1. Algemene termen & principes strafrecht
1.1 Wat is strafrecht
Materieel strafrecht = Strafbare gedragingen (misdrijven) en straffen zoals ze vastliggen in
rechtsregels. Wat je terugvindt in het strafwetboek.
Vb. ‘Schuldig aan opzettelijke doden of aan onopzettelijk toebrengen van letsel is hij die het
kwaad veroorzaakt door gebrek aan voorzichtigheid of voorzorg, maar zonder het oogmerk
om de persoon van een ander aan te randen.
→ Hij die onopzettelijk iemand dood veroorzaakt, wordt gestraft met gevangenisstraf van
drie maanden tot twee jaar met een geldboete van vijftig tot duizend euro.
Strafprocesrecht = Regelt de procedure van het materieel strafrecht
Hoe kom ik het moment van het misdrijf tot de uitspraak van de rechter?
Strafuitvoeringsrecht = Regeling tenuitvoerlegging van de straffen
Vb. Wat doet de strafuitvoeringsrechtbank
1.2 Principes in het strafrecht (Beccaria)
Legaliteitsprincipe = ‘Geen straf uitspreken zonder daar een wet voor bestaat.
Geen wetten met terugwerkende kracht.’
→ Willekeur en rechteloosheid tegengaan
Gelijkheidsprincipe = ‘Iedereen gelijk voor de wet.’
Rechten niet bepaald door rijkdom of stand
Proportionaliteitsprincipe = ‘Een straf moet in verhouding zijn tot het gepleegde
misdrijf.’
Doeltreffend maar niet overdrijven
Subsidiariteitsprincipe = ‘Beter een minimale straf dan helemaal geen straf of een veel
te zware straf’
Er moet een straf volgen.
Vloeit voort uit proportionaliteitsprincipe
Rationaliteitsprincipe = Verstand laten spreken (=ratio)
Geen irrationele beschuldigingen zoals hekserij…
Publiciteitsprincipe = Terechtzittingen van rechtbanken zijn in principe openbaar
Rechtszaken niet achter gesloten deuren
1
,2. Het misdrijf
2.1 Wat is een misdrijf
= ‘Menselijke gedragingen die de strafwet schendt.’
4 bestanddelen van een misdrijf:
Materieel bestanddeel
= Waarneembaar gedrag (Antisociaal gedrag, actieve handeling, verzuim)
Vb. ‘Diefstal is het wegnemen van andermans goed art 461 SW)
Vb. Verkrachting is een misdrijf dat bestaat uit het materieel bestanddeel: ‘elke daad van
seksuele penetratie van welke aard en met welk middel ook, gepleegd op een persoon die
daar niet in toestemt’
Wederrechtelijk bestanddeel
= Onrechtmatige handeling, geen rechtvaardigheidsgronden aanwezig
Vb. ‘“ Een chirurg die een patiënt opereert stelt louter materieel bekeken een handeling
die een misdrijf uitmaakt (slagen en verwondingen aan de patiënt). Hij stelt deze
handeling echter met recht en is zijn handeling dus niet wederrechtelijk. (en dus geen
misdrijf)
Moreel bestanddeel
= Schuld hebben aan het misdrijf (intentie/mentale voorbereiding, onachtzaamheid)
Vb. ‘Hij die een zaak die hem niet toebehoort, bedrieglijk wegneemt is schuldig aan
diefstal. Het wegnemen met ‘bedrieglijk’ zijn. Per vergissing is niet schuldig aan diefstal.
Strafwaardig bestanddeel
= Omschreven en elementen aanwezig in Stafwet
→ Alle bestanddelen aanwezig voor een misdrijf, anders geen misdrijf.
Misdaad (criminele straf)
- Gevangenisstraf: Vanaf 5j tot levenslang
- Geldboete: Vanaf 26eur (x8)
Principe: Het OM (openbaar misterie) bepaalt autonoom of het tot vervolging overgaat of
niet
Ook al zou het slachtoffer bv. van oordeel zijn dat de dader niet dient te worden gestraft
Kwalificatie (=zwaarte) van misdrijf wordt ook bepaald door het OM
2
, Uitzondering: Klachtmisdrijf
= ‘Misdrijf dat enkel via een klacht kan worden onderzocht en niet uit eigen beweging van
het OM’
Vb. Staking
2.2 Algemene principes van toepassing op het misdrijf
A. Rechtvaardigheidsgronden
B. Verzachtende omstandigheden
C. Verzwarende omstandigheden
D. Verschoningsgronden
E. Schulduitsluitingen
F. Strafbare deelneming
A. Rechtvaardigheidsgronden
= Omstandigheden die maken dat het strafbare feit wegvalt en de dader rechtvaardigen de
‘strafbare’ handeling te stellen.’
→ Enkele belangrijke rechtvaardigheidsgronden:
1. Wettelijk voorschrift en hoger bevel
Vb. Huiszoekingsbevel (normaal niet toegelaten om iemands huis binnen te dringen,
maar wel bij een wettig huiszoekingsbevel)
bv. Een persoon verliest het leven op de operatietafel door complicaties. (wet)
2. Wettige verdediging
= Geen misdaad of wanbedrijf wanneer de doodslag, de verwonding en de slagen
geboden zijn door de ogenblikkelijke noodzaak van de wettige verdediging van
zichzelf of van een ander.
Kenmerken:
- Geweld tegen onrechtmatige aanval
- Aanval moet onafwendbaar zijn (dreigend en ernstig gevaar)
- Tegen personen (niet voor bescherming goederen)
- Reactie moet in verhouding zijn
3. Noodtoestand
= ‘Nood breekt wet’ (groter belang dan dat men opoffert)
VB. Gijzeling (gijzelnemers neerschiet om gegijzelden te redden)
Vb. het omverduwen van omstaanders wanneer je je kind in het water ziet vallen
→ Toestemming van het slachtoffer niet
B. Verachtende omstandigheden
= Rechter spreekt langere straf uit dan minimumstraf
Omstandigheden: Jonge leeftijd, blanco strafregister, schade hersteld
Rechter is niet verplicht hierop in te gaan (persoonlijk en facultatief)
3
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur shanischellens. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €5,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
