Een samenvatting van les 12 / hoofdstuk 12 geschiedenis van het publiekrecht. Met kleuren, schema's, vergelijkende kolommen en aanduidingen van belangrijke zaken. O.b.v. deze samenvatting een 17/20 behaald.
Samenvatting les 12 GPuR
De Atlantische revolutie II: De sociale welvaartsstaat
Overture: De val van Churchill
Op 25 juli 1945 verlaat Churchill conferentie van Potsdam
Op 26 juli 1945 wint Labour de parlementsverkiezingen: Clement Atlee wordt premier en gaat terug
om conferentie van Potsdam af te ronden.
Keuze van Britse kiezer was keuze voor de sociale welvaartsstaat
Beveridge report
In 1942 opgesteld door Sir William Beveridge
Pleitte voor de organisatie van een universeel stelsel van sociale zekerheid dat mensen een
verzekerd minimaal inkomen zou geven “from the cradle to the grave”
Niet alleen voor specifieke groepen, voor elke Britse burger
Gefinancierd door wekelijkse bijdragen van werkenden en werkgevers
Labour omarmt dit en wint er de verkiezingen mee:
o 1946: National Insurance Act, algemeen nationaal stelsel van financiële voorzieningen in
geval van ziekte, werkloosheid, zwangerschap en pensionering
o 1948: Oprichting National Health Service: basis geneeskundige zorg voor iedereen
In Europa wordt aanzienlijke vooruitgang gemaakt op vlak van uitbreiding en veralgemening van de
sociale voorzieningen (In België onder de regeringen van de Brugse Socialist Achiel Van Acker)
Overheid nam verantwoordelijkheid voor het verzekeren van een bepaald niveau van
inkomensvoorziening en publieke dienstverlening
Gepaard met actieve interventie in de economie
Omvang bureaucratisch apparaat groeide navenant
Op schaal van Charles Tilly over de 7 taken van de overheid bewoog de sociale welvaartsstaat
zich naar
o 6. Het herverdelen van de rijkdommen en bezittingen van de onderdanen
o 7. Controle verwerven over de creatie van rijkdom door interventie in de economie
De uitbouw van de Sociale Welvaartsstaat
Vanaf het laatste kwart van de 19e eeuw was er onder druk van de arbeidersbeweging een
beweging op gang gekomen voor betere sociale rechten
Algemeen stemrecht na WOI zorgde voor drastische groei in sociaaldemocratische partijen en
communisten
o Veel toegevingen door rechts en centrum om sociale vrede te bewaren
Grootste opbouw sociale voorzieningen echter in totalitaire regimes (Duitsland, Italië, SU)
Economische crisis van 1929 holde sociale verworvenheden uit
Eind jaren ’30 zou dreiging van Nazi-Duitsland leiden tot herbewapening, dus geen ruimte voor
sociale voorzieningen
Onder het paradigma van de burgerlijke natiestaat
, Onder liberale natiestaat 19e en 20e eeuw was rol van de staat in het economische leven de
werking van de vrije markt en het vrije initiatief verzekeren (de nachtwakerstaat)
Sociaal beleid 19e en 20e eeuw steunt op 2 pijlers:
1. Arbeidsbescherming
De roep om arbeidsbescherming botste met de economische logica van
winstmaximalisatie.
Juridisch botste het met de vrijheid van (arbeids)contracten
Heersende privaatrecht reduceerde arbeid tot een verhandelbaar goed
waarbij WG en WN vrij konden contracteren -> leidde tot uitbuiting WN
Men wilde hieraan verhelpen door via de wetgeving randvoorwaarden te stellen
of door collectieve onderhandelingen mogelijk te maken
2. Sociale zekerheid
Ambitie om werkende klasse te beschermen tegen risico’s van inkomensverlies
via stelsel van verzekeringen en solidariteit onder groepen van werkenden
Kon alleen via collectieve organisaties of overheidsinmenging, of beide
“Freedom of want”
State of the Union Roosevelt 1941: Freedom of want verzekeren behoort tot taak overheid
State of the Union 1944: Roosevelt bepleit 2e bill of rights die een menswaardig bestaan
mogelijk maakten.
o Recht op onderwijs, recht op degelijke huizing, recht om genoeg te verdienen om
voldoende eten, kleren en vrijetijdsbesteding te veroorloven, etc.
o Aantal hiervan werden opgenomen in UVRM in 1948
De doorbraak van de sociale welvaartsstaat was ook schatplichtig aan de vrees voor de opmars van
het communisme. De sociale welvaartsstaat werd gezien als een onderdeel van de strategie om
West-Europa uit de handen te houden van het communisme.
Tijdens de Koude Oorlog groeide in West-Europa een consensus in de politiek rond het model van de
sociaal gecorrigeerde markteconomie. Overheidsoptreden had hierbij 3 doelen;
1. Overheidsoptreden was nodig om cycli van economische crisissen tegen te gaan
i. Gestoeld op het werk van John Maynard Keynes
2. Overheid moet instaan voor minimaal niveau van algemeen sociaal welzijn. Werd gezien als
voorwaarde voor politieke stabiliteit
3. Sociale ongelijkheid terugdringen door herverdeling van de welvaart. Tussenkomst van
overheid moest bijdragen tot eerlijkere verloning en beter arbeidsomstandigheden
a. Botste het meest met het paradigma van de burgerlijke natiestaat
b. Centrumpartijen gingen er in mee om de koopkracht van de werkende klasse op peil
te houden en om de werkende klasse uit de handen van het communisme te houden
De sociale welvaartsstaat en het recht
Grens tussen publiekrecht en privaatrecht vervaagt
o Arbeidscontract
Nachtswakerstaat: arbeid is verhandelbaar goed en arbeidscontract gewoon
contract
Sociale welvaartstaat: overheid intervenieert om belangen van werknemers en
goede werking economie te garanderen
• Dwingende bepalingen (van openbare orde) in arbeidscontracten
o Opkomst van sociaaleconomische rechten
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur rechtengernoazen. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €4,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
