde
ook voor een relatieve rust op het lokalisatiefront.
1.8 Een eerste aanzet: de testbatterij
In Amerika hadden enkele psychologen zich specifiek gericht op hersenletsel. Franz hield zich bezig
met inhoudelijke vraagstukken, zoals afasie en lokalisatie. In de praktijk van zijn werk gebruikte hij
allerlei tests. Halstead verrichtte onderzoek naar het effect van hersenletsel op intelligentie. Voor dat
doel ontwikkelde hij allerlei kleine proefjes. Al die tests werden later in samenwerking met Reitan
omgevormd tot een testbatterij, die verschillende psychologische functies in kaart bracht: de
Halstead-Reitan-testbatterij.
Een ander bekend instrument is de Luria-Nebraska Neuropsychological Battery (LNNB), ontwikkeld
door Golden en gebaseerd op de ideeën van Luria.
Met dergelijke instrumenten konden psychologen een deel van het werk van neurologen
overnemen: zij konden het cognitief functioneren op een systematische manier onderzoeken. Dat
leidde tot een specialisatie van psychologen.
1.9 De neuropsychologie als zelfstandige discipline
Rond 1960 zijn er twee belangrijke ontwikkelingen in Amerika die leiden tot het ontstaan van de
neuropsychologie als een apart wetenschapsgebied.
Geschwind was enthousiast over het werk van Wernicke, en stimuleerde velen om op zoek te gaan
naar specifieke centra en verbindingen, om zo het functioneren van de hersenen beter in beeld te
brengen. Een belangrijke werkwijze was het zoeken naar dubbele dissociaties: je kunt van min of
meer onafhankelijke functies spreken als bij een laesie op plaats X functie A aangetast is, maar B niet,
en als bij een laesie in gebied Y functie B uitvalt en A niet.
Een tweede belangrijke ontwikkeling was het onderzoek van Sperry naar de effecten van de split-
brain-operatie. Bij patiënten met zeer ernstige vormen van epilepsie besloot men de vezelbaan die
de twee hersenhelften verbindt, door te snijden. De epilepsie kwam daarmee voor een aanzienlijk
deel onder controle. Opvallender echter was dat de negatieve effecten van het doorsnijden zeer
beperkt waren. Waarneming, taal en geheugen leken intact.
Onderzoek bracht aan het licht dat de rechterhersenhelft in bepaalde functies beter was dan de
linker. Men ging daarom spreken over hemisfeerspecialisatie. Dit leidde tot een stroom aan
9
, onderzoek, en tot het beschikbaar komen van onderzoeksmethoden. Die methoden konden ook
gebruikt worden door niet-artsen.
De snelle ontwikkeling van het onderzoek zorgde ervoor dat de neuropsychologie een eigenstandig
specialisme werd, dat ook zijn intrede deed in de gezondheidszorg. Naast zorg voor mensen met
psychopathologie, ontstond belangstelling voor de gevolgen van hersenaandoeningen op het
mentaal functioneren. Ook de diagnostiek werd weer een onderdeel van het beroep, na een periode
in de jaren 50 en 60 waarin diagnostiek als weinig zinvol werd gezien.
Vanaf de jaren 70 nam het aantal psychologen dat werkte vanuit een neuropsychologisch kader
gestaag toe. De Amerikaan Benton vervulde hierin een voortrekkersrol. Hij was ook een belangrijke
geschiedschrijver op het gebied van de neuropsychologie.
Box 1.1 Arthur Benton
Arthur Benton was een van de founding fathers van de klinische neuropsychologie, en
geschiedschrijver over dit vakgebied. Met ‘de Benton’ doelt men op een neuropsychologische test:
de Visual Retention Test. Benton was voortdurend bezig met de ontwikkeling en verbetering van
verschillende neuropsychologische tests. Afasie vormde een belangrijk thema in zijn werk.
1.10 Cognitieve neuropsychologie
1.10.1 Modules
Toen de neuropsychologie op de kaart stond, ontstond de behoefte aan een theoretisch kader voor
de term module, een informatieverwerkingseenheid met een duidelijk onderscheid tussen
representatie en proces. Fodor formuleerde een aantal kenmerken waaraan een module moet
voldoen. Een module:
Kan alleen bepaalde informatie verwerken (domain specific).
Is aangeboren (innateness).
Doet zijn werk ongeacht wat andere processen doen (encapsulated).
Is computationeel autonoom en heeft zijn eigen architectuur (fixed neural architecture).
De cognitieve neuropsychologie analyseert systematisch de effecten van hersenbeschadiging op
cognitieve functies, vooral door naar de aard van de fouten te kijken. Meestal worden daarbij
deelprocessen weergegeven als boxes (vandaar de term boxologie), die door lijnen en pijlen met
elkaar verbonden worden. Met gaat dan na of de veronderstelde deelprocessen op een juiste manier
patronen van juiste en foute responsen kunnen voorspellen.
Ook Marr speelde een essentiële rol in de theorieontwikkeling in de cognitieve neuropsychologie. Hij
formuleerde uitgangspunten voor het construeren van een theorie over een cognitieve functie. Het
gaat bij een cognitieve functie om de omzetting van informatie van een bepaalde soort naar een
andere soort. Marr meende dat deze omzetting van input naar output volgens algoritmes beschreven
moest worden. Deze benadering sluit nauw aan bij de modulaire benadering van Fodor. Marr
veronderstelde dat de beschrijving van de representatieniveaus en transformatieregels losstaan van
de specifieke hardware.
Op basis van de ideeën van Fodor en Marr gingen veel onderzoekers aan de slag om modellen te
maken voor allerlei functies. Wellicht de belangrijkste tak was het onderzoek naar verworven
10
