VERZEKERINGSRECHT
EXAMEN: document kunnen analyseren! (Zie oplossingen van oefeningen op Toledo) + opdracht arrest Hof van
Cassatie bekijken! + zie alle documenten op Toledo (juristenkrant zeker op EXAMEN!!)
HOOFDSTUK 1: DE VERZEKERINGSWERELD
1) WAAROM VERZEKEREN?
Verzekeringen zijn eigenlijk kanscontracten: het is niet zeker dat iets zal gebeuren, maar als het gebeurd zal
men verzekerd worden.
Beschermen tegen gevaren of risico’s (iedereen wilt zich beschermen tegen talrijke en gevarieerde gevaren of
risico’s die een financiële bedreiging kunnen vormen):
- Ongeval – ziekte
- Brand
- Diefstal
- Overlijden Financieel gevaarlijk
- Verlies van inkomen
- Aansprakelijkheid gesteld worden
- …
Voorbeelden:
Stel de leerkracht neemt een gsm af en smijt dat per ongeluk op de grond en er zit een barst in. De
leerkracht heeft schade verricht en moet dat vergoeden: als docent kan je een verzekering afsluiten
die zichzelf beschermd.
Een voetballer kan ook zijn medespelers vergoeden, als hij een tackel krijgt van iemand en bv. nooit
meer zal kunnen spelen.
o Dus die risico’s kunnen echt van alles zijn.
o Ze moeten financieel gevaarlijk zijn.
3 klassieke beschermingstechnieken ( onvoldoende) (beschermingstechnieken om te voorkomen of te
verminderen) (de verzekeraars doen dit ook door bv. te verplichten om in een keuken een brandblusapparaat
te hebben):
1) Preventie
o Preventieve maatregelen om de realisatie van het risico zoveel mogelijk te voorkomen
Bijvoorbeeld: dragen van veiligheidsgordel, plaatsen van brandblusapparaten,
iemand die langskomt om uw woning te controleren en te beschermen tegen
diefstal of brand…
De preventie is ontoereikend: wordt op het moment dat de kost van de te treffen
preventiemaatregelen of -middelen groter wordt dan de kost van de schade
ondoelmatig. In sommige gevallen is preventie ook onmogelijk.
Bijvoorbeeld: verstrooidheid achter het stuur blijft steeds bestaan.
Preventieve maatregelen zijn ondoeltreffend
Of dat de kost van preventie groter zal zijn dan wanneer er een probleem
zich voordoet.
1
, 2) Sparen
o Sparen om voldoende financiële middelen te hebben bij realisatie van de risico’s:
intertemporele spreiding van de schade spreiding van de risico’s in de tijd.
Bijvoorbeeld: provisie voor dubieuze debiteurs aanleggen, wanneer de wagen stuk
is… het gaat dus om een spreiding van risico’s in de tijd
Sparen is niet voldoende: omvang van de ramp of de schade kan te groot zijn om de
gevolgen ervan naar behoren met eigen spaarmiddelen op te vangen. Of
schadegeval kan zich ook vooroden vooraleer men voldoende heeft gespaard.
Bijvoorbeeld: als er mij iets gebeurt, ga ik mij daar niet tegen verzekeren, maar ga ik
een bedrag sparen en als er iets gebeurt zal ik dat geld gebruiken die ik gespaard
heb.
Sparen is een alternatief van verzekering.
Probleem bij sparen: dat je niet genoeg hebt kunnen sparen; dat het risico
zich voordoet voor dat je genoeg hebt kunnen sparen of dat het risico veel
te groot is.
3) Solidariteit
o Kostenspreiding over verschillende personen: interpersonele spreiding van de schade
gebaseerd op de solidariteit van of met anderen spreiding van risico’s in de ruimte
Bijvoorbeeld: sociale zekerheidsverzekering het risico verspreiden over
verschillende mensen, dat wanneer iets gebeurt met een paar mensen, dat ze
beschermd zijn.
Solidariteit is altijd voldoende, zelfs niet de verplichte solidariteit zoals de sociale
zekerheid. De sociale zekerheid heeft bovendien enkel betrekking op bepaalde
risico’s, de zogenaamde ‘sociale’ risico’s. Wat daaronder valt, staat niet geheel vast
en het begrip is onderhevig aan evolutie.
Samenwerken met groepen of met mensen. Solidariteit = samenwerken
Je gaat dat doen met mensen dat je kent.
Die drie beschermingswijzen bieden – zeker als elk van die wijzen apart wordt beschouwd – onvoldoende
bescherming
Verzekering (biedt een oplossing voor de gestelde problemen) = een techniek die berust op een interpersonele
en intertemporele spreiding van één of meer risico’s tussen de dragers van een gelijksoortig risico. (Dat we
alles gaan combineren om één of meerdere risico’s te beschermen. Een verzekering rust op eenzelfde groep)
2) DE OORSPRONG VAN VERZEKERINGEN
- Lange bestaansgeschiedenis
o Bijvoorbeeld: autoverzekeringen, arbeidsongevallen, brand, terrorismeverzekering,
levensverzekering, …
- Achtergrondinformatie
o Onderlinge verzekering = nadruk ligt op solidariteit
De premie kan variëren
o Premieverzekering = er bestaat een rechtsverhouding tussen de verzekerden en de
verzekeraar.
