Biopsychology of Emotion, Stress and Health
Fear, the Dark Side of Emotion
This is about the biopsychology of emotion, stress, and health.
Biopsychology is a branch of psychology that analyzes how the brain, neurotransmitters, and
other aspects of our biology influence our behaviors, thoughts, and feelings. ...
!"#$"%&'"(')*%+$,#&+-".'%/'',"%&'".(*+,"'%0"*,1"2'')+,3#"*,1"&$/"/'"*0%4
Biopsychological research on emotions has concentrated on fear, because fear has three
important qualities:
1. It is the easiest emotion to infer (= distract) from behavior in various species
2. It plays an important adaptive (= aanpassen aan) function in motivating the
avoidance of threatening situations
3. and chronic fear is one common source of stress.
Biopsychology of Emotion
It’s about the role of the autonomic nervous system in emotional experience and the facial
expression (= gezichtsuitdrukking) of emotion.
Early landmarks in the biopsychological investigation of emotion
This section describes, in chronological sequence, six early landmarks (= orientatiepunten)
in the biopsychological investigation of emotion.
1) 1848: case of Phineas Gage.
Hij was een bouwman. Hij was slachtoffer van een ongeluk. Hij moest nieuwe “tracks”
plaatsen, dus het terrein moest leeggeruimd worden. Hij moest het opblazen met buskruit.
Toen hij dat deed ging het mis, want hij kreeg (tamping) ijzer door zijn gezicht, schedel en
het brein kwam aan de andere kant. Hij overleefde het, maar hij was veranderd.
!"5+6"/*#"''(#%"'',"#)+77'8"9'(*,%/$$(1')+6:'"7*,"',"9(+',1')+6:4";<"/*#"&+6"1+%"*)#,$38"
7**("=+6,"-'(#$$,)+6:&'+1"',"=+6,"'7$%+$,')'")'9',"9'(*,1'(1'"%$%**)4"
Hij werd oneerbiedig en impulsief. Hij deed ook aan godslastering (terwijl hij eerst religieus
was).
gevolg: hij verloor zijn baan, omdat hij nu onbetrouwbaar was. Hij ging nu rondzwerven. Zijn
verhaal was wereldnieuws. Hij werd begraven (San Francisco) naast het stuk aanstampijzer.
!";<>",'<($)$$3"?$&,"5*()$/":(''3"%$'#%'77+,3"9*,"=@,"2*7+)+'"$7"=+6,")+0&**7"',"&'%"
aanstampijzer te bestuderen. Het is nu te zien bij museum van Harvard.
In 1994 gingen Damasio en collega’s een röntgenfoto maken van het schedel. Ze gingen
alles opmeten en gaven aandacht aan de in-en uitgangsgaten. Door deze metingen
reconstrueerden ze het ongeval.
!"uitkomst: de schade van de hersenen van Phineas Gage hadden beide mediale
prefrontale kwabben. Nu weten ze dat ze betrokken zijn bij planning, besluitvorming en
emotie. Dit komt dus overeen met zijn houding!
1
,Darwins theorie van evolutie van emotie - 1872
De eerste belangrijke gebeurtenis van de biopsychologie van emotie: de publicatie van
Darwins boek “The expression of emotions in man and animals.
!"A*(/+,".'%$$31'"&+'(+,"B9$$(*)"1$$("*,':1$%+#0&".'/+6#C"1*%".'-**)1'"'7$%+$,')'"
('*0%+'#8"=$*)#"7',#')+6:'"3'=+0&%#<+%1(<::+,3',8"1'",'+3+,3"&'..',"$7"1'=')21'"'7$%+$,')'"
%$'#%*,1',".+6"*))'")'1',"9*,"'',"#$$(%"%'"9'(3'='))',4"
Dus: bepaalde emotionele reacties, zoals menselijke gezichtsuitdrukking (bijvoorbeeld
boosheid, angst, walging e.d.) uiten zich bij iedereen van dezelfde soort (bij alle mensen op
de wereld, universeel dus) op eenzelfde manier. Dezelfde gemoedstoestand wordt met
dezelfde bewegingen uitgedrukt.
