NKO
U ASK ME 2022-23
,Inhoudsopgave
1. AUDITORY SYSTEM .................................................................................................................................. 2
2. FACIALISPARESE EN PARALYSE ................................................................................................................ 7
3. BEHANDELING VAN VESTIBULAIRE AANDOENINGEN ............................................................................... 8
4. HOOFD EN HALS ONCOLOGIE ................................................................................................................ 12
5. SLAAPGERELATEERDE ADEMHALINGSSTOORNISSEN ............................................................................. 15
6. ADENOTONSILLAIRE HYPERTROFIE ........................................................................................................ 17
7. LUCHTWEGPROBLEMEN BIJ KINDEREN .................................................................................................. 18
8. NEUS-EN SINUSAANDOENINGEN ........................................................................................................... 22
9. SINUSITIS .............................................................................................................................................. 25
EXTRA ........................................................................................................................................................... 28
10. NEUSTRAUMA ................................................................................................................................... 29
11. HEESHEID .......................................................................................................................................... 30
12. LARYNGITIS ....................................................................................................................................... 32
13. EPISTAXIS .......................................................................................................................................... 33
1
, 1. AUDITORY SYSTEM
Steeds versterking van geluidsgolven:
Geluiden komen via gehoorgang > trommelvlies in trilling >
versterking geluidstrillingen door gehoorbeentjes in een medium
gevuld met lucht!!!! Belangrijk dat er lucht is > naar ovaal venster
> vloeistof in slakkenhuis in trilling > die trilling naar orgaan van
Corti > depolarisatie van buitenste en binnenste haarcellen >
signaal doorgeleid naar gehoorszenuw (n. cochlearis)
DIAGNOSTIEK
- Otoscoop: trommelvlies, gehoorgang en oorschelp inspecteren
- Pure tone audiometrie: verschillende frequenties laten horen > aangeven of pt hoort of niet
o Audiogram:
§ Volle lijn = globale gehoor FLETCHERINDEX
§ Stippenlijn = beengeleiding à gemiddelde van 0.5, 1 en 2 Hz
§ O = rechts - [ = beengeleiding rechts - <20 dB = normaal
§ X = links - ] = beengeleiding links - 20-40 dB = mild
o Geleidingsgehoorverlies (conductief) - 40-70 dB = matig (gehoortoestel)
§ Geluid geraakt niet goed in slakkenhuis - 70-90 dB = ernstig (implantaat)
§ Volle lijn gedaald - stippenlijn normaal - > 90 dB = zeer ernstig
o Perceptief gehoorverlies Alternatieve index: RIZIV hearing aids
§ Probleem in binnenoor/slakkenhuis, zenuw, hersenen
§ Beide lijnen gedaald
§ Urgentie
o Gemengd gehoorverlies
- Stemvorktesten: EXAMEN!!!
o Rinne: stemvork op mastoïd, nadien voor het oor
§ Geluid beter gehoord voor het oor > normaal of perceptief gehoorverlies
§ Geluid zachter voor oor, beter via mastoïd > geleidingsgehoorverlies
o Weber: stemvork op voorhoofd
§ Geluid gehoord door de slechte kant > geleidingsgehoorverlies
• Slakkenhuis hoort nog, mr geluid geraakt niet in slakkenhuis via gehoorgang
§ Geluid gehoord door de goede kant > perceptief gehoorverlies
• Het slakkenhuis hoort het geluid niet meer
BUITENOORAANDOENINGEN
INFLAMMATIE/INFECTIE
- Bacteriëel: s.aureus
o Oorlel betrokken > erysipelas
o Oorlel niet betrokken > perichondritis (kraakbeeninfectie)
o Behandeling: Flucloxaciline
- Viraal: herpes zoster
o Herpes zoster oticus: primaire activatie of reactivatie, geeft vesikels
o Ramsay hunt syndroom: DENK ER AAN BIJ
§ Pijn en neuralgie
§ Gehoorverlies (door labyrintitis)
§ Duizeligheid
§ Facialis paralyse
o Behandeling: acyclovir - (!) in de eerste 48u van de klachten
- Furunkel/abces: PIJNLIJK! belang: druk weghalen > draineren!
