Erfbelasting
Inleiding
- Overheid heft een belasting op alle overgangen door overlijden: erfbelasting
- Belang van het burgerlijk recht!
o Erfrecht (dient om te betalen aan wie de nalatenschap toekomt en in welke
hoedanigheid)
Bijvoorbeeld: hoedanigheid van de erfgenamen, welk soort legataris
(algemene legataris, legataris ten algemene titel of bijzondere legataris))
Algemene legataris = die wordt geroepen tot de volledige
nalatenschap. Alles wat niet wordt gegeven aan iemand anders, is
voor de algemene legataris (iemand die bij testament, de volledige
nalatenschap krijgt)
o Dat je bv. zegt dat je de volledige nalatenschap geeft aan
jouw broer
o Zij hebben meer verplichtingen dan de andere soorten
legatarissen.
Legataris ten algemene titel = een breukdeel van de nalatenschap
(krijgt een welbepaald deel van de nalatenschap)
o Die krijgen bv. de helft of een derde, … van de nalatenschap
o Of je kan bv. zeggen ik geef al mijn roerende goederen aan
de ene broer en als mijn onroerende goederen aan mijn
andere broer
o 1 of meerdere welbepaalde goederen
Bijzondere legatarissen = diegenen die één of meerdere bepaalde
goederen erven (begunstigde van 1 of meer bepaalde goederen)
o Ik geef bv. mijn appartement aan de kust weg aan mijn
vriendin in mijn nalatenschap
Als er een nalatenschap is kan die op 2 manieren geërfd worden: via de
wettelijke devolutie of via testament
Ten eerste: hoeveel krijgt iedereen? En ten tweede: in welke
hoedanigheid?
o Huwelijksvermogensrecht
Eerst wordt het huwelijksvermogen vereffend en pas dan de nalatenschap
(erfbelasting berekenen) (ofwel direct naar erfrecht = wettelijke devolutie)
In het huwelijkscontract zullen vaak bedingen staan die te maken
hebben met de nalatenschap: bv. beding voor de langst levende
echtgenoot
- Belang van het vak erfbelasting in het curriculum van rechtspraktijk?
o Verdiepend vak: eerder verworven kennis uit het fiscaal recht en het familiaal
vermogensrecht wordt gebruikt en uitgediept waardoor juridische kennis wordt
versterkt
1
, o Bruikbaar in heel veel sectoren (+ in privéleven)
In welke sectoren is kennis van erfbelasting nuttig? In het notariaat (hij
gaat de aangifte van nalatenschap opstellen), bankensector (de rekeningen
van de overledene worden geblokkeerd), verzekeringsinstellingen (bv. een
levensverzekering, hoe zal dat belast worden?)
- Sector: FOD Financiën…
- Het budgettaire belang van de erfbelasting:
o Overheid haalt een deel van zijn inkomsten uit erfenissen
Erfbelasting zijn gewestelijke belastingen (in duizend euro) (2de grootste
inkomstenbron):
Erfbelastingen exclusief regularisatie: 1.425.097
Actua:
- Een op de drie Vlamingen laat 200.000 euro of meer na ( hoeveel de gemiddelde Vlaming
nalaat als hij sterft)
- De instabiliteit van de erfbelasting in Vlaanderen is dramatisch
o Erfbelasting is een rechtstak die veel wijzigt, omdat:
Mensen zoeken altijd achterpoortjes in de wet om aan belastingontwijking te
doen. Als er een gaatje gevonden wordt, probeert de overheid die te sluiten
en om ervoor te zorgen dat je dat gaatje niet meer kan gebruiken. Ze willen
dus belastingontwijking vermijden.
De maatschappij veranderd enorm.
- De vriendenerfenis: erfenis voor vrienden aan een gunstig tarief
o Je kan nu 15.000 euro geven aan wie je wil, maar onder het laagste tarief: je kan
eigenlijk een vriend iets geven maar onder het tarief van bv. kinderen of
echtgenoten. (niet 25% maar 3%)
- CD&V wil erfbelasting na overlijden minderjarig kind afschaffen: “Als je spaart voor je
kinderen, word je bijna gestraft”
Over wat spreken we? Tarieven:
De erfbelasting wordt berekend volgens het tarief (3 categorieën)
o 3%, 9% en 27% wordt afgehouden per schijf
o Of 25%, 30% en 55% per schijf (broers en zussen)
o 25%, 45% en 55% per schijf (tussen anderen)
In België zijn de erfbelastingtarieven één van de hoogste van Europa.