Darwin geloofde dat expressies van emoties, net als ander gedrag, het product zijn van
evolutie. Dit probeerde hij te begrijpen door het te vergelijken met andere soorten.
EXTRA INFO:
evolutie = geleidelijke groei/verandering.
vb. het menselijk hand heeft dezelfde positionering van de botten als bij vleermuizen. Ze
moeten dus dezelfde voorouders gehad hebben. Uit die voorouders zijn dan 2 verschillende
soorten ontstaan.
Door de vergelijkingen ontwikkelde hij een theorie van evolutie van emotie:
1. Uitingen van emoties komen voort uit gedrag dat aangeeft wat een dier
waarschijnlijk gaat doen.
2. Als signalen bij dat soort gedrag voordeel geeft, zal het evolueren en de
communicatieve functie versterken (de originele functie verdwijnt)
3. Principle of antithesis: Tegengestelde boodschappen worden vaak
gesignaleerd door tegengestelde bewegingen en houdingen.
!"9.".+6"'',"&$,1>"
- bij een agressieve houding hebben de honden hun oren omhoog en
naar voren, het haar omhoog en de staart omhoog.
- bij een onderdanige houding hebben honden hun oren naar beneden
en naar achteren, het haar naar beneden en hun staart naar
beneden.
!! Dus door een andere boodschap is er ook een andere houding.
Sommige emoties worden uitgedrukt op een manier die tegengesteld zijn met de
uitdrukking van de tegengestelde emotie. Zo maakt een agressieve of vijandige hond
zich extra groot en angstaanjagend, maar kunnen wij de onderdanige en
aanhankelijke houding van een hond die zijn baasje herkent alleen maar verklaren
vanwege het contrast met die agressieve houding
Darwins theorie is een weergave van dreigingen (threat display).
vroeger: als je een vijand zag dan maakte je jezelf groot en liet je je wapens zien. Maar toen
vijanden dit gedrag begonnen te herkennen als ‘agressie’ kregen aanvallers een
overlevingsvoordeel waarmee ze hun agressie konden communiceren zonder te vechten.
!"gevolg: dreigingsvertoningen evolueerden en de gevechten namen af.
!"A<#"1*,:=+6"threat displays hoeft het niet meer op een gevecht uit te komen (met
gedrag/emoties kun je je vijand al intimideren).
2
,Om het meest effectief te zijn moeten signalen van agressie en onderdanigheid duidelijk te
onderscheiden zijn, zoals bij die van de honden.
James-Lange theorie
1884: De 1e fysiologische theorie van emotie werd voorgesteld door James en Lange.
Volgens de James-lange-theorie worden emotie-inducerende sensorische stimuli ontvangen
en geïnterpreteerd door de cortex, die veranderingen in de viscerale organen (= inwendige
organen met bloed en lymfe) activeert via de autonome zenuwstelsel en in de skeletspieren
via het somatische zenuwstelsel.
Vervolgens activeren de autonome en somatische reacties de ervaring van emotie in de
hersenen.
!"='"%$$,1',"**,"1*%"1'"*<%$,$7'"*0%+9+%'+%"',"&'%"3'1(*3"1+'"/$(1',"9'($$(=**:%"1$$("1'"
'7$%+$,')'"3'.'<(%',+#"B.+694"#,'))'"&*(%#)*3"',"/'3)$-',C"&'%"3'9$')"9*,"'7$%+'"
-($1<0'(',"',",+'%"*,1'(#$74
DUS: autonome activiteit en het gedrag produceren het gevoel van emotie en niet
andersom).