- Otitis externa:
o 1ste lijn bh: zure druppels
§ Azijnzuur > ontsmettend +- triamcinoloneacetonide > ontstekingsremmend
§ Indien zwelling gehoorgang > druppels geraken er niet > wiek plaatsen met druppels
2
, o Of: terracortril
§ Terramycine AB + hydrocortisone
TRAUMA
- Oorschelp bloedt hard! Insnijden om bloed te evacueren + vetverband
- Rotsbeenfractuur, traumatische perforatie
o Meestal groeit gaatje vanzelf toe!
§ GEEN water, moet droog blijven! Anders ontsteking
o Indien spontaan helder vocht uit gaatje
§ Denk aan rotsbeenfractuur > liquorree
§ Gaat niet vanzelf dicht gaan! > Tympanoplastie
- Corpus alienum: eruit haken, niet verder induwen
TUMOR
- Benigne: exostoma / osteoma
o Beenderige uitstulping door contact met koud water
o Moet je niets aandoen, tenzij het zo nauw wordt dat er water achterblijft, want dan infecties
- Maligne: spino of baso > biopt en stagen
MIDDENOORAANDOENINGEN
BUIS VAN EUSTACHIUS - TUBADYSFUNCTIE
à ESSENTIEEL VOOR VENTILATIE VAN HET MIDDENOOR BIJ EEN INTACT TROMMELVLIES
à Drukgevoel in oor
Te nauw (92%) Te open (8%)
- Slijmvlieszwelling
o Allergie
o Rhinosinusitis
- Nasopharynxtumor
o (!) Unilaterale sereuse ototis media
§ Chronisch
à ENDOSCOPISCH NAZICHT
(achter neus kijken naar toegang van buis van Eustachius)
à Vnl problemen bij vliegen (> vnl dan bij afdalen) à Drukgevoel in oor verdwijnt bij platliggen
à Oplossing: decongestieve neusspray (cortisone) > bloed stapelt op in hoofd
> buis werkt beter en zal wel openen > buis valt vanzelf toe
> druk gelijk stellen
- Nasonex (mometasone): moet lange tijd gebruikt
worden alvorens effect > goede lange termijn BH
(> nasale cortico’s)
- Otrivine/nesivine: MAX 5d! bv de dag van vliegen
(> nasale vasoconstrictoren)
3
,MYRINGITIS
= ontsteking van het trommelvlies
> indien met blaarvorming: myringitis bullosa
- Kan geïsoleerd voorkomen > pijnbestrijding
- Maar meestal gepaard met otitis media > dan kan het purulent zijn > AB
- Oorzaak: onbekend, gezien vaak gepaard met griepachtige klachten > vermoeden iets viraal
OTITIS MEDIA
- Acute otitis media: AOM
o = etter in het middenoor
§ > oorpijn en koorts
§ > otorree bij perforatie (otitis media met effusie)
§ Kids: huilerig of lethargisch
o Wanneer AB: kijk naar de algemene toestand van de patiënt
§ <6m: sws antibiotica geven! (risico op complicaties is te groot)
o Gevolgen:
§ Chronische otitis media: COM
• Drukgevoel + pijn + conductief gehoorverlies (20-60 dB)
• (!) Cholesteatoom:
o COM > collageen in trommelvlies verdwijnt > slap > terugtrekken
§ = atelectase, retractieproces
o Schilfering van de gehoorgang geraakt vast in, aantasting bot
§ Gehoorstoornissen (geleidingsverlies > perceptief op LT)
§ Evenwichtsstoornissen
§ Smaakstoornissen (door schade aan chorda tympani)
§ Kan uitbereiden naar vele structuren
• Matoïditis: zwelling en roodheid achter uit oor
• Meningitis
• Labyrinthitis: gehoorsuitval en evenwichtsstoornissen
• Uitval n.facialis (meestal recuperatie na drainage)
• Subduraal abces
• Trombose van de sinus sigmoïdeus (zit vlak achter het oor)
- Sereuze otitis media: SOM
o = géén etter meer, maar vocht! (vocht > luchtbelletjes onder trommelvlies)
o Trommevlies is intact, geen tekenen of symptomen van infectie
o Buisjes of niet?
