Huwelijksvermogensrecht
Huwelijksvermogensrecht = geheel van regels dat de vermogensrechtelijke verhouding beheerst
tussen echtgenoten onderling en tegenover derden, zowel tijdens het huwelijk als bij de ontbinding
ervan.
Vallen niet onder het huwelijksvermogensrecht:
- Duurzame intieme relaties die niet bezegeld zijn door een huwelijk
- Personele aspecten van huwelijk + financieel-economische elementen die niet-
rechtstreeks verband houden met het vermogen, alimentatie
Vermogensrechtelijke gevolgen van het huwelijk worden beheerst door een lex specialis: het
huwelijksvermogensrecht
In de mate dat het huwelijksvermogensrecht als lex specialis het stilzwijgen bewaart, geldt
de lex generalis;
Lex specialis is vereist om de interne verhoudingen tussen de echtgenoten op een eerlijke
manier onderling te regelen;
Het gemene verbintenissen- en overeenkomstenrecht kan volstaan in de verhouding tussen
de echtgenoten en derden.
Secundair huwelijksvermogensrecht = regelt enkel de vermogensrechtelijke aspecten, de huwelijks-
vermogensstelsels
Bevat een uitgewerkte regeling voor de vermogensrechtelijke betrekkingen tussen de
echtgenoten en derden, boven op de beperkte vermogensaspecten die dwingend door het
primair stelsel worden geregeld.
De wet regelt in het wettelijk stelsel de secundaire huwelijksvermogensrechtelijke verhoudingen
tussen de echtgenoten en derden.
Echtgenoten kunnen voor of tijdens het huwelijk van deze regels afwijken met een
huwelijkscontract.
Het wettelijk huwelijksvermogensstelsel blijft als aanvullend recht, op alle aspecten van de
vermogensrechtelijke verhouding die niet door het conventioneel stelsel geregeld zijn.
Welk huwelijksvermogensrecht? Basisschema van 3 vragen:
1) Niets: wat als echtgenoten niets hebben geregeld? default regime of aanvullend gemeen
recht (secundair stelsel: wettelijk stelsel)
2) We kunnen een regeling treffen: contractvrijheid via huwelijkscontract (secundair stelsel:
conventioneel stelsel)
3) Waar ligt de grens? dwingend recht (primair stelsel)
1
,Het nieuwe huwelijksvermogensrecht: wet 22 juli 2018 – B.S. 27 juli 2018 – I.W. 1 sept 2018 ,
krijtlijnen van de hervorming:
- De regels van het wettelijk stelsel zijn verfijnd
- Aanpassing van de wettelijke omkadering van het stelsel scheiding van goederen
en de bedingen die in dit stelsel inzetbaar zijn
Bepaalde clausules die in het verleden niet mochten worden
opgenomen, mogen nu wel
Elke clausule die de wetgever aanreikt kunnen in alle mogelijke
stelsels gebruikt worden.
- Nieuw huwelijksvermogensstelsel: scheiding van goederen met verrekening van
aanwinsten
Om het grote vermogensverschil te beperken
o Bijvoorbeeld: meneer krijgt 3.000 euro en de mevrouw 2.000
euro, dan kan zij bv. een grote alimentatie vragen aan haar
ex-man.
- Aangepast evenwicht tussen de langst levende echtgenoot in het
huwelijksvermogensrecht en het erfrecht
Titel I: Het secundair huwelijksvermogensrecht
Hoofdstuk 1: Het wettelijk stelsel
Afdeling I. Situering
Onderscheid: primair stelsel (is dwingend, je kunt er niet van afwijken)
secundair stelsel (is suppletief, je kan hier van afwijken)
o Wettelijk stelsel
Van toepassing wanneer koppels geen stelsel kiezen
Bijvoorbeeld: A en B trouwen met elkaar en ze kiezen geen
stelsel, dan worden ze automatisch onder het wettelijk stelsel
gezet en zijn dan gebonden aan elkaar.
OF
o Bedongen huwelijksvermogensstelsel/ conventioneel stelsel
Moet voor (2-2,5 maanden op voorhand) het huwelijk bij een notaris
(naar keuze) gebeuren, indien niet: wettelijke stelsel (art. 1390 BW)
De regels van het wettelijk stelsel kunnen ook overblijvend toegepast
worden op echtgenoten met een huwelijkscontract (art. 1451 in fine
BW)
Wettelijke bepalingen: de notaris moet zich houden aan wat de wet
voorschrijft.
