Zorgthema 1: dagelijkse zorg: deel 1: denkkader
1. Inleiding
1.1 Korte geschiedenis van de verpleegkunde
Is verpleegkunde een oud of jong beroep?
Het is een relatief jong erkend beroep.
De titels van verpleegster en verpleger zijn pas in 1946 erkend.
Pas in 1974 kreeg verpleegkunde in België een eigen statuut en waren verpleegkundigen niet
meer onder de voogdij van artsen geplaatst.
Maar natuurlijk is zorgen voor mensen een zeer oude bezigheid, ja zelfs beroep. Het zorg
dragen voor zieken: hen wassen, voeden, kleden en comfort geven is er altijd geweest en
werd meestal binnen familieverband georganiseerd of vanuit liefdadigheid, dus niet als job.
Toch waren er al vanaf de oudheid mensen die van “zorgen voor”, hun beroep, hun expertise
maakte.
Dia 3:
Geneeskune en verpleging zijn altijd nauw verbonden geweest. Druïden, priesters,… werden
vaak bijgestaan door handige vrouwen of mannen.
Tot 19e eeuw was kennis zeer beperkt.
Er bestond de gewoonte om beroep te doen op goddelijke machten om genezing af te
dwingen.
Dat deden de priesters in de tempels van Asklepios in Griekenland dus al, maar ook later
druïden en geestelijken in het Christendom of elders in andere religies (denk aan de
sjamanen, exorcisten, zieners …)
Slang: symbool geneeskunde (arts, apotheek,…)
Florence Nightingale (1820-1910):
Was niet de eerste verpleegkundige, maar wel een zeer bepalende vrouw.
, Ook zij kon experimenteren met haar ideeën op het slagveld, meer bepaald tijdens de
Krimoorlog rond 1865.
Door haar netwerk en door het feit dat ze aan de hand van data kon bewijzen wat ze wilde
veranderen, kon ze wegen op de reorganisatie van de ziekenzorg.
Enkele verwezenlijkingen die dankzij haar tot stand kwamen en revolutionair waren, zijn:
veel aandacht voor hygiëne (om infecties te voorkomen), het scheiden van proper en vuil
materiaal / licht, ventilatie en verse lucht / ze hechtte ook veel belang aan voeding (de
kwaliteit, de presentatie en het geven ervan) / met kennis van zaken observeren en
analyseren voordat je een handeling stelt
De ideeën van Nightingale werden in Groot-Brittanië verder uitgewerkt in de burgerlijke
ziekenhuizen. Ze waren een voorbeeld voor de rest van Europa en spoedig werden ook hier
ziekenzalen ingericht volgens haar principes. Militair hospitaal Antwerpen rond 1910
Onder de impulsen van de volgelingen van Nightingale werden er ook in België scholen voor
verpleegkundigen opgericht. De Brusselse school van Edith Cavel
1.2
1.2
1.2
1.2
1.2
1.2
1.2
1.2
1.2
1.2
1.2
1.2
1.2
1.2
1.2
1.2
1.2
1.2
1.2
1.2
1.2
1.2
Een blik op de toekomst
, Een beroep dat in volle transitie is takenpakket en hulpmiddelen in de verpleegkunde
gaan de komende jaren sterk veranderen.
De ontwikkeling van de medische technologie is hierin een belangrijke oorzaak robots
voor medicatie, verpakken, gezelschap en operaties,…
1.3 Definitie verpleegkundige interventies
Def. Activiteiten of handelingen die door VP verricht worden ter oplossing van een verpleeg-
of patiëntprobleem.
Voorbeeld verpleegprobleem= postoperatieve pijnmeting —> kans op pijn —>
medicatie
Voorbeeld patiëntenprobleem= verstoorde slaap —> VI= lawaai verminderen, slapen
overdag verminderen,…
NIC (Nursing interventions classification) = Behandeling die VP op grond van haar
deskundig oordeel en klinische kennis uitvoert ten behoeve van de patiënt, volgens NIC
betekent verpleegkundige interventies
Iedere behandeling is gebaseerd op betrouwbare, zo mogelijk wetenschappelijke kennis
Dit classificatiesysteem: interventie een label (naam +nummer), een definitie en een
overzicht van activiteiten die een VPK uitvoert, de VPK beslist op basis van deskundigheid en
de concrete patiëntensituatie welke acties relevant zijn
NANDA (North Amerikaan Nursing Diagnoses Association)= classificeerde en
standaardiseerde verpleegdiagnoses
• In België pas in 1974 een eigen statuut voor verpleegkundigen
• Sinds eind jaren 1970 ook een eigen wetenschappelijke taal, jargon gekregen
• Door het oplijsten van de verpleegkundige taken kreeg men zicht op de eigenheid van het
beroep
• En kunnen verpleegkundigen volgens dezelfde standaards opgeleid worden
• Professionalisering en verwetenschappelijking van ons beroep
1.4 Soorten verpleegkundige interventies
1. Directe zorginterventies =
