Fysieke fixatie: het voorkomen van toepassing en complicaties
3. Resultaten
Zoekactie literatuuronderzoek
De zoekactie naar literatuur om de hoofd- en deelvragen te beantwoorden heeft een aantal artikelen
opgeleverd. In figuur 2 is een schematische weergave van de zoekactie opgenomen. Een aantal
artikelen is tijdens de zoekactie geëxcludeerd op relevantie aan de hand van de titel en abstract.
Artikelen waar de titel en abstract wel relevant bleken, zijn verder doorgelezen om te inventariseren
of het artikel bijdroeg aan het beantwoorden van de vragen in dit onderzoek.
Figuur 2
Flowchart zoekactie
Voor het beantwoorden van de eerste deelvraag is er
gezocht binnen de databank PubMed, hier werden
meerdere artikelen gevonden. Er is een scoping review
gevonden (Abraham et al., 2020) waar interventies om
fysieke fixatie te voorkomen binnen een ziekenhuissetting
worden onderzocht. Ook werd een systematic review
(Abraham et al., 2022) gevonden waar interventies om het
gebruik van fysieke fixatie in ziekenhuissetting te
voorkomen en verminderen wordt onderzocht. Verder is er
gezocht binnen de Inholland bibliotheek, hier werd een
kwalitatief onderzoek gevonden (Tresfon et al., 2023). In dit
artikel wordt onderzocht hoe verpleegkundigen omgaan
met onrust, verwardheid en fysieke fixatie binnen een
ziekenhuissetting. Binnen Vilans is een alternatievenbundel (Wzd-team Vilans, 2020) gevonden die
bijdraagt aan het beantwoorden van de eerste deelvraag. In deze bundel worden alle alternatieven
voor fysieke fixatie beschreven.
Om de tweede deelvraag te beantwoorden wordt de handreiking Wet Zorg en Dwang (KNMG et al.,
2022) en de factsheet ‘Relatie Wzd en Wgbo’ (Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport,
2020) geraadpleegd en de protocollen van de organisatie (Ten Holt et al., 2022)1 en (Dijkstra, 2021)1.
Om de derde en laatste deelvraag te beantwoorden is er gezocht binnen Google scholar waar een
kwalitatief onderzoek (Hamid & Daulima, 2018) is gevonden die de ervaringen met het gebruik van
fysieke fixatie bij gewelddadige patiënten binnen een psychiatrisch ziekenhuis heeft onderzocht.
Psychiatrie is een opgesteld exclusiecriterium, gezien de inhoudt van dit artikel is ervoor gekozen dit
artikel te includeren. Verder werd een retrospective cohort study (Chou et al., 2020) gevonden, waar
de negatieve effecten van fysieke fixatie op de behandelresultaten van oudere patiënten wordt
onderzocht.
De volledige searchstring is terug te vinden in de bijlagen. Om de validiteit en betrouwbaarheid van
de artikelen te waarborgen, zijn deze beoordeeld aan de hand van de beoordelingsformulieren van
Cochrane. De beoordelingsformulieren zijn opgenomen in bijlage drie. Het artikel van Abraham et al.
(2022) is niet van voldoende kwaliteit gebleken, gezien er artikelen worden beoordeeld van lage
kwaliteit. Er is wel voor gekozen dit artikel mee te nemen in de resultaten gezien de strekking van het
onderzoek overeenkomt met dit onderzoek.
19
, Fysieke fixatie: het voorkomen van toepassing en complicaties
Resultaten praktijkonderzoek
Het praktijkonderzoek werd uitgevoerd, aan de hand van enquêtes met 46 respondenten. Van de
drie deelnemende afdelingen is er 60,9% respons van de afdelingsgroep Cardiologie, 23,9% respons
van de afdeling Beschouwend en 15,2% respons van de afdeling Snijdend.
Ook zijn er interviews gehouden met Wilma Admiraal (Physician Assistant) en José de Roo
(verpleegkundige) van de polikliniek geriatrie en een interview met N. Hoekstra (Psychiatrische
Consultatieve Dienst) en J. Tol (dwang en drang functionaris) van de PAAZ 2.
3.1 Beleid
In de anonieme enquête wordt door vier verpleegkundigen aangegeven dat fixatie wordt
geaccepteerd: ‘’ik vind dat dit wel ingezet kan worden bij patiënten waarbij dit nodig is’’, ‘’het is oké
als het veilig toegepast wordt’’. 19 verpleegkundigen geven aan negatief te staan tegenover fysieke
fixatie. Er wordt beschreven dat het inhumaan, traumatiserend en mensonterend is. Verder wordt er
aangegeven dat de patiënt een volledige beperking van het functioneren wordt opgelegd en dat de
verwardheid en onrust vaak juist toeneemt als er fysieke fixatie wordt toegepast. Verpleegkundigen
geven aan het verschrikkelijk te vinden om fixatie te moeten toepassen en zijn zich bewust van de
nadelige effecten voor de patiënt. 24 respondenten beschrijven fixatie alleen toe te willen passen in
uiterste gevallen. In het kader van de veiligheid van de patiënt of de verpleegkundige of als de
patiënt zichzelf of zijn omgeving ernstig letsel wil aandoen, is strekking van de antwoorden van deze
24 respondenten is dat fysieke fixatie alleen toe te passen als laatste redmiddel.
