Sport ervaren en analyseren
Algemene theorie
FYSIEKE KENMERKEN:
- Somatype
- Antropometrie
- Leeftijd
- Ras
- Geslacht
- Verhouding type spiervezels
Fysieke kenmerken en de invloed op de prestaties
Gestalte
ð Basketters zijn erg groot.
ð Zwemmers hebben een brede spanweide
ð Turners zijn vaak erg klein
o Voordelen van klein gestalte:
§ Balans
§ Rotatie
§ Relatieve kracht
Jeugdsport en gestalte:
ð Kinderen geboren in 1ste helft van jaar hebben voordeel in sportbeoefening
ð Dit zorgt voor een vroegere drop-out in sport
ð Nog een verschil in biologische leeftijd waardoor er verschillen kunnen ontstaan van
enkele jaren
Biologische leeftijd en maturiteit
- Elke speler moet worden uitgedaagd
- Talentontwikkeling
- Levenslang sporten
- Blessurepreventie
Invloed van lichaamsgewicht en BMI op de sportprestatie
Het belang van het lichaamsgewicht bij een rondrenner?
ð De prestatie in wielrennen wordt bepaald door het geleverde vermogen, relatief
aanzien van het eigen lichaamsgewicht
Voorbeeld:
Pogacar (66kg) trapt 429 W op de Peyresourde => 6,5 W/kg
Wout Van Aert (78kg) zou voor eenzelfde tempo dan 570 W moeten halen.
,Invloed van spiervezeltype op de sportprestatie
Toepassingsmogelijkheden van de Muscle Talent Scan:
- Sportoriëntatie – ook binnen een sportdicipline
- Individualiseren van een trainingsprogramma
- Blessurepreventie
Invloed van het somatype op de sportprestatie
3 somatypes:
1. Endomorfie
2. Mesomorfie
3. Ectomorfie
Endomorfie
Kenmerken:
- Ronde, volle vorm
- Vet rond heupen en dijen
- Spieren niet bijzonder ontwikkeld
- Hoge vierkante schouders
- Korte nek
- Lage stofwisseling
Mesomorfie
Kenmerken:
- Slank en atletisch gebouwd
- Goed ontwikkelde spieren
- Vet vooral op buik
- Brede schouders
- Sterke armen en benen
- Gemiddelde stofwisseling
Ectomorfie
Kenmerken:
- Lang en dun
- Niet erg gespierd
- Platte buik
- Lange benen
- Ronde schouders
- Hoge stofwisseling
,Hoe bepaal je het somatype?
ð Antropometrische metingen
o Lengte
o Gewicht
o Huidplooimetingen
o Breedtemetingen
o Omtrekmeting van het breedste punt van de bovenarm en de kuit
Breedtemeting Huidplooimetingen Omtrekmetingen
FYSIEKE BASISEIGENSCHAPPEN
- Kracht
- Lenigheid
- Uithouding
- Snelheid
- Coördinatie
- Evenwicht
Sportprestatiebepalende factoren – fysieke basiseigenschappen
Kracht
DEF: Eigenschap van een spier om tegen een uitwendige weerstand samen te trekken.
- Statische kracht
- Concentrische kracht
- Excentrische kracht
Afhankelijk van:
- Neutrale aansturing
- Spiermassa
,De rol van kracht als prestatiebepalende factor:
- Zeer bepalend in sporten zoals:
o Strongman
o Gewichtheffen
o Crossfit
- Bepalend in sport zoals:
o Judo
o MMA
o Gymnastiek
o Roeien
- Minder bepalend, maar zeker ook niet onbelangrijk in sporten zoals:
o Teamsporten (basketbal, voetbal, handbal, …)
o Sprint (100m-400m)
o Zwemmen
- Niet erg bepalend in sporten zoals:
o Lange duursporten (marathons, wielrennen, triatleten)
o Sporten waarbij de verplaatste weerstand laag is zoals golf, badminton,
tafeltennis
Het trainen van de maximale kracht heeft een positieve invloed op de startsnelheid
Het trainen van de maximale kracht heeft een positieve invloed op de sportkracht
Lenigheid
DEF: De mate waarin een gewricht in een grote ROM kan bewegen.
Afhankelijk van:
- De rekbaarheid van het gewrichtskapsel
- Een goede warm-up
- De viscositeit van de spier
- Stijfheid van de pezen en de ligamenten
- Interne letsels in het gewricht die mogelijks de beweeglijkheid beperken
- De neutrale weerstand tegen rek
Types:
- Actieve lenigheid
- Passieve lenigheid
- Gewrichtsmobiliteit
De rol van lenigheid als prestatiebepalende factor
- Blessurepreventie
- Prestatie
- Sportspecifieke noden
- Cut off value
,Uithouding
DEF: Het vermogen om een inspanning zo lang mogelijk vol te houden. Algemene
uithoudingsvermogen (>1/6 van de totale spiermassa is actief)
Aeroob uithoudingsvermogen afhankelijk van:
- Ademminutenvolume
- Hemoglobinegehalte
- Zuurstofextractie thv de spieren (o.a. mitochondriën)
- Hartdebiet (=slagvolume x hartfrequentie)
Anaeroob uithoudingsvermogen is afhankelijk van:
- Creatinefosfaatconcentratie en vrij ATP
- Enzymatische anaerobe activiteit
- Verwerking en tolerantie lactaat
De rol van uithouding als prestatiebepalende factor
Zeer bepalend in sporten zoals:
- Wielrennen, marathon, halve fond (aeroob)
- 400m, 800m, 100m, 200m zwemmen (anaeroob)
Bepalend in sporten zoals:
- Zowat alle teamsporten
- Crossfit, gevechtssporten zoals judo en MMA
Minder bepalend, maar zeker ook niet onbelangrijk in sporten zoals:
- Tennis, badminton
- Dans
Niet erg bepalend in sporten zoals:
- Sporten bestaande uit een acyclische krachtige beweging zoals hoogspringen,
weightlifting, speerwerpen, kogelstoten, sprong bij gymnastiek
- Sommige slagsporten zoals golf en tafeltennis
- Sporten zoals darts, pool, snooker …
, Snelheid
DEF: Snelheid is de eigenschap die toelaat om een motorische actie in de korst mogelijke
tijd te realiseren.
Afhankelijk van:
- Krachtpotentiaal: verdeling type spiervezels
- Biomechanica
Types:
- Bewegingssnelheid
- Sprintsnelheid: lopen, fietsen, zwemmen
- In combinatie met kracht: acceleratie, decceleratievermogen en sprongkracht
-
De rol van snelheid als prestatiebepalende factor
Zeer bepalend in sporten zoals:
- Sprintnummers
Bepalend in sporten zoals:
- Voetbal
- Rugby
- American footbal
- Hockey
Minder bepalend maar zeker niet onbelangrijk in sporten zoals:
- Basketbal
- Handbal
- Zaalvoetbal
Minder bepalend in sporten zoals:
- MMA, judo, karaté
- Tennis, tafeltennis
- Volleybal
