Deze samenvatting bevat het onderdeel parasitologie dat behandeld wordt tijdens het vak infectieziekten. Dit vak wordt in het eerste jaar aan de UA gegeven. Dit onderdeel is het 4de deel van deze cursus bevattende het onderwerp parasitologie. De andere delen zijn ook verkrijgbaar.
,Definities
Parasiet = organisme dat voor het volbrengen van zijn natuurlijke
levenscyclus tijdelijk of permanent moet leven in of op een ander levend
organisme ( = gastheer) waaraan het voedsel onttrekt.
Van het Griekse "para-sitos" : para (naast, bij) en sitos (tarwe, brood, eten)
Sommige auteurs suggereren de term parasiet te beperken tot die organismen die
hun gastheer aantoonbare schade toebrengen (strikte schade toebrengen kan
gerelativeerd worden, een bacterie doet dit ook, maar we bedoelen eukaryote
organismen)
Maar meestal is de definitie toch ruimer
Gezondheid van de mens wordt bedreigd door:
Prokaryoten: virussen, bacteriën, schimmels en gisten (geen celkern)
Eukaryoten
Ééncelligen = Protozoa
Hoger ontwikkelde soorten = Metazoa
Wormen = Helminthen
Geleedpotigen = Arthropoda
In de medische context wordt de term parasiet bijna exclusief gebruikt voor de
eukaryotische parasieten (Protozoa en Metazoa).
De mug (geleedpotigen) zijn strikt gezien ook een parasiet)
Wat kunnen ze veroorzaken bij de mensen?
Pathogene parasieten
Ziekmakend vermogen voor overigens gezonde mensen
Vb. malaria
Commensale parasieten
Gastheer ondervindt geen (aantoonbaar) nadeel
Vb. Entamoeba coli (kan in darm voorkomen)
Opportunistische pathogenen
Worden pathogeen bij (sterke) daling van de immuniteit, pas een probleem
bij een sterk verzakt immuunsysteem
Vb. Toxoplasma
Bijkomende begrippen
Obligaat:
De ontwikkelingscyclus en verspreiding kunnen niet verlopen zonder één of meer gastheren
bv. Taenia spp.
Facultatief: (diegene die niet aangepast zijn aan de gastheer zijn de ergste)
Normaal vrijlevende organismen die zich ook wel eens als parasiet kunnen gedragen
bv. Naegleria spp.
Endoparasiet:
in het lichaam in alle mogelijke organen bv. in hersenen, buik
Darm: bv. Giardia
Bloed: bv. malaria
Andere weefsels: bv. toxoplasmose
Onderverdeling van het dierenrijk in het taxonomisch systeem
Phyla
Klassen (soms subklasssen)
Orden
Families (soms superfamilies)
Genera = geslachten (soms ondergeslachten)
Species = soorten (soms ondersoorten)
→ focus hier vooral op genera en species → benaming van parasieten bestaat vaak uit 2 delen:
geslacht (1) en soort (2).
Over de globale indeling en de hiërarchie daarbinnen bestaat een zekere consensus;
Of een bepaalde groep organismen tezamen een orde, een subklasse of een klasse
vormen is vaak discutabel. Op dat niveau zien we veel verschillen in de diverse
classificaties.
Protozoa
Gebaseerd op de manier van voortbewegen van het organisme
Phyla
Flagellates → maken gebruik van flagellen/zweepdraden
Ciliates → ééncellige parasieten die gebruik maken van trilhaartjes
Amebae → gebruik van schijnvoetjes
Sporozoans → geen duidelijk aantoonbare manier van voortbewegen
Wormen → klassiek onderverdeeld o.b.v. de vorm in het volwassen stadium
Nemathelminthes
Ronde wormen
Voor mens → slechts één belangrijke ondergroep = nematoda
Platyhelminthes
Platte, afgevlakte wormen
2 ondergroepen:
Cestoda = plat en gesegmenteerd
Trematoda = plat en niet-gesegmenteerd Parasieten die bij de mens voorkomen →
zeer heterogene groep! Classificatie o.b.v. het voorkomen
5
, Protozoa: de eencellige organisme, kan ook onderverdeeld worden in nog eigen onderdelen:
de meeste moeten kunnen bewegen
Amoeben schuiven verder, van de sporozoa is niet geweten hoe die voortbeweegt
Amalia: platwormen en spoelwormen
Cestonen: gesegmenteerd, andere manier van voeden
De blauwe namen te kennen
Lintworm: 7m80
Overzicht wereldwijd terugvinden
Haarfollikelmijt, klein follikel in de
wenkbrauwen, iedereen heeft die als
hij/zij 90 is => rood bij wenkbrauwen
Endemisch/kosmopolitisch Uitsluitend voorkomen door import
voorkomen
Protozoa Giardia lamblia Plasmodium spp → malaria!
Dientamoeba fragilis (regelmatig Leishmania spp → ook in
bij kinderen) Middelandse zee gebied (Spanje,
Cryptosporidium spp. (zeldzamer, Italië, Griekenland)
opport.)
Toxoplasma gondii (opport.)
Wormen Enterobius vermicularis Taenia solium (worm in tropische
(aarsmaden) setting)
Toxocara canis/catis (honden- en
kattenspoelworm)
Ascaris lumbricoides (grote
spoelworm) → zeldzaam in onze
omgeving door verbeterde hygiëne
Fasciola hepatica
Taenia saginata (lintvorm) →
komt nog regelmatig voor
6
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur KV2004. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €4,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.