§ >3m > gehoorverlies > vertraging van spraak- en taalontwikkeling!
§ Aantal weken, zonder gehoorverlies > afwachting gerechtvaardigd
4
,BINNENOORAANDOENINGEN
Mogelijke symptomen:
à GEHOORVERLIES
à DUIZELIGHEID
PERCEPTIEF GEHOORVERLIES:
GENETISCH GEHOORVERLIES (deze 2 zijn te kennen)
- Connexine 26 gen mutatie (recessief): doof geboren > cochleair implantaat = J
- DFNA9 (dominant):
o Progressief gehoorverlies > doofheid pas op volwassenLT > uiteindelijk nood aan CI
o Progressieve evenwichtsstoornissen bilateraal > worden echt instabiel
PLOTS PERCEPTIEF GEHOORVERLIES
à Urgentie: medrol en hyperbare O2 (O2 jaagt ROS weg die ontstaan bij inflammatie, zinvol binnen de 6w)
à Spontane verbetering is mogelijk, maar dit wil je niet afwachten
à Meestal unilateraal, meestal idiopathisch
à 1ste lijn: stemvorken > indien plots perceptief gehoorverlies > verwijs door (audiometrie, MRI)!
Watch out:
- Ototoxische medicatie (aminoglycosiden (Amikacin), vancomycine, furosemide, cisplatinum)
- Oorloop (> otitis media > kan lijden tot labyrintitis)
- Vesikels (> ramsey hunt > kan lijden tot labyrintitis)
- Atactisch, moeilijkheden met slikken (> hersenstaminfarct)
- Enkel op lage tonen (> menière)
- Trauma (lawaaibeschadiging: hoge tonen + tinnitus)
- Virusinfecties zws (CMV, rubella, toxoplasmose,…)
Presbyacusis: langzaam perceptief gehoorverlies met oudere leeftijd (symmetrisch, initieel hoge frequenties)
Vestibulair schwannoom (= brughoektumor)(!)
à UITVAL VAN N.FACIALIS EN N.VESTIBULOCOCHLEARIS
GELEIDINGSVERLIES:
- Ceruminose (drukgevoel en oorsuizen)
- Otosclerose = fixatie van gehoorsbeentjes en botvorming (gemengd)
- Cholesteatoom (gemengd)
THERAPIE GEHOORVERLIES
(!) belang screening kind en gezin in de eerste weken > op 6m kunnen we beslissen of kind doof is
AIR CONDUCTION HEARING AIDS
Gehoortoestel terugbetaald vanaf 40 dB – tot 70-90 dB!
(!) GEHOORVERLIES ROND 40-70 dB > 2-3 KEER GROTER RISICO OP DEMENTIE EN COGN ACHTERUITGANG
Dus ook als huisarts: verwijs zeker door naar NKO voor audiometrie bij pten die klaagt van gehoorverlies!
- Vanaf 40 dB: je mag gratis toestel proberen
o Indien je het niet wilt: no problem
o Indien je het wilt: je krijg 600 euro om de 5j (als je iets duur wilt, moet je rest zelf betalen)
- Taboe: gehoortoestel verslechtert het gehoor NIET!
EXAMEN: BELANG REGELS ROND TERUGBETALING!