2
, Echtgenoten kunnen tijdens het huwelijk bij een notaris een
huwelijksovereenkomst sluiten = wijzigingsakte (voorschriften van
art. 1394-1395 BW naleven)
o Waarom komt er een extra notariële akte erbij,
wijzigingsakte? Want het is dus duurder dan voor dat je het
doet voor jouw huwelijk? Het betekent dat we het
wettelijk stelsel moeten ontbinden en dan gaan moeten
gaan vereffenen. Dit maakt deel uit van die wijzigingsakte.
o Gekozen huwelijksstelsel
Wijzigingsakte: kost geld, want moet ontboden + vereffend worden
Ontbinding: notaris kan dat met 1 zin
Vereffening: je hebt het eigen vermogen van de man (EVm), het gemeenschappelijk
vermogen (GV) en het eigen vermogen van de vrouw (GVv): moet op papier staan wat naar
waar gaat.
Hoe langer je gehuwd bent, hoe complexer dat dat wordt.
Het wettelijk of het conventioneel huwelijksvermogensstelsel begint te werken vanaf de voltrekking
van het huwelijk (art. 1391 BW)
Afdeling II. Kwalificatie van de vermogens
Wettelijk stelsel bestaat uit 3 vermogens (art. 1398 BW):
- Eigen vermogen partner 1
- Eigen vermogen partner 2
- Gemeenschappelijk vermogen (van beide echtgenoten samen)
- 3 afzonderlijke juridische boedels/ vermogens zonder rechtspersoonlijkheid
- Eigen bestuursregeling met partij-autonomie voor het EV en solidariteit voor het
GV
o Als het over activa gaat, moeten de partijen rekening houden met elkaar,
solidair samen zijn.
3
, - GV is geen synoniem voor mede-eigendom
o Voorbeeld van mede-eigendom: stel A heeft een vader en een moeder
en B heeft ook een vader en moeder en stel die moeder komt te
overlijden en die dame heeft 2 zonen, dan spreken we van mede-
eigendom, die woning die uit nalatenschap komt van die mevrouw, dan
is B voor een stuk eigenaar en C (de broer/zus van B) een stuk eigenaar.
Wat ons gaat bezighouden? Wat zit er in het eigen vermogen en wat zit er in het
gemeenschappelijk vermogen? Dit gaat niet alleen over activa, maar ook over passiva/schulden
Dus niet enkel over huizen, auto’s… maar ook over openstaande facturen, ...
Ten persoonlijke titel: bv. schenking (uitzonderingen: als jouw ouders iets schenken maar dat heel
het aangeven ook bedoeld is voor de partner en dan valt dat in het gemeenschappelijk vermogen)
Die drie cirkels zijn gewoon de boedels: om te tonen aan de overheid wat in mijn vermogen zit, wat
in dat van mijn partner en wat in het gemeenschappelijk vermogen.
Bijvoorbeeld: waar je werkt, geef je jouw bankrekeningnummer en dat je partner ook zijn
bankrekeningnummer geeft aan zijn bankrekeningnummer. Als ze onder het wettelijk stelsel passen,
dan heeft de wetgever voorzien dat lonen onder het gemeenschappelijk stelsel, dus daar moet alles
in gaan dan later.
Bijvoorbeeld: A krijgt van zijn ouders 10.000 euro via bankoverschrijving, dan is het belangrijk om op
te schrijven in de mededeling bv. ‘gift aan mijn zoon’. Wanneer dat die ouders zouden formuleren
‘gift aan mijn zoon en mijn schoondochter’, ook al wordt het op het rekeningnummer van die zoon
wordt gestort, valt dit in het gemeenschappelijk vermogen en zou dat koppel ooit eens scheiden, dan
heeft die schoondichter recht op die 5.000 euro.
Kunnen de partners het gemeenschappelijke vermogen gaan verdelen? Zodat ze niks meer in
vermogen hebben. Er moet sprake zijn van een scheiding of overlijden, dan pas kan er overgegaan
worden op vereffening van het gemeenschappelijk vermogen.
Wettelijk huwelijksvermogensstelsel = stelsel van gemeenschap van aanwinsten
Omdat: geacht wordt het best te beantwoorden aan de wensen en noden van het doorsnee
gezin
o Gezinsvermogen: bevestigt de solidariteit tussen de echtgenoten door de
gemeenmaking van de aanwinsten, met name het vermogen dat de echtgenoten
samen tijdens het huwelijk opbouwen.
o Vermogen dat niet verbonden is aan het huwelijk, voorhuwelijks vermogen
(tegenwoordige goederen) en vermogen verkregen door erfenis of schenking
(toekomstige goederen), ook tijdens het huwelijk (familievermogen) privé en
apart
Gemeenschappelijk vermogen = omvat alle activa die tijdens het huwelijk onder bezwarende titel
toevallen aan één van de echtgenoten.
4
