- Suiker (koolhydraten)
- Lipiden (vetten) vetzuren en glycerol
- Proteïnen (eiwitten) aminozuren, peptiden
- Nucleïnezuren (RNA en DNA) nucleotiden (ATP) en basen
Suikers (koolhydraten)
Bouwstenen: monosachariden
Bindingen: glycosidebindingen (=> disachariden, oligosachariden, polysachariden)
Belang stereochemie (zie volgende slide)
Niet gecodeerd in het genoom (wel de enzymen die de suikers aanmaken)
Polymeren geen unieke grootte, dus molecuulmassa variabel getal
Meest abundante biomoleculen op Aarde
Belang: voeding, metabolisme, biomedische toepassingen
Belangrijke functies:
o Energiebron in gezonde en minder gezonde voeding
o Structuurgevende moleculen
Disachariden
Glycosidebinding: drie belangrijke dissachariden
Glycosidebinding = Binding die 2 monosachariden verbindt
Sucroseverbruik: relatie met caries en met obesitas/diabetes
Lactose: Belangrijkste suiker in moedermelk en koemelk “uitvinding” van zoogdieren
Maltose: Tussenproduct in: * pijsvertering van zetmeel * Bierproductie (mouten)
Oligosacchariden: belang voor de structuur van membranen (zie ook
bloedgroepen)
Zeer veel mogelijkheden:
Glycoproteïne
1. Soorten bouwstenen
2. Soorten glycosidebindingen
Polysacchariden: cruciale structuurgegevende moleculen
Belangrijkste structuurpolymeer Cellulose in planten:
Celwanden
Houtvezels
Belangrijkste structuurpolymee Chitiner in ongewervelde dieren
Insecten (exoskelet)
Schaaldier (pantser)
Zetmeel: Onvertakt = amylose Vertakt = amylopectine
D-glucose-polymeer, belangrijkste energiereserve in planten (knollen, bollen, zaden)
Glycogeen: functioneel belangrijke (maar mineure) energiereserve in lever en spieren
Dextranen: Energiereserve van bacteriën in mondholte => spelen een rol in het ontstaan van tandplaque en
tandsteen
Glucosaminoglycanen
1
, Bouwstenen afgeleiden van reguliere suikers
Sterk polair, negatieve ladingen => binden veel water
Repeterende disacharide-eenheid, zeer lange strengen
Sommige zijn covalent verbonden aan eiwit => proteoglycanen
Functies in de extracellulaire ruimte (bindweefsel, bloedbaan, kraakbeen, gewrichten)
Belangrijkste structuurpolymeer hyaluronzuur in
o Glasachtig lichaam van het oog
o Navelstreng
o Gewrichtsvloeistof
Belangrijkste structuurpolymeer heparine bloevaatwand (bekleding)
o Natuurlijke antistolling
o Medische toepassing antistolling
Glucosaminoglycanen ze bestaan uit 95% suikers en 5% eiwitten
Negatief geladen
Ontstaan door repeterende disacharide
Lipiden
Bouwstenen: vetzuren + alkoholdrager (glycerol, cholesterol)
Bindingen: ester en etherbindingen
Chemisch zeer divers (zie volgende dia’s); maar altijd hydrofoob effect
Niet gecodeerd in het genoom (wel de enzymen die de lipiden aanmaken)
Belang: voeding, metabolisme, membranen, biomedische toepassingen
Belangrijke functies:
o Energiebron in gezonde (olijven) en minder gezonde voeding (boter)
o Vorming van biologische membranen
Vetzuren
Lengte: even aantal C-atomen (verklaring: mechanisme van synthese); onvertakte koolwaterstofstaarten
Bindingen:
o alleen enkelvoudige C-C bindingen (=> verzadigde vetzuren)
o ook cis- C=C bindingen (=> onverzadigde vetzuren)
Namen: triviale namen kennen (zie tabel 1.2 boek); strukturen kunnen
herkennen, niet kunnen tekenen
Belang: Vrije vetzuren zijn belangrijke metabolieten, vetzuren veresteren aan een alkoholgroep => lipiden
Triglyceriden = triacyl-glycerolen
Opbouw: drie vetzuren (onvertakte koolwaterstofstaarten) veresterd met de drie OH-groepen van glycerol
Bindingen:
o alleen enkelvoudige C-C bindingen (=> verzadigde vetzuren) => dierlijke vetten, hoge smelttemperatuur
o ook cis- C=C bindingen (=> onverzadigde vetzuren) => plantaardige olieën of visolie; lage smeltT
Verklaring: zwakke vanderwaals interacties meer uitgesgesproken bij verzadigde vetzuren
Belang: belangrijke macronutrient (=> energie) en belangrijkste energievoorraad (=> vetweefsel)
Membraanlipiden: glycerolipiden en sfingolipiden
Opbouw glycerolipiden:
o twee vetzuren(=> verzadigd/onverzadigd) op naasteengelegen OH-groepen
glycerol
o derde OH-groep glycerol veresterd met een fosfaatgroep = samen
fosfatidylgroep
2
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur Lorejansens123. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €5,69. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
