HOOFDSTUK 1 De ontrafeling van de
middeleeuwse orde (1450-1650)
Ontstaan kapitalisme
Wetenschappelijke vooruitgang en
de geleidelijke emancipatie van de
politiek
Het einde van de katholieke
hegemonie: reformatie en
contrareformatie
Koloniale ontmoetingen: het dispuut
vanValladolid
De glorieuze revolutie
De renaissance
- herontdekking van de klassieke oudheid
- geleidelijke teloorgang van het feodale systeem
- nieuwe economische verhoudingen
- groei scheepvaart → verovering nieuwe landen en werelddelen
- nieuwe wetenschappelijke inzichten
- invoering kennis uit andere werelddelen
- geleidelijk nieuwe zienswijze → individu steeds belangrijkere rol
- empirische en toekomstgericht
- geleidelijk een mensbeeld dat niet ondergeschikt was aan de macht van de kerk
- mens als subject → centraal ankerpunt
- versterkt menselijk zelfbewustzijn
- drang naar kennis
,1. Wetenschap & emancipatie van de politiek
Leonardo DaVinci (1452-1519)
Het logische en experimentele
Veranderende economische
verhoudingen in een verdeeld
Italië – Mercantilisme
Ontvoogding en secularisering
→Leonardo da Vinci
- Wetenschappelijke vooruitgang en geloof in de toekomst.
- Snelle groei van wetenschappelijke methode en studie van de natuur (ontdekken van de
kleinste structuren).
- Invloed van kerk brokkelde af (secularisering)
- Italië = macht verdeeld in stadstaten. (aristocratie)
- Handel werd meer kern van macht
- Interest = vroeger verboden, maar begon meer en meer geaccepteerd te worden (kerk)
- Mercantilisme ( nieuwe dynamische visie op eco)= Een politiek waarbij de staat de eigen
handel stimuleert door aanmoediging van de export en het heffen van belasting op de
import, om winst te vergroten ( luxe).
, • NICOLLO MACHIAVELLI (1469-
1527)
- Il Principe
- Weg van de moraal?
- Menselijke natuur?
- Secularisering van de politiek
- Secularisering ≠ antireligieus
- La raison d’Etat
- Privaat bezit
- Populair Machiavellisme
→ Machiavelli
- Il principe: een praktische handleiding voor een absoluut heerser. Regeren wordt gezien als
een rationele kunst, gebaseerd op het ontleden van regelmatig terugkerende bewegingen in
de maatschappij. (vorstenspiegel)
- Macht → noodzakelijk en onvermijdelijk middel
- Een keizer moet vooral gevreesd zijn → doel heiligt de middelen (populair Machiavellisme).
- vrijheid = zekerheid (orde, onaantastbaarheid van het privé- bezit), zelfs al is er geen
democratie.
- Was ervan overtuigd dat elke bevolking elk regime tolereerde zolang er niet geraakt werd
aan haar eigendom (inclusief vrouwen)
- geen utopie: hij wil daadwerkelijk iets realiseren, iets teweeg brengen
- beschreef hoe maatschappij concreet werd geregeerd en hoe mensen zich gedroegen
- Doel: eenmaking van Italië (dat extreem versplinterd was), daarvoor is een sterke staat nodig
om orde te verzekeren.
- Baseerde zich op empirisme: kennis komt voort uit ervaring
- Belangrijkste uitgangspunt: menselijke natuur is altijd en overal hetzelfde
- Secularisering van de politieke theorie ondermijnde de religieuze legitimering van de
monarchie → moeilijker voor de kerk om haar macht te legitimeren
- Secularisering niet antireligieus, maar wel twee kritieken op de kerk
- La raison d’Etat (de staatsrede)
- Verantwoordelijkheid van de vorst ten aanzien van God werd verwaarloosd
, THOMAS MORE (1478-1535)
- Utopia
- Deel 1: Beschrijving van de sociale en
economische veranderingen in
Engeland ( kapitalisme)
- Deel 2: Beschrijving van de ideale
maatschappij.
- Utopisme:
- afwijzen van de bestaande,
onrechtvaardige orde op basis van
religieuze en/of morele gronden,
projectie van een ideaal in een
andere, denkbeeldige wereld.
→ Thomas More
- Wilde politieke realiteit en maatschappelijke problemen van zijn tijd begrijpen
- Bekendste werk: Utopia
o 1ste deel: beschrijving van de sociale en economische veranderingen in Engeland
(kapitalisme)
o 2de deel: beschrijving van de ideale maatschappij (als positief spiegelbeeld van
Engeland)
- Utopisme: afwijzen van de bestaande, onrechtvaardige orde op basis van religieuze en/of
morele gronden, projectie van een ideaal in een andere, denkbeeldige wereld
- Had aandacht voor het onaanvaardbare, de groeiende ongelijkheid die samenging met het
ontstaan van de nieuwe, vroegkapitalistische, economische ordening
- More ziet de verpaupering door opkomst van het kapitalisme, maar heeft niet de
intellectuele hefbomen om er zelf iets aan te doen. Hij werkt dus geen toekomstgericht
streven uit en daarom is het utopisme geen echte ideologie. Het is wel één van de wortels
van het socialisme.
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur xanthecoppitters. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €8,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.