Alle notities BCA – Emma Desmedt
Les 1
Buitencontractueel aansprakelijkheidsrecht en verzekeringsrecht (=risicoverzekeringen)
Info
Art 1382-1386bis BW bestaat heel veel rechtspraak over, heel veel verhalen
rechtspraakbundel staat op BB
2 handboeken
Geen kennisvragen (geen kenmerken, geen definities, geen toepassingsvoorwaarden,…)
Enkel toepassingsvragen/ casusvragen, dus openboek en op PC! alle wetten krijgen we
op PC
3 vragen:
1) Arrest dat we gezien hebben in de rechtspraakbundel = 6P
2) Kleine casussen, kleine stellingen, juist of fout (Bv. art. 1382 BW is foutieve
aansprakelijkheid, juist of fout?) = 6P (3vr op 2p)
3) Gecombineerde casusvraag: antwoorden vanuit BCA oogpunt én vanuit
verzekeringsrecht oogpunt. Dit is de belangrijkste vraag, kan je oplossen vanuit je
handboek = 8P
Wat mag er met handboek gebeuren?
Onderlijnen, markeren, kruisverwijzingen (zie die pg, zie dat arrest,…) én ook nota’s zoveel u
wilt, in zoveel kleuren u wilt, post-its mag ook
Bonuspunten: Interessante vraag stellen in de les, interessant antwoord in de les geven, fout
vinden in het handboek! Bij 3 taal of verwijzingsfouten ook bonuspunt
AALIC (=aansprakelijkheids- en verzekeringsrecht) en AHLEC (=gezondheidsrecht) =
leerstoelen binnen unief die doctoraatsonderzoek financieren
Leerstof: Les 1
Basis= fout, schade en causaal verband
Bij schade moet u gaan zien: Eigengedrag, andermans gedrag of aansprakelijkheid voor
zaken.
Geen enkel rechtstak staat op zich, allemaal verbonden met elkaar we gaan kijken naar de
buitencontractuele aansprakelijkheidsrecht tegenover strafrecht, tegenover
verbintenissenrecht, tegenover contractueel aansprakelijkheidsrecht,…
Casus: zaak van de zwiepende tak: A en B gaan wandelen, A is boos en schopt tegen tak en B
verliest hierdoor zijn oog. B vraagt schadevergoeding aan A.
Welke voorwaarde moeten vervuld zijn dat art. 1382 BW van toepassing is? Fout, schade en
causaal verband. Heeft A een fout begaan? Wat is de schade van B? = oog kwijt= fysieke
schade, hierdoor kan ze bv. Bepaalde jobs kan ze niet meer uitvoeren + ziekenhuiskosten +
morele schade
A heeft het niet met opzet gedaan Heeft hij gehandeld als een normaal en redelijk
persoon? Opzet is niet vereist.
,Stel hij wordt niet aansprakelijk gesteld, wordt B dan voor bepaalde schadeposten vergoed
zoals medische kosten terugbetaald door verzekering, kosten van de arts? = wordt betaald
door sociale zekerheid= vergoedingsbron die deel van kosten van B zal vergoeding = meest
laagdrempelige vergoeding, niet zo gul, zo goed als iedereen valt onder sociale zekerheid in
BE. andere schadeposten vallen niet onder sociale zekerheid
Het kan zijn dat B een individuele verzekering heeft bv. Ongevallenverzekering = een private
verzekering
Derde vergoedingsbron= aansprakelijkheidsrecht = al uw schade wordt vergoed = kent
zwaarste drempels, gaan fout, schade en causaal verband moeten aantonen
Heeft A een fout begaan? Heeft het een invloed als A verzekerd zou zijn? Bv. Familiale
verzekering = BA-privéleven= burgerlijke aansprakelijkheid privéleven= niet verplicht, maar
heel veel mensen hebben dit wel (80%= enorm voor niet verplichte verzekering)= rond 75-
100 euro per jaar
Heeft het een invloed als A verzekerd zou zijn? Zou geen invloed mogen uitoefenen of
iemand aansprakelijk gesteld zou worden, maar in praktijk wordt daar wel rekening mee
gehouden want uiteindelijk is het toch de verzekeraar die gaat betalen.
Over deze zaak van zwiepende tak zijn veel verschillende meningen over. Kwam in NL voor
Hoge Raad en oordeelde dat A (die tegen tak schopte) niet aansprakelijk is. Want
uitgangspunt van recht is dat schade blijft liggen waar ze in principe is ontstaan = LLWIF=
Loss lies where it falls = aansprakelijkheidsrecht is een rechtstechniek waarbij het aan
wettelijke voorwaarde is voldaan, het aansprakelijk gesteld kan worden aan een derde. In
principe moet je zelf instaan voor je schade, maar wanneer aan alle voorwaarde voldaan is,
moeten we kijken of: was de schade voorzien? heb je nodige maatregelen genomen om
schade te voorzien? normaal schop je tak aan de kant; maar soms schade niet
voorzienbaar want tak hangt nog vast aan boom.
Doelstellingen aansprakelijkheidsrecht: pg 5 HB = basisfunctie aansprakelijkheidsrecht
1) Vergoeding van slachtoffers: socialisering aansprakelijkheidsrecht opkomst
verzekeringen
2) Preventie= voorkomen van schadegevallen zware of lichte fout, je gaan altijd
integraal de schade moeten vergoeden
3) Schadespreiding: schade moet niet door individu worden gedragen, maar wordt
collectief verspreidt. Functie wordt vervuld door aansprakelijkheidsverzekeringen
4) Reglementeringsfunctie: aansprakelijkheidsrecht is bron van aansprakelijkheidsregels
Art. 1382 kan in functie van nieuwe maatschappelijk opvattingen heel ruim of heel
streng gebruikt worden om deze functie wat meer kracht te geven: Punitive
damages= soort van straf/ vergoeding die schadeverwekkers moeten betalen
bovenop de schadevergoeding omdat hun fout zo ernstig is= soort van private straf
in BE aanvaarden we dat niet, VS wel. Maar soms bereikt men in BE hetzelfde via
andere weg zoals lucratieve fouten= fouten waarvan de dader weet dat ze zelfs na
, aftrek van het bedrag van de schadevergoeding nog winst of financieel voordeel
opleveren.