5
,AUDITORY IMPLANTS
à als luchtgeleidingstoestel niet voldoende is of niet werkt of bij geleidingsverlies
- Actief middenoorimplantaat (1)
o (1) spoeltje onder de huid + processor boven de huid
o (2) trillertje dat trillingen rechtstreeks aan gehoorsbeentjes aanbied
o à terugbetaald bij
§ Bilateraal gehoorverlies
§ Én ze kunnen geen luchtgeleidingsgehoortoestel verdragen
- Actief beengeleidingsimplantaat (2)
o Spraakprocessor aan buitenzijde van oor: vangt geluiden op dmv microfoontje
§ > trillingen worden aangebracht op schedelbot
• > trillingen komen rechtstreeks in slakkenhuis
o Kan via magneetje (veiliger voor infecties) of schroefje
o à Je bypass eigl de gehoorgang, trommelvlies en gehoorbeentjes
o à wel nood aan een normaal werkend slakkenhuis!
- Cochleaire implantaten (3)
o Electrode wordt in cochlea geplaatst, verschillende zones coderen verschillende frequenties
§ Bypass van orgaan van corti > rechtstreekse activatie van zenuw
o à Terugbetaling
§ Vanaf 70 dB aan het best horende oor
§ Bij volwassenen: 1 implantaat wordt terugbetaald (liefst aan de beste kant)
§ Bij kids <12j: 2 kanten worden terugbetaald (proberen voor LT 1j: taal en spraak!)
o GEEN leeftijdlimiet, maar pten moeten psychocognitief wel oke zijn!
o Meningitis = urgentie, want dreiging dat slakkenhuis verbeend
o Procedure: te lezen in cursus (belangrijk: EMG monitoring tijdens ingreep van de n.facialis)
o Meeste implantaten kunnen nu onder de MRI
AUDITORY BRAINSTEM STIMULATION
à Systeem gelijk als bij CI, maar contactpunt rechtstreeks op nucleus cochlearis op hersenstam geplaatst
à Bijvoorbeeld: wanneer cochlea helemaal helemaal toe geraakt door meningitis
à Zeldzaam
(1)
(2)
(3)
6
, 2. FACIALISPARESE EN PARALYSE
N.facialis (VII) = gemengde zenuw
- Motorisch: aangezichtsspieren, corneareflex
- Sensorisch: externe gehoorgang en oorschelp, smaak voorste 2/3de van de tong
- Autonoom: PS naar speekselklieren (chordatympani)
Meest voorkomende oorzaken: (let op: vaak SYMPTOOM van onderliggende aandoening)
- Iatrogeen: opgepast bij oorchirurgie! Want ligt bij de n.vestibulochoclearis
- Paralyse van Bell (= idiopathisch): unilateraal en perifeer (spontaan herstel na 3-6w, in 70%)
- Ramsey hunt (zona) (!) slechts 10-20% herstelt volledig!
- Trauma: rotsbeenfractuur of soort van commotio van oorregio > komt dan stillaan terug
- Tumoren: vestibulair schwannoom, parotistumor, meta’s
- Syndroom van Moebius: congenintale faciale diplegie (diplegie = dubbelzijdige verlamming)
- Borrelia
Symptomen:
+ minder smaak, minder traansecretie
Onderscheid:
- Centraal: oorzaak centraal van nucleus nervi facialis in de hersenstam (UMN) (tractus cortico bulbaris)
o Alleen onderste gelaatshelft
- Perifeer: oorzaak perifeer van nucleus nervi facialis in de hersenstam (LMN)
o Zowel bovenste als onderste gelaatshelft
Diagnose: klinisch (NKO onderzoek: otoscopie, stemvork, neurologische onderzoek craniale zenuwen)
Behandeling: (afhankelijk van oorzaak)
- Medrol
- Aciclovir bij Ramsey Hunt (soms zelfs sws)
- Primaire anastomose bij iatrogeen
7
