Resume

(!17/20!) COMPLETE SAMENVATTING FUNDAMENTELE WIJSBEGEERTE

1 fois vendu

Cours
Fundamentele wijsbegeerte

Établissement
Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven)

Book
Wijsbegeerte

Complete samenvatting van het vak ‘Fundamentele Wijsbegeerte’. Hiermee behaalde ik maar liefst 17/20 op het examen!

[Montrer plus]

Aperçu 4 sur 69 pages

Voir l'exemple

Livre entier ? Oui
Publié le 16 octobre 2023
Nombre de pages 69
Écrit en 2022/2023
Type Resume

€10,48

Ajouter au panier

Enregistrer

Garantie de satisfaction à 100%
Disponible immédiatement après paiement
En ligne et en PDF
Tu n'es attaché à rien

Wijsbegeerte:
Inhoud:
● Oudheid
● Middeleeuwse filosofie
● Moderniteit
● Einde moderniteit
● Wetenschapsfilosofie
● Antropologie
● Hermeneutiek

Vooraf:
● Filosofie vertrekt vanuit verwondering
● Alles kan het voorwerp van verordening zijn
● ‘Waarom’ en ‘daarom’ versus de blik van een kind

Plato’s grot:
● Dagelijkse leefwereld wordt vergeleken met de grot
● Enkele mensen zitten vastgeketend tegen een muur
● Op vlakke wand die ze zien, vormen schaduwen
● Ze beschouwen die als enige ware werkelijkheid
● Één van grotbewoners wordt losgemaakt
● Wordt gedwongen om werkelijkheid te zien
● Hij probeert de rest enthousiasme op te wekken
= bevrijde grotbewoner - metafoor filosoof: hoogste mate op wereld betrokken en
gedachtegoed blijft door massa onbegrepen uit angst voor de gevolgen!
—> in filosofie is de verwondering het beginpunt en leidraad - in andere disciplines minder
belang.

Filosofie en ideologie:
● Filosofie is een wetenschap
—> iets beweren over werkelijkheid
—> technisch vocabularium
—> goede argumentatie steunt op bewering
● Verwondering overwinnen zonder te neutraliseren - blijft in het spel
—> open dat inzicht altijd opnieuw kan aangevochten worden
—> ruimte voor nieuwe kritiek en vragen
● Filosofie verschilt sterk van ideologie
—> ideologie is geheel van definitieve zekerheden
—> houdt vast aan status - is conservatief

Historiciteit van filosofie:
● Filosofie = afhankelijk van haar spatio - temporele context:
● Vragen en antwoorden veranderen constant
BV - Absurd om nog debat over slavernij te beginnen - consensus is bereikt, maar wel nog
op andere manieren (alle vormen?)
● Wezenlijk historisch - vragen en antwoorden als resultaat van bestaan context
(context beïnvloedt interpretatie van ervaring)
● Interpretatie = historisch bepaald

, ● Geschiedenis niet enkel reconstrueren gehistoriseerd object - ook historiciteit van
subject

DEEL 1 - LOTGEVALLEN FILOSOFISCHE RATIONALITEIT:
● Oudheid
● Middeleeuwen
● Moderniteit
● Einde van moderniteit

HOOFDSTUK 1 - DE OUDHEID
Oudheid:
● Van mythos naar logos
● Natuurfilosofen (Heraclitus en Parmenides)
● Ethiek (sofisten en Socrates)
● Systeembouwers (Plato en Aristoteles)
● Late oudheid (stoa, epicurisme, neoplatonisme)

Van mythos naar logos (1 - oudheid) - Het Griekse Wonder:
● De mythen als verklarend principe
● Mondeling doorgegeven
● Mythen beantwoorden op fundamentele vragen
● Door gebeurtenissen met goden en halfgoden
● Natuurkrachten, hemellichamen (etc) voorgesteld door antropomorfe goden
● Mythische mens leeft in universum waar werkelijkheid wordt voorgeschreven door
goddelijke wilsbeschikkingen
● De verklaringsmethode = niet - kritisch, normatief, legitimerend
—> niet - kritisch = geldigheid wordt niet in twijfel getrokken
—> normatief = waarom ze zo zien en waarom ze zo moeten zijn
—> legitimerend = bestaande wordt bevestigd en gelegitimeerd

In 6de eeuw: cultuurschok door contact vreemde volkeren - mondelinge cultuur gaat over
naar schriftelijke cultuur en plots kritiek op de mythe.
= de rede (logos - ratio): uit - leg, wordt als nieuw verklaringsprincipe ontdekt in Grieks
cultuurgebonden (ontstaan Westerse wijsbegeerte).