Bv. Fotograaf maakt foto’s van actrice in private omstandigheden zoals naakt, en hij
verkoopt die foto’s aan een magazine zonder haar toestemming magazine weet
ook dat het onrechtmatig handelt door die foto’s te kopen maar doen het bewust
toch omdat ze weten dat de verkoop heel goed gaat gaat en ze zo de
schadevergoeding toch kan betalen= lucratieve fout
Morele schadevergoeding is onmeetbaar want kan je moeilijk weten om
lucratieve fouten tegen te gaan, gaan we morele schadevergoeding vele hoger
zetten.
Les 2
Les 2: BCA
Welke kritiek kan er worden gegeven op het aansprakelijkheidsrecht? = pg 18
1) Incoherent stelsel: Veel foutloze aansprakelijkheisregels (1382 BW) loslaten begrip
“fout” schrappen producent brengt fout product op de markt, schade veroorzaakt
door kernfabrieken, schade veroorzaakt door luchtvaart, schade veroorzaakt door
experimenten op mensen, schade veroorzaakt door olietanks,… specifieke
voorbeelden die geen fout bevatten
Zie voorbeeld aansprakelijkheid binnen werkgroepen boek
2) Onduidelijk systeem: heel veel regels van aansprakelijkheid en zo wordt het
onoverzichtelijk en chaotisch moet structuur in zitten en helderheid brengen
3) Discriminatoir systeem: Mattheüssysteem: Vooral de rijkere burger zullen zich
verzekeringen aanschaffen, terwijl de armere bevolking dit niet doet en dan moet
instaan voor hun veroorzaakte schade. (80% verzekerd, andere 20% lagere klassen
niet) zien het belang niet in van een verzekering
Familiaal verzekeringsrecht: 80% van bevolking gebruikt deze, waarom niet
verplicht maken? bepaalde groep verzet zich hier hard tegen: premies zouden
verhogen en zou alles duurder maken + wat doen met wanbetalers? Dan veel
administratief werk zoals herinneringsbrieven, dagvaarden,… veel meer last dan
nu, want nu werkt het goed
4) Duur systeem: Veel mensen kunnen dit niet betalen, wanneer ze ongeval hebben
zonder verzekering kunnen ze de schade niet vergoeden Leidt tot trage en lange
procedures
Waarom niet aansprakelijkheidsrecht dan afschaffen? En overschakelen naar een individuele
ongevallensysteem onder leiding van de staat Nieuw-Zeeland heeft dit al: ongeacht
aarde / oorzaak van het ongeval: auto-ongeval, sportongeval, fietsongeval, badongeval,…?
maakt niet uit, uw heeft recht op vergoeding van die schade bij ons bij een badongeval en
uw glijdt uit dan krijg je bij ons geen schadevergoeding Dit komt door: LLWF
In Nieuw Zeeland: u heeft schade aan uw lichaam omdat u bent uitgeschoven en u krijgt dus
een vergoeding voor die schade
, Geen plannen in BE om dat in te voeren
Hoofdstuk 2: De verhouding buitencontractueel aansprakelijkheidsrecht en
strafprocesrecht
2.1 Verschilpunten tussen buitencontracuteel aansprakelijkheidsrecht en strafprocesrecht
Bij strafprocesrecht: Straf kan strafrechter individualiseren: gunst geven, max. of min. Straf
geven rekening houden met subjectieve kenmerken van die persoon (opvoeding, spijt,…)
Aansprakelijkheidsrecht: houdt zo weinig mogelijk rekening met subjectieve kenmerken. Het
gaat uit van een integrale schadevergoeding. Heeft hij zich gedragen als een normaal
zorgvuldig persoon in dezelfde omstandigheden.
Bv. Geen rekening met geslacht, leeftijd, vermoeidheid,.. in principe wordt hier geen
rekening mee gehouden Mag je rekening houden met de ervaring?? Moeilijk punt!
Bv. U bent advocaat en hebt nog maar net de stage afgelopen en u heeft een fout gedaan.
Heeft u gedragen als een normaal zorgvuldig persoon? Is het toetsingscriteria voor een
advocaat-stagiair of toetsen we het aan een ervaren advocaat?
Bv. In ziekenhuis opereert een stagiair u en dat loopt mis: u gaat die aansprakelijk stellen, u
wou geopereerd worden door een ervaren dokter aanvaarden we een lichtere
beoordelingstoetsing?
Volgens de prof:
Zorgvuldigheidsnorm moet strenger zijn + Met de ervaring zou geen rekening mee
gehouden mogen worden ervaring is een te subjectief kenmerk en dus mag er een
strengere beoordeling zijn
+ Mogelijke aansprakelijkheid voor toezichthouder!
Aansprakelijkheidsrecht: Abstracte foutbeoordeling die geen rekening mag houden met
subjectieve kenmerken
Het “foutbegrip” is veel ruimer bij aansprakelijkheidsrecht dan bij strafrecht enkel inbreuk
of strafwet, enkel strafwettelijke bepaling nodig om iemand aansprakelijk te stellen. Er zijn
wel veel bepalingen, maar misschien te veel.