In onderstaande figuur wordt schematisch weergegeven of de verpleging op de hoogte is van de
regels omtrent vrijheidsbeperkende interventies.
Figuur 3
Kennis over het huidige beleid
71,7% van de respondenten geven aan op de hoogte te zijn van de regels omtrent
vrijheidsbeperkende interventies. 10,9% geeft aan hier niet van op de hoogte te zijn. De overige
17,6% zegt deels op de hoogte te zijn.
In figuur 4 wordt weergegeven dat 63% van de verpleegkundigen geen training heeft gehad in het
toepassen van fixatie, 37% heeft hier wel een training in gehad.
1
Bron afkomstig van het intranet van de instelling (niet publiekelijk toegankelijk). 20
2
Er is toestemming verkregen voor gebruik van de namen in het onderzoek
, Fysieke fixatie: het voorkomen van toepassing en complicaties
Figuur 4
Training fixatie
Van de 46 respondenten geven 45 verpleegkundigen aan dat zij vinden dat een training in fysieke
fixatie verplicht zou moeten zijn. Eén respondent denkt dat een training niet veel zou toevoegen.
Op de vraag of de respondenten vinden dat fixatie te snel wordt toegepast, vindt 41,3% dat er te snel
naar fixatie wordt gegrepen. 47,6% vindt dat fixatie niet te snel wordt toegepast, één respondent
geeft aan dat er voorheen te snel naar fixatie wordt gegrepen, maar nu niet meer. Inzage in de
afdeling waar de verpleegkundigen werken is niet beschikbaar, gezien de enquête geanonimiseerd is.
Op de vraag of de respondenten vinden of het huidige beleid aangepast moet worden, vindt 50% dat
er een nieuw beleid moet komen en 50% vindt dat het huidige beleid volstaat.
Aspecten waar het nieuwe beleid aan moet voldoen, is onder andere een nieuw protocol waarin
preventieve en alternatieve maatregelen uitgebreid worden beschreven, indicaties voor fixatie staan,
wanneer welke interventie ingezet moet worden, van wie er toestemming moet zijn voordat de
fixatie wordt uitgevoerd, wanneer er fixatie mag worden toegepast voordat er toestemming is, welke
stappen er doorlopen moeten worden voorafgaand aan het toepassen van de fixatie en hoelang
fixatie toegepast mag worden. Tevens wordt aangegeven door de respondenten dat in het nieuwe
beleid alleen fixatie toegepast moet worden als andere interventies niet effectief zijn gebleken, er
scholing, voorlichting en klinische lessen moet plaatsvinden over het toepassen van fixatie materiaal,
op voorhand bij hoog risico patiënten alvast toestemming voor fixatie vastgelegd moet worden, per
patiënt kijken naar de inzet van fixatie en alternatieven, iedere dienst met twee verpleegkundige
controle van de ingezette fixatiemiddelen, de polikliniek geriatrie moet nauw betrokken zijn, het
afschaffen van 5- puntsfixatie, per afdeling één aanspreekpunt voor materialen en het gebruik van
GPS-trackers.
Expert opinion
De geïnterviewden van de polikliniek geriatrie zitten beiden in de valpreventie en VBI werkgroep
(kwaliteitsverbetering). Zij zien veel VBI tijdens hun medebehandeling en de VMS consulten op de
verpleegafdelingen. Zij komen bij patiënten langs die al gefixeerd liggen of een delirant/dementieel
beeld hebben en daardoor onrustig, agressief zijn en medische hulpmiddelen verwijderen. Zij zijn
tegen fixatie en zijn het roerend eens met de stelling; ‘’Nee, tenzij’’. In de vier jaar dat de polikliniek
geriatrie bestaat, is één keer het advies gegeven om (chemische) fixatie toe te passen bij een patiënt.
Dit was bij een casus van een agressieve patiënt, die medische hulpmiddelen verwijderde en alles
weigerde, er was wel noodzaak voor de behandeling. José en Wilma zijn van mening dat er een
nieuw protocol moet komen, gezien deze niet meer volstaat. Zij zouden graag zien dat een
stroomschema in het protocol wordt opgenomen waarin per risicogedrag wordt beschreven welke
interventie ingezet kan worden. Zij zijn van mening dat trainingen voor het toepassen van VBI
21
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur stellavanschijndel. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €3,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
