Resume

Samenvatting vertaal- en tolkwetenschap

9 fois vendu

Cours
Vertaal en tolkwetenschap

Établissement
Universiteit Antwerpen (UA)

Samenvatting van het vak vertaal- en tolkwetenschap gedoceerd door G. S. Gallego en N. Reviers in het eerste semester van het tweede jaar van de bachelor. Met deze samenvatting heb ik een 15/20 behaald.

[Montrer plus]

Aperçu 4 sur 48 pages

Voir l'exemple

Publié le 19 septembre 2023
Nombre de pages 48
Écrit en 2022/2023
Type Resume

laideelen Membre depuis 2 année 78 documents vendus

Samenvatting vertaal- en tolkwetenschap S1 2022-2023

VERTAAL- EN TOLKWETENSCHAP
INTRODUCTIE

WAT IS VERTALEN?

Brontekst  doeltekst Brontaal  doeltaal

o Studiegebied: vertaalwetenschap
o (vertaal)product: een stuk tekst of spraak dat is omgezet in een andere taal
o (vertaal)proces: de activiteit of het proces van het omzetten van informatie (geschreven of gesproken)
in een andere taal

ROMAN JAKOBSON

Gebaseerd op semiotiek ( = de studie van communicatie door middel van tekens en gebarensystemen, waarvan
taal er maar één is)

Interlinguale vertaling Eigenlijke vertaling Vertaling waarbij de brontaal en doeltaal twee
verschillende talen zijn
Bv: vertaling van ENG naar NL
Intralinguale vertaling Herformulering Vertaling waarbij brontaal en doeltaal varianten zijn van
dezelfde taal
Bv: aanpassing van een encyclopedie, parafraseren
Intersemiotische vertaling Transmutatie Vertaling waarbij BT en DT zijn opgebouwd uit andere
tekensystemen
Bv: verfilming van een boek

VERTAALWETENSCHAP

= jonge discipline die zich bezighoudt met ‘de complexiteit van de problemen rond het fenomeen vertaling’
(Holmes, 2de helft van de 20ste eeuw)

Hoe zichtbaar is de discipline?

o Opleidingen (gespecialiseerde vertaalprogramma’s)
o Publicaties (wetenschappelijke artikels of boeken over vertalen)
o Analytische instrumenten (boeken, databases, etc.)
o Internationale organisaties (EST, IATIS)
 European Society for Translation Studies, International Association for Translation and
Intercultural Studies

1

, Samenvatting vertaal- en tolkwetenschap S1 2022-2023

INTER- EN/OF MULTIDISCIPLINAIR ONDERZOEK

Vertaalwetenschap kan als inter- en/of multidisciplinair gezien worden

Interdisciplinariteit: samenwerking tussen verschillende disciplines, synthese

Multidisciplinariteit: integratie van kennis en benaderingen uit verschillende disciplines, één aanpak

CHAPTER 1: DISCUSSION

Adaptation Aanpassen, toevoegen, verwijderen, verbeteren, parafraseren naargelang de cultuur.
Het kan ook een vertaalprocedé zijn.
Version Verschillende versies maken van eenzelfde (bron)tekst.
Er is een verschil in taal, cultuur, interpretaties van de vertaler, etc.
Transcreation Creatief vertalen: rijmen, woordgrapjes, poëzie, reclame, etc.
Belangrijk: doelpubliek- en cultuur

CHAPTER 3: EQUIVALENCE AND EQUIVALENT EFFECT

DE AARD VAN EQUIVALENTIE

Equivalentie = gelijkwaardigheid

Nida Formele equivalentie/correspondentie: focust op de boodschap zelf, zowel inhoud als vorm
(vaak gebruikt in een academische of juridische context)  behoudt de BT-structuur
Bv: I am in the shop = ik sta in de winkel
Dynamische/functionele equivalentie: het effect moet hetzelfde zijn, naturalness
(voldoet aan culturele, idiomatische verwachtingen)
Bv: like father, like son = de appel valt niet ver van de boom
Newmark Semantische vertaling ≈ formele equivalentie
Communicatieve vertaling ≈ dynamische equivalentie
Koller Vijf soorten equivalentie
1. Denotatieve: Extralinguïstische inhoud van BT wordt behouden in de vertaling bv.
verwijzingen in BT (naar mensen, plaatsen, situaties...) zijn hetzelfde in DT
2. Connotatieve: gelijkwaardige gevoelswaarde (bv. a pub ENG = un bar de tapas ES)
3. Tekstnormatieve: gerelateerd aan teksttypen met hun eigen eigenschappen. De
vertaler moet de eigenschappen van het teksttype (Katharina Reiss) in beide culturen
kennen (bv. yours faithfully – hoogachtend)
4. Pragmatisch: communicatieve vertaling/dynamische equivalentie
5. Formele: gerelateerd aan de vorm en esthetiek van de tekst, = expressieve
equivalentie, ≠ formele equivalentie (bv. ‘eet smakelijk’ wordt in China niet gezegd,
dus wordt het weggelaten om geen raar effect te creëren)

