Samenvatting Biologie Nectar Hoofdstuk 8 VWO 4
8.1
Elk dier en elke plant maakt deel uit van een voedselketen. Het vormt samen met andere soorten
voedselwebben van ‘eten en gegeten worden’. Deze dieren en planten zijn de biotische factoren,
terwijl de zon en de wind de abiotische factoren zijn. Een duin, een bos of een weiland is een
ecosysteem. Zo’n ecosysteem kan door middel van kringlopen grondstoffen hergebruiken.
Een voedselketen begint met een producent. Deze maken energie door middel van fotosynthese. De
stoffen die daarbij vrijkomen (C02 en H2O) zijn anorganische stoffen, terwijl de glucose juist een
organische stof is. Door voortgezette assimilatie maakt deze producent uit de glucose andere
organische stoffen zoals eiwitten, die andere organismen dan weer gebruiken als brandstof of
bouwstof, of als stof die ze doorgeven in de voedselketen.
In een voedselketen zijn ook consumenten. Zij halen de organische stoffen uit de andere organismen.
De dode resten van deze consumenten worden gegeten door detrituseters (wormen en kevers enzo).
Uiteindelijk komt alles weer terecht bij de reducenten, zoals bacteriën en schimmels, die de
organische stoffen weer omzetten in anorganische stoffen.
De groei van een soort kan in de weg worden gezeten door één factor: de beperkende factor. Dit kan
van alles zijn, zoals een slechte nestgelegenheid. De maximale populatiegrootte die een gebied lange
tijd kan onderhouden is de draagkracht van een ecosysteem. Als er dus van een bepaald soort dier te
veel zijn, kan de draagkracht overschreden worden en komt er een verstoring in het ecosysteem. Dat
zijn dus ingrijpende en blijvende veranderingen in een ecosysteem, die ook door de mens
teweeggebracht kunnen worden.
De toe- en afname van een soort heeft veel invloed op andere organismen in het ecosysteem. Dat is
een biotische factor. Maar het kan ook in de vorm van abiotische factoren, als je kijkt naar
bijvoorbeeld het aantal konijnenholen. Hierdoor ontstaat er een populatiedynamiek.
8.2
De zon geeft ons 7x de energie die wij nodig hebben, waren het niet dat maar een klein deel van die
energie het aardoppervlak bereikt. Daarnaast is het ook zo dat planten die aan fotosynthese doen
slechts een procent van al het zonlicht ook echt gebruiken. Toch hebben alle ecosystemen die
fotosynthese (en dus zonlicht) heel hard nodig.
In een voedselketen gaat het als volgt: eerst heb je de producenten, dan de consumenten van de
eerste orde, dan van de tweede orde enz. Zo’n niveau heet dan een trofisch niveau. (herbivoren zijn
planteneters, carnivoren zijn vleeseters en omnivoren zijn ‘alleseters’)
Om een beetje te laten zien hoe voedselrelaties eruitzien, maken we een piramide. Die kan van twee
dingen zijn: van biomassa en van productiviteit (aantal). Biomassa is de massa van energierijke
organische stoffen. Biologen werken dan met drooggewicht, wat ook uit mineralen bestaat. Zo’n
piramide van biomassa is een moment opname, die kan dus flink verschillen over het jaar heen.
Vooral dat van producenten kan sterk wisselen. De jaargemiddeldes van een piramide van biomassa
is een piramide van productiviteit.
In een energiestroomschema heb je de I voor intake, oftewel al het voedsel dat een organisme naar
binnen werkt. Het deel dat onverteerbaar is wordt ontlasting (F). Het darmkanaal geeft de rest aan
het bloed (A). Het lichaam gebruikt dan de opgenomen organische stoffen als brandstof (R) of als
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur julianverschoor. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €3,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.