Cannon-Bard theorie
1915: volgens deze theorie hebben emotionele prikkels 2 onafhankelijke prikkelende
effecten: ze wekken zowel gevoel van emotie in de hersenen op als de expressie in het
autonome (= is betrokken bij automatische reflexen, zoals ademen. We zijn ons niet bewust
over het autonome zenuwstelsel, denk aan je hartslag, ademen etc, het gaat automatisch)
en somatische zenuwstelsel (= is het deel van het zenuwstelsel waar we wel controle over
hebben. Dit gedeelte stuurt de spieren aan waardoor we kunnen bewegen en praten).
D"AEF>"'7$%+$,')'"'(9*(+,3"',"'7$%+$,')'"'G-('##+'"/$(1%".+6"1'='"%&'$(+'".'#0&$</%"*)#"
-*(*))'))'"-($0'##',"1+'"3'',"1+('0%"0*<#**)"B$$(=**:H3'9$)3C"9'(.*,1"&'..',4
!"I))'#"3**%"''(#%"1'"%&*)*7<#8"&+'(,*"$-#-)+%#+,3",**(>
1. Hersenschors: emotionele expressie (subjectieve ervaring)
2. Hypothalamus: fysiologische reacties
3
, Dus de psychologische ervaring van de emotie en de fysiologische reactie vinden samen
plaats, maar wel onafhankelijk.
Verschil tussen James-Lange theorie en Cannon-Bard theorie:
- James-Lange: gaat ervan uit dat emotionele ervaring
volledig afhangt van ‘feedback’ van de activiteit van het
autonome en somatische zenuwstelsel.
- Cannon-Bard: gaat ervan uit dat emotionele ervaring totaal
onafhankelijk is van ‘feedback’ van de activiteit van het
autonome en somatische zenuwstelsel.
D"J'+1'"+,=+0&%',"=+6,"2$<%K"!"*<%$,$7'"',"#$7*%+#0&'"L2''1.*0:@"
=+6,",+'%",$1+3"9$$("&'%"'(9*(',"9*,"'7$%+'4"J+6"-*%+M,%',".+6"/+'"
1'='"=',</#%')#')#"1'')#"/'3"=+6,"1$$(".+694"'',"3'.($:',",':"
:<,,',",*7')+6:",$3"*))'"'7$%+$,')'"'(9*(+,3"&'..',4
MAAR: er is wel demping van emotionele ervaring, bijv. bij woede
en angst.
Toch kunnen autonome en somatische reacties op emotionele
stimuli (prikkels) wel de emotionele ervaring beïnvloeden.
Door de weinige steun voor deze theorieën ontstond er een
biopsychologisch inzicht.
Volgens het biopsychologisch inzicht kan elk van de 3 hoofdfactoren in een emotionele
reactie de andere 2 beïnvloeden.
1. Perceptie van de emotie-inducerende prikkels (het waarnemen van de emotie-
beïnvloedende prikkels)
2. Autonome en somatische reactie op prikkels
3. Ervaring van de emotie
D"N):"9*,"1'='"O":*,"1<#"1'"*,1'('"P".'Q,9)$'1',K
Shem Rage
Eind 1920: Bard ontdekte dat decorticate cats (= katten waarvan hun cortex verwijderd is)
heel boos reageren door de kleinste dingen.
- cortex = buitenste laag van de hersenen, waarin informatie ontvangen wordt en
hierin geanalyseerd wordt.
vb. na een lichte aanraking buigen ze hun rug, sissen ze en leggen ze hun tanden bloot etc.
de agressieve reactie van decorticate cats zijn op 2 manieren niet normaal: ze zijn ongepast
ernstig en ze zijn niet gericht op bepaalde doelen.
D"J*(1",$'71'"1'='"*3('##+'9'"('*0%+'#"sham rage (= schijn woede).
Sham rage kan uitgelokt worden bij katten waarbij de hersenhelften zijn verwijderd.
MAAR: Sham rage kan niet uitgelokt worden bij katten waarbij ook de hypothalamus is
verwijderd.
Dconclusie: de hypothalamus is cruciaal voor de expressie van agressieve reacties. De
functie van de cortex is om deze reacties te remmen en te sturen.
4
