INLEIDING STRAFRECHT
Minister van Justitie (federale materie):
• Vincent Van Quickenborne (Open VLD) → daarvoor Koen Geens (CD&V)
• Taak: beschikt over groot budget
o FOD Justitie houdt zich bezig met alle rechtsorde (wetgeving, preventie, strafuitvoering, slachtofferzorg, …)
Voorstel voor nieuw strafwetboek (aangepast aan 21ste eeuw):
• Goedgekeurd door ministerraad
• In werking vanaf 2025 → volgorde:
1. Eerste lezing goedgekeurd door ministerraad
2. Raad van State (advies)
3. Eventuele aanpassingen
4. Ministerraad (definitieve goedkeuring)
5. Parlement
• Aangepast aan hedendaagse normen:
o Sneller: heldere en eenvoudige structuur
o Menselijker: straffen op maat
o Straffer: hedendaagse strafbaarstellingen en strafmaten (vb. nieuwe term: intrafamiliale doodslag)
Het strafrecht belicht de lelijkste kant en de mooiste kant van de mens:
• Gepleegde misdrijven worden blootgelegd en daders worden gestraft
• Collectieve solidariteit voor slachtoffers (samenleving komt voor hen op)
• Media heeft belangrijke invloed (vb. zaak Sanda Dia)
Historische evolutie:
• Eerste menselijke samenlevingsvormen: oog om oog, tand om tand (persoonlijke wraakneming)
• Middeleeuwen:
o Persoonlijke wraak wordt vervangen door de kerk die bepaald hoe of wie gestraft moet worden
o Mensen moesten zich verdedigen voor een rondreizende rechtbank
o Figuur van de vorst was onaantastbaar
• Verlichting: basis van huidig strafrecht
o Misdadig gedrag is een inbreuk op het contract dat elke burger heeft met de maatschappij
o Dader moet gestraft worden, maar ook beschermd worden tegen absolute willekeur van vorst of overheid
o Gedrag van de mens wordt beïnvloed door ratio: verantwoordelijk voor eigen gedrag
o 3 basisprincipes waar bestraffing aan moet voldoen:
▪ Legaliteitsbeginsel: elke straf moet in wettekst vastliggen
▪ Proportionaliteitsbeginsel: straffen moeten in verhouding zijn met de zwaarte van misdrijf
▪ Subsidiariteitsbeginsel: de staat beslist welke strafbare gedragingen bestraft moeten worden
• 1867: strafwetboek in België ingevoerd (schuld is belangrijkste criterium)
• Aanpassing: strafrecht evolueerde naar instrument om het menselijke te sturen om samenleving voor iedereen
mogelijk te maken (ipv. daders te straffen voor het leed dat ze veroorzaakten)
INHOUD VAN HET STRAFRECHT
• Materieel strafrecht: strafbare gedragingen (misdrijven en straffen)
• Strafprocesrecht: regelt de procedure van het materiaal strafrecht (van plegen misdrijf tot uitspreek rechtbank)
• Strafuitvoeringsrecht: is de tenuitvoerlegging van de straffen en sancties
STRAFRECHT Pagina 1 van 13
, MATERIEEL STRAFRECHT
MISDRIJVEN
ALGEMEEN
Misdrijf is de overkoepelende term voor gedragingen die in strijd zijn met de strafwet:
• Misdaden
• Wanbedrijven
• Overtredingen
Deze misdrijven staan ook in bijzondere strafwetten, zoals verkeersrecht, milieurecht, fiscaal recht…
Dit slaat op het legaliteitsbeginsel: de strafbare gedragingen moeten in een wettekst vastliggen (geen straf voor iets dat niet in
wettekst staat)
VERSCHILLENDE INDELINGEN VAN MISDRIJ VEN
Misdrijf kan ingedeeld worden:
• Op basis van zwaarte
• Volgens uitvoeringswijze
• Volgens moreel element
INDELING OP BASIS VAN DE ZWAARTE VAN HET MISDRIJF
Opdeciemen = factor waarmee het bedrag van boete moet vermenigvuldigd worden (ligt in wetboek vast, voorlopig x 8)
SOORT RECHTBANK STRAF (x opdeciemen) VOORBEELD
Gevangenisstraf tot 7 dagen Dronkenschap op
Politierechtbank van eerste
Overtreding Politiestraf Werkstraf tot 45u openbare weg,
aanleg
Boete tot 25 euro nachtlawaai
Gevangenisstraf van 8 dagen tot Oplichting, diefstal,
Correctionele Correctionele rechtbank in 5 jaar schuldig verzuim,
Wanbedrijf
straf eerste aanleg Werkstraf tot 300u slagen en
Geldboete vanaf 26 euro verwondingen
Hof van Assisen (volksjury)
Moord, gijzeling,
Opsluiting van 5 jaar tot
Misdaad Criminele straf Indien verzachtende verkrachting, diefstal
levenslang
omstandigheden: met geweldpleging
correctionele rechtbank
Volksjury: burgers die aanwezig dienen te zijn voor de volledige termijn van proces. Zij beslissen over initiële schuldvraag.
• Voorwaarden: tussen 28 en 65 jaar, kunnen lezen en schrijven, geen strafrechtelijke veroordeling tot gevangenisstraf
van meer dan 4 maand of werkstraf van meer dan 60u, ingeschreven zijn in kiezersregister, rechten genieten
• Ook plaatsvervangende juryleden
• Je moet gekozen worden
STRAFRECHT Pagina 2 van 13
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur annev.t.1. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €8,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.