→ Recht is een beleidsinstrument, het is een politiek product. Het heeft dus nauw verband
met de staatsstructuur van een land.
, Hoofdstuk 4: De algemene kenmerken van de Belgische staat
1. Inleiding
2. Democratische staat
= Een staat waarin het volk geregeerd wordt door het volk. Streeft naar een regering door
en voor het volk, hiervoor zijn verkiezingen nodig. Zodat het volk zich kan laten
vertegenwoordigen.
→ Voorwaarden democratie:
1. Periodiek uitbrengen van een stem (om de vijf jaar).
= Verkiezingen moeten regelmatig plaatsvinden.
2. Vrije / geheime verkiezingen
= Je mag zowel voor als tegen gezagsdragers uit te spreken en er is geen controle op
wie je stemt.
→ Democratische particratie = Politieke partijen beslissen over de kandidaten
die (op een verkiesbare plaats) op een lijst worden geplaatst.
→ Een verkiezing kan plaatsvinden indien…
1. Vrijheid van meningsuiting geldt
2. Vrijheid van vereniging geldt
3. Vrijheid van vergaderen geldt
3. Recht om zelf een politieke partij op te richten (er is geen partij waarbij uw mening
aansluit).
4. Vrije meningsuiting (zelfs als uw mening te dwaas is)
⇒ Een democratie is NIET de wil van de meerderheid (½ + 1), want die meerderheid moet
rekening houden met de rechten van de minderheden. We gebruiken de ½ + 1 wel als
uitgangspunt (men moet dus in de Kamer een meerderheid halen van 75+1), maar er geldt bij
ons ‘bijzondere meerderheid’.
, !!! Bijzondere meerderheid (artikel 4!)
= Drietrapsraket omdat bepaalde elementen / gevoelige aspecten in onze staat niet
gewijzigd kunnen worden indien de andere taalgroep niet akkoord is. De federale
regering bestaat uit de Kamer (volksvertegenwoordigers) en de Senaat, die beide een
nederlandse en een franse taalgroep bevatten.
1. Minstens ½ + 1 van de stemmen van elke taalgroep in elke kamer (Franse
en nederlandse kamer + franse en nederlandse senaat) is ‘ja’.
2. Minstens ½ + 1 leden van elke taalgroep moet aanwezig zijn.
3. Alle ‘ja’ stemmen van beide taalgroepen moet gelijk zijn aan ⅔.
+ Er wordt geen taalgroep uitgesloten. De Waalse bevolking is met veel
minder en hun stem zou dus niet worden gehoord.
- Vergrendeling: Er kan niets aan verandert worden want de Fransen zouden
‘nee’ stemmen. De Fransen zijn baas over deze grendel, kan problemen door
ontstaan als de Vlamingen dit niet meer willen.
3. Representatieve instellingen
= De staatsinstellingen (bv. kamer, senaat,..) in België zijn representatieve /
vertegenwoordigende instellingen, ze vertegenwoordigen het volk.
- Beslissingen worden genomen door de verkozen vertegenwoordiger in naam van
het volk (en dus niet door het volk zelf) = Filosofisch concept .
→ Vertegenwoordigers vertegenwoordigen niet enkel de mensen die op hen hebben
gestemd maar de gehele bevolking ⇒ representatief zijn
- Indien er wetten gemaakt worden, die ons binden, kunnen we deze enkel
aanvaarden want de parlementsleden spreken namens ons (anders dictatuur).
, 4. Gerationaliseerd parlementair regime
→ Parlementair regime = Alleen het parlement wordt verkozen door het volk en niet de
regering, maar deze moet zich wel verantwoorden aan het parlement (→ dus wel
democratisch). De volksvertegenwoordigers controleren de regering.
! Een land met een representatieve instelling, is niet noodzakelijk een parlementair
regime.
- Presidentieel regime: Landen met representatieve instellingen (instellingen die het
volk vertegenwoordigen), zonder dat er een parlementair regime aan gekoppeld is.
Regeringsmacht ligt bij het staatshoofd, die verkozen is door het volk, uitgeoefend
door medewerking van ministers die hij zelf uitkiest. Zij moeten enkel verantwoording
afleggen tov de president, en niet tov het parlement (bv. VS).
- Semi - presidentieel regime: President wordt bij algemeen stemrecht verkozen, hij
heeft dus eigen legitimiteit en stelt een regering samen. Hij is voorzitter van de
ministerraad (regering), maar de regering moet zowel tov hem als het parlement
verantwoording afleggen (bv. Frankrijk).
→ Gerationaliseerd parlementair regime
België is sinds 1993 een ‘gerationaliseerd’ parlementair regime. Met als doel stabiliteit
voorzien. Er voor zorgen dat de regering niet om de zoveel maanden ‘viel’, want dan zag men
de gevolgen van het verandering in het beleid niet.
Rationalisering te zien op 2 vlakken (ARTIKEL 46 en 96):
1. Politieke en financiële controle van de federale regering kan enkel nog worden
uitgevoerd door de Kamer van volksvertegenwoordigers (de regering moet enkel aan
de Kamer verantwoording afleggen). Enkel de Kamer verleent investituur / het
vertrouwen aan de regering. De regering krijgt zijn macht voor een bepaalde
legislatuur (periode dat de regering aan de macht is).
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur sennaschaes. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €7,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.