Resume
Samenvatting Politiële en gerechtelijke organisatie: opsporing
- Établissement
- Universiteit Gent (UGent)
samenvatting van het deel opsporing van het vak Politiële en gerechtelijke organisatie (B001641)
[Montrer plus]
Aperçu du contenu
Politiële en gerechtelijke organisaties1. Opsporing
Hoofdstuk 1: Politie
Rode draden
1. Een politiebestel gekenmerkt door een grote verscheidenheid enerzijds en een
onevenwichtige ontwikkeling anderzijds.
2. Spanning tussen centrale aansturing enerzijds en lokale (gemeentelijke)
autonomie anderzijds.
3. Spanning tussen streven naar efficiëntie en effectiviteit in politieoptreden
enerzijds en legitimiteit en democratische controle anderzijds.
4. Diverse politie-instanties met eigen ontwikkelingsdynamiek die samen de
politiezorg moeten verzorgen – maar hoe?
Korte geschiedenis van het Belgische politiewezen
Waarom stilstaan bij de geschiedenis?
1. Inzicht in het verleden draagt bij aan inzicht in de complexiteit van het heden
2. Opdrachten van politie én de organisatie van - én toezicht op - het politiebestel,
steeds gesitueerd in een ruimere socio-politieke en economische context
De Franse en Hollandse erfenis (1794-1830)
De Franse Tijd (1794-1814)
1794-1799 → politie herkomst in burgerij
1799-1814 → militair Napoleontisch regime
• Politiestaat
• Openbare orde handhaving & politieke informatie
Kenmerken
• Militarisering
o Discipline & hiërarchie → gendarmerie
• Centralisering
o Uitbouw gendarmerie & wetgeving
o Uitvoerende macht → controle
o Onderscheid administratieve & gerechtelijke politie:
ADMINISTRATIEF/BESTUURLIJKE GERECHTELIJK POLITIE
POLITIE
• OPENBARE ORDE • OPSPOREN, VASTSTELLEN,…
• PREVENTIEF TOEZICHT • REPRESSIEF TOEZICHT
• BASIS: • POLITIECOMISSARISSEN,
POLITIEREGELEMENTEN VREDERECHTERS,…
Niet strikt afgebakend + gebaseerd op Fouche & Napoleon
1
,Joseph Fouché:
• Minister van Algemene politie (1799)
• Haute police → politieke inlichtingen
o Bescherming regime
• Police basse → criminele inlichtingen
• Oprichting police secrète (openbare veiligheid)
o Taak: inwinnen, analyseren en gebruiken van inlichtingen door middel
van informanten en infiltranten
o Reden: nood aan verzameling politieke informatie
• Politie wordt instrument in handen van machthebbers en wordt verwacht de
samenleving in het oog te houden
Verscheiden politieapparaat: Belangrijkste korpsen
Corps de la Police muncipale Garde nationale
Gendarmerie Nationale
1798-1809 Vanaf 1789 Opgericht 1800-1810
Nadien : Gendarmerie Administratieve & Voorloper burgerwacht
impériale (elitekorps) gerechtelijke taak
Comissarissen, Openbare orde +
veldwachters grensbewaking
Belangrijke rol lokale
overheid → burgemeester
Voordelen Nadelen
Overal geüniformeerd en discipline Wie, wanneer autoriteit?
Police municipale: lagere controle
Police municipale: Machtsapparaat sterk
gericht op inlichtingen
De Hollandse tijd (1815-1830):
• Afzwakking politiestaat
• Handhaving idee ‘haute police’
• Politieorganisatie:
Maréchaussée Gemeentelijke politie Burgerwacht/schuterij
Gendarmerie (term = Commissarissen & Openbare
beladen) veldwachters ordehandhaving
Centrale korps 1815: Toename Bestond uit burgers
Nederlanden gemeentelijke autonomie
Slechte verstandhouding tussen politiemachten
2
,Naar een nationaal gecentraliseerd politiesysteem
Eerste fundamenten van een Belgisch politiebestel (1830-1885):
• 1830: Belgische onafhankelijkheid
o Naar sterk gecentraliseerde staat met gemeentelijke autonomie
o Eerste Belgische regeringen: coalitieregeringen Katholieken & gematigd
liberalen
▪ 1831: grondwet
▪ Industriële ontwikkeling (2de helft 19de eeuw)
▪ Disciplinering werkende klasse
▪ Stakingen & sociale onrust
o Ordehandhaving = zeer belangrijk
De verschillende politie-instanties
Gendarmeri Leger Burgerwa Lokale/Gemeentep Oprichting
e nationale cht olitie openbare
(grootste korps) veiligheid
(staatsveiligh
eid)
1830: Binnenlands Decreet Landelijke politie 1830: einde
vervanging e 1830: (veldwachters) in haute police,
Maréchauss ordehandhav Gemeentel kleine gemeenten & behoud
ée ing ijk niveau Bekritiseerde openbare
gemeentepolitie in veiligheidsdien
grote gemeenten st.
Kleine rol Gebaseerd: Initiatief Gemeentewet 1836: Bevoegdheden
ordehandhav militair korps burgerij → Burgemeester: pas in 1998 bij
ing wantrouwe algemene wet
n politiebevoegdheid & vastgelegd.
preventief beleid
ontwikkelen.
Beperkte Steden Pleidooien Gebaseerd:
manschappe afzonderlijke militair korps
n gerechtelijke politie:
o 1871:
Voorstel Prins
& Pergameni
o 1872:
speciale
afdeling
gerechtelijk
werk Brussel
→ afgeschaft
1880
(budgetair)
o Geen
resultaat
o Gezien als
bedreiging
3
, gemeentelijke
autonomie
Strikte Loop 19de Taken:
discipline en eeuw → rol politiereglementen
hiërarchie verdwijnt toepassen
geleidelijk
aan.
Gebaseerd: Gebaseerd Gebaseerd:
militair korps : militair Gemeentepolitie
korps
Weerstand gecentraliseerd politiemodel uit angst voor soort dictatuur in België →
bezorgd over grote macht
Militarisering (1886-1914)
• Somber beeld politie eind jaren 1880:
o Alle politiediensten → gebrekkig
▪ Onvoldoende aantal en kwalitatief onvoldoende
• Verhoogde militarisering: periode van sociale onrust en beroering;
o Grootschalige stakingen, dodelijke slachtoffers.
o Algemeen stemrecht;
o Politieke polarisatie: oprichting ‘Belgische Werklieden Partij’ (1885).
• Politiek: sociaal verweer
o Beschermen van gevaarlijke mensen door opsluiting + rehabilitatie
• Versterking politieapparaat → vooral gendarmerie
• Sociale wetgeving
• Algemeen:
o Tot WO I: belangrijkste inzet politie = openbare ordehandhaving;
▪ Veiligheid & criminaliteitsbestrijding → geen prioriteiten
o Politie = instrument → werkende klasse in bedwang houden
▪ Periode: grote sociale onrust
De verschillende politie-instanties (1886-1914)
Volgende pagina
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur anoniempjexd. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €7,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
57114 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 14 ans