OUDERSCHAP
LES 1: INLEIDING
1.1. VISIE OP OUDERSCHAP DOOR DE JAREN HEEN
Eeuwenlang is er een traditie van opvoedadviezen
Predikanten: geestelijk opvoedingsadvies
Begin 19de eeuw: artsen, vnl. over hygiëne en gezonde leefstijl (specifiek medisch)
Eind 19de eeuw: leerkrachten en schooldirecteuren
Vanaf 1900: ervaren moeders (samen-blending van iedereen)
Veranderend idee rond opvoeding (evolutie/perspectief)
Opvoeden is een aangeboren instinct, liefde maakt alles goed
Opvoeden moet worden aangeleerd, liefde is niet volmaakt (opleiding/cursus)
Het leven is de leerschool van ouders, geen opleiding nodig, wat met de vaders?
Tot jaren ‘70 Vanaf jaren ‘70
Ouderschap als crisis en zware opdracht Positief ouderschap
Krampachtig ouderschap (extreem ouderschap)
→ Meer verantwoordelijkheid bij ouders
→ Sociale omgeving minder beschikbaar als steun
→ Problematisch gedrag wordt vaker gediagnosticeerd
o Jeugdwet (2015): dure zorg kan beperkt worden (professionele zorg)
Eerder signaleren (situaties/gedrag)
Niet teveel en te snel problematiseren (ook niet labelen)
Eigen kracht van ouders versterken
→ Middenstand en hogere stand gezinnen
→ Oorzaken
o Meer tijd voor minder kinderen
o Status (prestatiemaatschappij) (cfr. extreme verjaardagsfeestjes)
o Internet en smartphones (sociale media)
→ Risico’s
o Angststoornissen
o Laag zelfbeeld, minder onafhankelijk, minder doorzettingsvermogen
o Emotioneel rigide, moeilijk te controleren
Helicopterparenting Over-parenting of Curling parents Lawnmower parents
hyper-parenting
Extreme aandacht voor Het kind geen kind laten Kinderen behoeden als Extremer mogelijke
het kind constante zijn, zeer hij voor problematische situaties
monitoring prestatiegericht gaat uitdagingen/problemen voor zijn en elimineren
kind veel opleggen staat het voor je kind
oplossen/preventief
handelen
1
,Toekomst
→ Krachtig ouderschap (Gravesteijn)
→ Mild ouderschap (Nina Mouton)
→ Mindful ouderschap (Bögels
1. KRACHTIG OUDERSCHAP
Jeugdwet 2015 → rol van ouders veranderen
o Minder afhankelijk van zorg
Vaker en eerder gebruikmaken van eigen mogelijkheden
Sociaal netwerk uitbreiden, versterken en gebruiken (beschermende factor)
Minder doorverwijzingen naar specifieke zorg (?) (doel van jeugdwet)
Zelfredzaam en samenredzaam (soc netwerk uitbreiden + betrekken)
It takes a village → individuele aangelegenheid → ondersteund ouderschap (evolutie)
1.2. WAT IS OUDERSCHAP?
= het deel van je identiteit dat aangeeft dat je kinderen hebt
→ Formeel op aanspreekbaar
→ Levenslang
→ Leidt tot gevoelens van kwetsbaarheid
→ Zich verantwoordelijk willen voelen voor kinderen
→ Taak: zoveel mogelijk tradities, wijsheden en inzichten overbrengen op het kind
Ouderschap ≠ opvoederschap
→ Opvoederschap is een deeltje van ouderschap (bevat zeer veel domeinen)
valkuil: je bent geen
Ouderschap wordt nog te vaak gelijkgesteld aan opvoeden en succesvol ouderschap slechte ouder als je
wordt afgemeten aan de manier waarop het kind ontwikkelt. kind het “slecht”
doet
!!! Als je ouders opvoedadviezen geeft, maar geen of weinig oog hebt voor de onzekerheid die ouders voelen,
of de stress die ouders ervaren vanwege “de vele ballen die ze in de lucht moeten houden”, dan sla je een
essentiële stap over Geen opvoedingsadvies zonder rekening te houden met ouderschap
1.3. WAT WETEN WE AL OVER OUDERSCHAP?
Onderzoek Galinsky (1987)
→ Ouderschap is een levenslang proces: zes ouderschapsfasen en –opdrachten
→ Niet bewust van fasen / opdrachten niet kunnen vervullen -> gefrustreerd, stressvol en gedeprimeerd
→ Welzijn en levensvaardigheden vergroot
→ 6 fasen
1. 2. 3. 4. 5. 6.
voorstellings- voedingsfase autoriteitsfase interpretatiefase interafhankelijksheidsfase vertrekfase
fase
2
, 1 Tijdens zwangerschap, voor kind geboren wordt: ouders gaan beeld vormen over hun ouderschap en
toekomstig kind
2 Vanaf geboorte – 1,5j: beeld laten matchen met beeld dat er effectief is, jezelf en kind leren kennen
3 1,5 - 4j: hoe ga ik communiceren naar kind toe, regels/afspraken? Bepaalde autoriteit over kind
4 Lagere school 4-12j: balans gescheidenheid en betrokkenheid van kind, leren over wereld buiten
ouders
5 Adolescentie 12 -18j: loslaten en controle, balans, zelfstandig laten worden
6 18 – 24j: ouderlijk nest verlaten, vrede
Kritiek op Galinsky: Van der Pas
→ “Effectief ouderschap is niet het meebewegen met de ontwikkelingsgang van kinderen, maar het
vinden en volgen van de eigen ouderlijke koers naast die van de andere ouder en te midden van hun
andere bezigheden” (2013)
3
, LES 2: PODCAST MILD OUDERSCHAP
Geef twee andere benamingen voor mild ouderschap.
Attachment parenting
Onvoorwaardelijk ouderschap
Wat is de driedelige kern van mild ouderschap?
Mild zijn voor:
Jezelf
Kinderen
Omgeving
Hoe wordt er gekeken naar straffen en belonen vanuit mild ouderschap?
Veel keerzijden
Niet evident om uit dit patroon te stappen
“Als, dan” -> “goed” vs “slecht”
Belonen is moeilijker dan straffen
Intensies zijn anders
Welk alternatief wordt voorgesteld?
Onvoorwaardelijk ouderschap = verbinding met je kind en partner
o Zoek verbinding die voor iedereen werkt
o Authentiek ouderschap
o Geef je eigen grens aan
o Bespreek welke regels je belangrijk vindt
Geef twee tips die Nina Mouton meegeeft om om te gaan met die kleine machtstrijdjes.
Verbinding
(H)erkenning bij emoties
Soms zaken loslaten (bv: bij eten)
Langetermijndoelen
Durf hulp vragen
4