Samenvatting van het vak Geschiedenis van de nieuwe tijd (B-KUL-F0LA5A) aan de kul, hoofdstuk 4: Europa in Oorlog.
Oorzaak, verschillende fases v/d oorlog en de gevolgen nadien komen in deze samenvatting aan bod.
-prof: J. Verberckmoes
Koop ook de andere hoofdstukken via de voordeelbundel!
4. Europa in oorlog (1618-1648)
4.1 Europa op een keerpunt
De Dertigjarige oorlog is een overkoepelende benaming voor 3 internationale conflicten:
- De godsdienstoorlog in HRR
- Vijandelijkheden Spanje >< Republiek
- Frans-Spaanse conflict (zie hoofdstuk 3)
De oorlog krijgt een Europese dimensie door bondgenootschappen:
- De Duitse protestanten samen met Frankrijk, Engeland, Republiek, Denemarken en Zweden
- Spanje samen met de keizer en Duitse katholieken
Gaandeweg veranderen de krachtsverhoudingen. Er komt een grotere focus op Amerikaanse gebieden.
de klemtoon v/d Spanjaarden verschuift naar gebieden buiten Europa.
4.2 Meervoudige oorzaak
Het startpunt is de godsdienstvrede van Augsburg (1555) waarin werd vastgelegd dat de landsheer het
geloof van zijn land kiest. Er waren 2 opties : katholicisme of lutheraans. Alle andere godsdiensten
waren illegaal, ook het calvinisme. In de praktijk was er nooit maar 1 religie in een rijk. Willem van
Oranje boog zich naar de wensen van zijn Republiek en verkoos het calvinisme. Ook in Engeland
onder Elisabeth I drongen calvinistische opvattingen ver door. Beide heersers hadden echter een
irenische visie. Hierdoor waren de radicale calvinisten ontevreden met de tolerante koningin.
Gaandeweg komt er een verharding van standpunten. De protestantse Evangelische unie w geleid door
de keursvorst van Palts. Als reactie hierop ontstaat een Katholieke Unie in Beieren.
Daarnaast spelen Zweden en Denemarken een grote rol. Zij kiezen openlijk voor het protestantisme.
beide landen waren zeer goed georganiseerd. Zij waren belangrijke spelers in de graanhandel, dankzij
zeer gunstige strategische positie. Hun deelname aan de Dertigjarige oorlog is zogezegd als steun aan
de onderdrukten protestanten, maar eigenlijk was dit om controle over de Oostzeehandel te verwerven
en om hun invloed in het HRR uit te breiden.
4.3 Gefaseerd verloop
4.3.1 Boheemse fase
Het HRR komt in een periode van ophef terecht. De Bohemen waren deel van Habsburgs gebied. Zij
lagen op de grens tussen katholiek en protestants gebieden. Het protestantisme begon hier de
overmacht de krijgen. Dit kwam door de gedecentraliseerde structuur : de edellieden kregen meer
macht en konden zichzelf tot het protestantisme bekeren. De Habsburgse keizer besluit begin 17 de
eeuw om gezanten te sturen, en maakt duidelijk dat de Bohemen katholiek gebied is. Maar de gezanten
v/d keizer w letterlijk uit de ramen geworpen door de protestantse edellieden. Dit is de Defenestratie
van Praag. Dit signaleert een politieke oppositie en leidt tot vijandelijkheden. De keizer stuurt troepen
naar de Bohemen als reactie. De Paltsgraaf van Praag kiest de kant v/d protestanten. Beieren steunt de
Habsburgers (katholieken). Dit leidt tot een veldslag op de Witte Berg tussen de Katholieke Liga en de
protestantse troepen. De katholieken behalen overwinning tegen de verwachtingen in, dit zorgt voor
een schokgolf bij de protestanten. Het katholicisme w hardhandig opgelegd door Habsburg, en schaft
daarbij ook het kieskoningschap af en vervangt dit door erfelijke monarchie.
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur Latenightstudent. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €2,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