2
,Voor- en tegenstanders van een hoge erfbelasting:
Voorargumenten:
o ‘Zachte’ belasting = belasting die je minder voelt, je krijgt iets waar er een stuk vanaf
gaat
Je krijgt iets en dan trekt men er iets van af, maar je krijgt nog altijd iets, dus
je hebt niet het gevoel dat men veel heeft afgetrokken.
Want bv. inkomsten uit arbeid voel je dat Het verschil tussen
netto en bruto.
o Het geeft meer inkomen voor de overheid (enkel voor Vlaanderen, want niet alles
federaal)
o De sterkste schouders dragen de zwaarste lasten
We doen hier aan ‘vermogensherverdeling’: sommigen zeggen dat de rijken
alleen maar rijker worden en als je daar niets zou zetten van erfbelastingen,
zou het zich alleen maar cumuleren.
Mensen die veel verdienen komen in hogere erfbelastingschijven
terecht.
Tegenargumenten:
o Veel mensen hebben hard gewerkt voor dat geld, en ze voelen dat aan als een
‘dubbele belasting’
Want veel van dat geld is al belast geweest bij arbeid (personenbelasting)
enz. en dan komt er daar nog een belasting op.
Bijna alles wat in jouw vermogen zit, is al een keer belast geweest en dat nog
een keer Maar niet bij dezelfde persoon, dus daarom geldt het non bis
idem principe niet.
Wat je krijgt van de overledene (zijn vaak inkomsten die al belast zijn
geweest), dit wordt dan nog eens belast als het vermogen overgaat – maar
de belasting is niet 2 keer op dezelfde persoon Daarom geldt het non bis
in idem principe niet.
o De druk om te schenken neemt toe
Mensen van een bepaalde leeftijd voelen de druk om te schenken, terwijl dat
ze dat eigenlijk zelf willen houden, maar de kinderen voeren vaak de druk uit
om de ouders te laten schenken.
o Welvaartsverlies voor individuen
Je verliest een stuk van jouw vermogen.
3
, Inleiding
- Voor overlijdens na 1 september 2018: grondige wijzigingen (om de belasting te verlagen) in
de Vlaamse erfbelasting (op hetzelfde moment als de hervorming van het erfrecht)
- Voornaamste wijzigingen:
o Hoogste tarieven gaan omlaag
(Het zijn nog steeds hoge tarieven, maar het is al minder dan vroeger)
Hoogste tarief is nu 55% en vroeger was het 65% Dus 10 % omlaag
o Extra vrijstelling voor de LLP
Jouw aandeel in de gezinswoning wordt niet belast en dat je 50.000 euro
roerend goed mag erven, belastingvrij.
o Gunstmaatregelen voor weeskinderen < 21 jaar
Kinderen die onder de 21 jaar wees worden, krijgen ook vrijstelling van de
gezinswoning en van enkele roerende goederen
o Vrijwillige erfenissprong niet langer fiscaal afgestraft
Vroeger werd dat heel zwaar belast, nu niet meer
Als je verwerpt naar je kinderen, werd dat vroeger fiscaal bestraft, maar nu
niet meer; gemakkelijk om te laten door te vloeien naar de volgende
generatie.
Dus door die verlagingen, zijn er minder inkomsten voor Vlaanderen uit de erfbelasting.
Hervormingen zorgen voor minder inkomsten voor de overheid (als je minder moet betalen)
HET UITTREKSEL VAN DE VCF MEENEMEN NAAR HET EXAMEN (TOLEDO)
De inkomsten van de overheid uit erfbelasting zijn gestegen de laatste jaren, door corona.
Hoofdstuk 1: Inleiding op het successierecht
1) Situering van het successierecht in de fiscaliteit
- Wettelijke basis:
o Wetboek successierechten (W.Succ.)
o Grotendeels geïntegreerd in de VCF (= Vlaamse Codex Fiscaliteit: alle Vlaamse
belastingen staan daarin) (Staat op Toledo Leermateriaal: mee te nemen op het
examen) (In 2015 is er niet veel veranderd, ze hebben gewoon alle belastingen in het
VCF geschreven)
Vooral codificatie
Wijzigingen voornamelijk aan de procedure (aangifte van nalatenschap en
van inning en invordering: alle Vlaamse belastingen worden op dezelfde
manier geïnd en ingevorderd)
o Veel wetswijzigingen
Als gevolg van belastingontwijking
Dat mag wel, dat is niet illegaal; maar het is ook niet illegaal voor de
overheid om dat gaatje af te schaffen, ze hebben dat al bv. gedaan
met het duo legaat.
Belastingontwijking is toegestaan, ontduiken niet
4