Beleid en organisatie in het onderwijs
2019-2020
1
,DEEL I
Wie is wie in het Vlaamse onderwijslandschap?
Karine in het Vlaamse onderwijs
• Leerkracht 6de leerjaar
• 15 jaar ervaring
• …
Met wie heeft Karine beroepshalve te maken?
• Ouders
• Directieteam
• Schoolbestuur (inrichtende macht)
• Middelbare school (overgang)
• Ondersteunende teams, vb. GON. Sinds M-decreet meer ondersteuning voor
leerkrachten en leerlingen.
• Leerlingen
• Collega’s
• Leerkrachten secundair onderwijs
• Pedagogische begeleiders
• Inspectie
• Vakbonden: komen op voor de belangen van de werknemers (leerkrachten) bv
werkdruk
• Scholengemeenschap bv Katholieke scholen, gemeenschapsscholen… Scholen kunnen
gezamenlijk materiaal aankopen, leerkrachten uitwisellen tussen de scholen…
• Koepelorganisaties die scholen ondersteunen die onder hun koepel vallen
- Verschil tussen onderwijsnetten en onderwijskoepels
o Netten: op basis van de statuten van een school, wie richt de school in?
▪ Officieel onderwijs: vanuit steden, gemeenten, provincies…
▪ Vrij onderwijs (vb. katholieke scholen)
▪ Gefinancierd door Vlaamse gemeenschap
▪ Gesubsidieerd: voldoen aan bepaalde voorwaarden en krijgen subsidies
NETTEN Gefinancierd Gesubsidieerd
Officieel GO! OGO (OVSG – POV)
Vrij / (bestaat niet) VGO (KOV – OKO)
2
,VGO= Katholieke, Islam, methodenschool…
Elke school zit sowieso in één net.
o Koepels: organisaties die bepaalde scholen binnen het net ondersteunen
en begeleiden, bijvoorbeeld pedagogische begeleiding
▪ Scholen zijn niet verplicht om zich aan te sluiten bij een koepel.
Scholen moeten hiervoor betalen.
▪ Afhankelijk van het net, krijg je andere koepels
-bv. POV (provinciaal onderwijs)
-OVSG: ( Steden en Gemeenten )
-KOV: Katholiek onderwijs Vlaanderen
-koepels zijn organisaties → daar werken mensen
▪ Leerplannen zijn vertaling van eindtermen. Volgens de grondwet
zijn scholen afhankelijk van het leerplan. Scholen nemen vaak een
leerplan dat gemaakt is door de koepel. Dit moet echter niet want
het is eigenlijk niet verplicht, scholen mogen ook hun leerplannen
zelf maken.
▪ Go!, vroeger rijksonderwijs, heeft één overkoepelend
schoolbestuur, andere scholen hebben zelf een schoolbestuur GO!
is geen koepel, maar doen wel zaken die een koepel ook doen.
VLOR= Vlaamse Onderwijsraad, een strategisch adviesorgaan. Hierin zetelen de
vertegenwoordigers van alle spelers van het onderwijs. Zo geeft deze raad een duidelijk beeld
over het volledig onderwijs. Hun taak is overleggen. Bv bij een nieuw decreet wordt de raad
gevraagd van deze instantie.
Artikel: Kritiek hierop is dat mensen en netten niet hetzelfde zijn.
Hoe belangrijk is onderwijs?
• Welk percentage van de
Vlaamse begroting
wordt besteed aan
onderwijs?
- 25%
- Het veranderen van
lonen van
leerkrachten heeft
een grote impact op de begroting. Heel groot deel van ons geld gaat naar het
onderwijs. Heel veel mensen hebben ook te maken met onderwijs, daarom zijn er
steeds veel hevige discussies over onderwijs.
3
, Wat denken jullie?
1. Iedereen mag een school oprichten
2. De directeur is de baas van de school
3. Het diploma van elke basisschool is even veel waard
4. Ouders willen hun kind graag inschrijven in een Joodse school bij hen in de straat. Dit
is praktisch namelijk erg handig en bovendien lijkt het hen interessant dat hun kind
kennis kan maken met een ander geloof. De school kan de leerling weigeren. Mag dit?
Vrijheid van onderwijs
• Fundamenteel principe, ingeschreven in de grondwet.
• Er zijn weinig landen die zo veel vrijheid hebben als wij
• Actieve vrijheid:
- Recht van oprichting
o Recht om scholen op te richten, en onderwijs te verstrekken
▪ Iedereen mag een school oprichten of onderwijs verstrekken.
o Kunnen rechtsgeldige studiebewijzen uitreiken (mits voldaan aan bepaalde
voorwaarden en regelgeving. Ook voor subsidiëring moet aan bepaalde
voorwaarden voldaan worden.
- Recht van richting (= pedagogische vrijheid)
o Inhoud en grondslagen van onderwijs = vrij → je mag zelf de waarden
kiezen van de school
o De school mag vorm gegeven worden volgens de eigen didactische
principes.
o Vb. keuze van onderwijsmethodes, bepaalde (niet) confessionele
levensbeschouwingen
o Bv leefgroepen in plaats van leerjaren, de beoordeling van leerkrachten,
straffen voor de leerlingen…
- Recht van inrichting
o Organisatie, vormgeving en werking van de school (Vb. tuchtreglement)
- Er is heel hard gestreden voor de vrijheid in het onderwijs, dus er is altijd veel ophef
als de vrijheid wordt bedreigd. BV. het M-Decreet voert een zorgcontinuüm en
handelsgericht werken in. Dit was zeer lastig: scholen vinden het hun eigen
pedagogische vrijheid om te kiezen hoe ze hun leerlingen ondersteunen
- Als vrijheid in bedwang komt, gaat iedereen ‘al op zijn achterpoten staan’
- inrichtende macht/ schoolbestuur (belangrijk begrip bij actieve vrijheid van
onderwijs):
4