De premie ligt vast
2.3) TOEKOMST
- Heden en toekomst?
2
, o Sociale en economische noodwendigheid verplichte verzekeringen (je hebt niet de keuze
om te kiezen of je het aangaat vb. ziekteverzekering, 10-jarige aansprakelijkheid) door de
overheid
De verzekering heeft ook socio-economische functies:
Vergoeding schade
Factor in technische vooruitgang
Preventieve rol
Bijdrage tot spaarwezen
Verzekeringsmaatschappijen spelen ook in op risico’s verbonden aan sociale
media
o Bijvoorbeeld: ondernemers en gezinnen die ten prooi vallen aan
laster op het internet kunnen een verzekering tegen internetfraude
en cyberpesten afsluiten.
o Steeds in beweging
Er bestaan veel andere dan de klassieke
‘Nieuwe’ verzekeringen internetfraude
Bijvoorbeeld: drones
Bestaande verzekeringen worden aangepast
Burgerlijke aansprakelijkheid privéleven: drones
o Niet alleen stellen zich privacyvragen, maar ook eventuele
aansprakelijkheid door de drones te besturen
Verplichte verzekeringen worden uitgebreid
Burgerlijke aansprakelijkheid: speed pedelec of snelle elektrische fietsen
o Fietsverzekeringen, waarbij niet alleen de aansprakelijkheid, maar
ook de fiets en de fietser zelf verzekerd zijn en ook wanneer de
schade zou veroorzaakt hebben bij een ongeval.
- Toekomstige uitdagingen?
o Bijvoorbeeld: zelfrijdende auto’s daar gaat u niet de benzineverzekering gaan toepassen,
dus nog uitzoeken.
Verplichte verzekeringen door de overheid gemaakt:
- Burgerlijke aansprakelijkheid voor motorvoertuigen (gaat alleen maar de schade vergoeden dat u aan
de anderen heeft veroorzaakt, maar niet uw eigen schade)
- Burgerlijke aansprakelijkheid jacht
- Arbeidsongeval van de werknemer die de werkgever moet betalen
- De 10-jarige aansprakelijkheid van de architect
Wat is niet verplicht? bv. bestuurdersverzekering (die dient om u als bestuurder dat wanneer u een ongeval
veroorzaakt, dat u zelf verzekerd wordt ook alle bestuurders van uw wagen beschermd, dus niet enkel u
maar iedereen die met uw wagen rijdt)
3) SOORTEN VERZEKERINGEN
3.1) ALGEMEEN
Bij auto: omniumverzekering (de schade aan uw eigen auto, uw eigen schade wordt betaald door de
verzekeraar), burgerlijke aansprakelijkheid voor motorvoertuigen, bestuurdersverzekerings (dat je de
bestuurder van je auto gaat verzekerd worden, moet niet verplicht uzelf zijn) & rechtsbijstandverzekering (als
je juridische stappen wilt zetten gaan die betaald worden)
3
, Bij huis: brandverzekering (zowel inboedel als uw huis zelf), rechtsbijstandverzekering, schuldsaldoverzekering
(als je een lening sluit voor een huis; als bv. uw partner komt te overlijden, dan gaat uw huis volledig afbetaald
worden)
Bij het gezin: familiale verzekering (ook huisdieren zitten daaronder; dat is wanneer je iets bij iemand anders
kapot maakt, dat dat dan verzekerd wordt), hospitalisatieverzekering (ziekenhuiskosten; het komt tussen voor
de kosten die niet gedekt worden door het ziekenfonds (CM)), levensverzekering, privé-ongevallenverzekering
(langdurige gevallen van het ongeval), rechtsbijstandverzekering (dat ze u helpen bij de juridische stappen),
reisverzekeringen (als je bv. uw bagage kwijt bent)
Indeling van de verzekeringsovereenkomsten
Één verzekering kan soms in meer dan één hokje geplaatst worden
Deel 4 Verzekeringswet hanteert twee wettelijke indelingen:
- Titel III Schadeverzekeringen
- Titel IV Persoonsverzekeringen
Andere indeling: forfaitaire verzekering (= uitkering van een vast bedrag) en indemnitaire verzekering
(= vergoeding van schade)
o Deze indeling is niet terug te vinden in de wet, want het is rechtspraak
3.2) VERSCHILLENDE CLASSIFICATIES
3.2.1) SCHADE- VERSUS PERSOONSVERZEKERING
Levensverzekering
Persoonsverzekering
andere dan
levensverzekering
EXAMEN: weten welke soort verzekering het is en de bijpassende kenmerken kennen! Zie kahootoplossingen!
3.2.1.1) SCHADEVERZEKERINGEN
Art. 5, 15° Schadeverzekering: verzekering waarbij de verzekeringsprestatie afhankelijk is van een onzeker
voorval dat schade veroorzaakt aan iemands vermogen.
Een schadeverzekering vergoedt aan de verzekerde de schade aan zijn patrimonium of vermogen, die
voortvloeit uit het zich voordoen van een onzeker voorval.
4