2

, Samenvatting vertaal- en tolkwetenschap S1 2022-2023

Een vertaling is volgens Nida geslaagd als het:

1. Een equivalent effect heeft (= het effect op de lezer is hetzelfde in de BT als in de DT)
2. Logisch is
3. De boodschap goed overbrengt naar de DT
4. Een natuurlijke en gemakkelijke vorm van expressie heeft

KRITIEK OP HET EQUIVALENT EFFECT VAN NIDA

o Wat als er een grote afstand is tussen het doelpubliek en de brontekstcontext?
o Hoe bepaalt de vertaler wie zijn doelpubliek is?
o Het zal ongetwijfeld een subjectief aspect met zich mee dragen
o Is Nida’s theorie wetenschappelijk?
o Gentzler's kritiek: het werk van Nida bevat een theologische en bekeringsstandpunt. Volgens Gentzler
is dynamische equivalentie ontworpen om de lezers, ongeacht hun cultuur, te bekeren tot het
dominante discours en de ideeën van het protestantisme.

EVALUEREN VAN EQUIVALENTIE

Gebeurt op verschillende niveaus

o Inhoud o Connotatie
o Vorm o Effect
o Denotatie o Etc.

EQUIVALENTIE IN BETEKENIS (JAKOBSON)

Languages differ essentially in what they must convey and not in what they may convey

Vertaalbaarheid hangt af van:

Taalkundige relativiteit of De verschillen in talen geven vorm aan verschillende conceptualisaties van de
determinisme wereld
Bv: Eskimo's hebben meer woorden voor sneeuw omdat ze die anders
waarnemen of opvatten
Linguïstisch universalisme Hoewel taal verschilt, is er wel een gedeelde manier van denken en ervaring
van de wereld
Bv: iemand uit een warm klimaat kent wel het verschil tussen sneeuw en regen

3

, Samenvatting vertaal- en tolkwetenschap S1 2022-2023

Verschillen treden op bij:

Geslachtsniveau Het geslacht van woorden in verschillende talen komt niet altijd overeen
Bv: ‘huis’ = vrouwelijk in Romaanse talen, maar onzijdig in het DUI en ENG
Morfologieniveau (level Bv: in het Russisch hangt de werkwoordsmorfologie af van de voltooiing van een
of aspect) actie
Semantisch niveau (level Bv: verwantschapstermen, in het DUI zeg je Geschwester, wat je in ENG vertaalt
of semantic fields) als ‘brothers and sisters’ omdat ‘siblings’ vrij formeel is

Verschillende soorten betekenis:

= functionele definitie van betekenis, waarbij een woord betekenis krijgt door de context (cultuurgebonden)

Taalkundige betekenis Relatie tussen verschillende taalkundige structuren, er treden verschillen op in
betekenis (ook wanneer er vergelijkbare woordklassen gebruikt worden)
Bv: zijn huis (= bezit), zijn vriendelijkheid (= eigenschap)
Referentiële betekenis Denotatieve betekenis (= woordenboekbetekenis)
Bv: son (ENG) = a male child
Emotionele betekenis Connotatieve betekenis, associaties die een woord oproept (= gevoelswaarde)
Bv: ‘Don’t worry about that, son.’ Son ≠ a male child, = term of endearment

Bepalen van referentiële en emotionele betekenis:

Op basis van:

Hierarchical structure Reeks woorden onderscheiden o.b.v. hun niveau
Bv: de hyperoniem ‘dier’ en die hyponiemen ‘geit, olifant, vogel, etc.’
Componential analysis Specifieke kenmerken van een reeks gerelateerde woorden worden
geïdentificeerd en onderscheden
Bv: oma is vrouwelijk, behoort tot generatie 1
nonkel is mannelijk en behoort tot generatie 2

MORFOSYNTACTISCHE EQUIVALENTIE

Doel = equivalentie op morfologisch en syntactisch vlak MAAR is heel uitdagend omdat bv:

o Het Russisch geen lidwoorden heeft voor substantieven

LEXICALE HIATEN

Een woord in taal A dat geen variant heeft in taal B, oplossing = leenwoord

Bv: geen vervoegingen in het Chinees Bv: ‘siblings’ in NL?

4

Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:

Qualité garantie par les avis des clients

Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.

L’achat facile et rapide

Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.

Focus sur l’essentiel

Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.

Foire aux questions

Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?

Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.

Garantie de remboursement : comment ça marche ?

Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.

Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?

Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur laideelen. Stuvia facilite les paiements au vendeur.