● Contact vreemde volkeren door kolonisatie en handel
● Drang naar codificatie, standaardisering (naar schrijfcultuur)

Mythos —> mytho - logie —> logos

Gevolgen invoer logos:
● Desacralisering (antropomorfe goden verhuizen naar Olympos - bovennatuurlijke
plaats)
● Theoria (weten omwille van het weten - zoeken naar verklaringen adhv onderzoek)

De natuurfilosofen (2 - oudheid):

, ● Filosofie ontstaat als natuurfilosofie
● De eerste filosofen = natuurfilosofen
● Na desacralisering - nood om echte natuurverklaringen te zoeken
● De natuur (phusis) gezien als organisme dat zichzelf in stand houdt
(gedesacraliseerde natuur)
● Natuur moet worden verklaard met onderdelen van natuur
● Orde op natuur op rationele manier te verklaren door kosmos
● Kosmologie - kosmos (sieraad) is rationeel geordende logos
● Kosmos - sieraad - opsmuk = kosmo - logie
● Verklaringsmodel natuurfilosofen = materialistisch - gaan op zoek naar oerstof
waaruit werkelijkheid is ontstaan

HERACLITUS (NATUURFILOSOOF - 6DE EEUW vC):
● ‘Alles vloeit - niets is blijvend’
● Filosoof van het worden
● De wereld is onderhevig aan een permanente flux
● Door voortdurende verandering kan wereld als kosmos bestaan
● ‘Oorlog is de vader van alle dingen’
● Harmonie van kosmos niet in neutraliseren tegenstellingen
● Harmonie van kosmos in spanning tussen tegengestelden
● Conflict is dus constitutief
= kosmos - resultaat steeds verschuilend evenwicht bewegende krachten.

PARMENIDES (NATUURFILOSOOF - 6DE EEUW vC):
● Filosoof van het zijn
● ‘Dat het is, en dat het onmogelijk is dat het niet is’ (1)
● ‘Het zijnde is, het niet - zijnde is niet’ (2)
● God gaf hem 2 wegen om tussen te kiezen
● Beide wegen zijn onverzoenbaar (God)
● Stervelingen denken dat beide wegen tegelijk open liggen (God)
● Hij kiest eerste weg
● Weg van het zijn en de logos
● Wanneer we spreken over of denken aan iets - impliceert dat het voorwerp op die
manier moet bestaan en dus tot zijnde behoort
● Zijnde als eeuwig en onvergankelijk
● Zijnde als ondeelbaar
● Zijnde als onbeweeglijk en begrensd
● Zijnde als volmaakt
● Zijnde als bolvormig

Eeuwig en —> Kan niet ontstaan - dit zou betekenen dat het uit iets anders
onvergankelijk moet ontstaan - en het dus al bestaat.
—> Kan niet vergaan, want kan zichzelf niet opheffen of veranderen
- dan zou het in bepaald opzicht niet zijn.

Ondeelbaar —> Geen gradaties in het zijn.
—> In de hoedanigheid als zijnde is alles identiek.

, Onbeweeglijk en Absoluut gescheiden van het niet - zijnde.
begrensd

Volmaakt —> Niet het resultaat van een wordingsproces.
—> Kan niet verder evolueren tot iets.

Bolvormig —> Overal identiek

Parmenides past in grote mate abstractie toe maar zijnde blijft
materialistisch - Aristoteles geeft aan dat zijn analyse niet
Kritiek op Parmenides behoort tot fysica maar tot metafysica.
van Aristoteles —> fysica = studie van veranderlijke werkelijkheid
—> metafysica = studie onveranderlijke principes waaraan
veranderlijke werkelijkheid beantwoordt

Het ontstaan van ethiek (3 - oudheid):
● Desacralisering en kritiek op mythe doen traditioneel samenlevingsverband wankelen
● Ontstaan spanningen tussen natuur (phusis) en cultuur (nomos):
● Athene wordt een democratie (6de eeuw vC)
● Bloedwraak wordt verboden (7de eeuw vC) = codificatie strafrecht
● Atheense familieclans (phulai) worden vervangen door geografische districten
(dèmoi).
● Veranderingen maatschappij leidden tot ethisch vacuüm

De sofisten (3 - oudheid):
● Ontstaan in ethisch vacuüm
● Rondtrekkende leraren die vorming kennis aanreiken
● Om eigen handelen te legitimeren
● Gelijk krijgen is belangrijker dan gelijk hebben
● Onderwijzen retoriek en kunst van disputeren
● Herleiden logos tot puur machtsmiddel in vorm van monoloog
● Logos —> mono - loog

Opportunisme versus gefundeerd relativisme:
● Sofisten worden gezien als opportunisten
● Uitzonderingen (Protagoras) gezien als gefundeerd relativisten

Sofisme leidt tot kloof tussen kennis en wijsheid - Socrates verzet zich!

SOCRATES (ETHISCH INTELLECTUALISME - 5DE EEUW vC)
● ‘Deugd is gelijk aan inzicht’
● Spreekbuis van Plato
● Moreel handelen moet gebaseerd zijn op inzicht
● Logos mag geen machtsmiddel zijn maar plaats waar inzicht, waarheid en deugd tot
stand komen
● Laat zich slechts overtuigen obv inzicht in de waarheid

Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:

Qualité garantie par les avis des clients

Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.

L’achat facile et rapide

Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.

Focus sur l’essentiel

Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.

Foire aux questions

Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?

Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.

Garantie de remboursement : comment ça marche ?

Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.

Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?

Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur Anoniempje6. Stuvia facilite les paiements au vendeur.