Deel 1: Inleiding
1. Wat is sociale wetgeving?
Sociale wetgeving
o Geen duidelijk afgebakend geheel
o Individuele relaties tussen werkgever en werknemer
o Collectieve relaties tussen werkgevers en werknemers
o Beschermingsmaatregelen voor werknemers
o Arbeidsvoorziening
o Sociale zekerheid
o Minimumvoorzieningen
o Geschillen van sociaal recht
Gemeenschappelijke kenmerken
o Bijzonder doel:
Bescherming van belangen van de werknemers
Bevorderen van hun welzijn
o Arbeidsrecht: beschermingswetten
o Sociale Zekerheid: sociale risico’s opvangen
o Sociale wetgeving omvat dus:
Arbeidsrecht
Socialezekerheidsrecht
Sociale verzekeringen: traditionele takken
Sociale bijstand (federale sociale bijstand en Vlaamse bijstand
aan personen)
2. Bronnen van sociale wetgeving
2.1 Internationale bronnen
2.1.1 Bilaterale verdragen
Verdrag tussen België en één ander land
Regels van toepassing op werknemers afkomstig uit het ene land die in het andere
land gaan werken
Pagina 1 van 73
,2.1.2 Multilaterale verdragen en instellingen
Internationale Arbeidsorganisatie (IAO): conventies en aanbevelingen
Organisatie voor economische samenwerking en ontwikkeling (OESO): beslissingen,
akkoorden, aanbevelingen en resoluties
Raad van Europa: EVRM, Europees Sociaal Handvest
Internationale Vereniging voor de Sociale Zekerheid (AISS)
De Benelux Economische Unie
Europese Unie = het belangrijkst
Zes hoofdinstellingen
o Europese Raad
o Europese Commissie
o Europese Raad van Ministers
o Europees Parlement
o Europees Hof van Justitie
o Europese Rekenkamer
Vier nevenorganen
o Economisch en Sociaal Comité
o Comité van de Regio’s
o Europese Investeringsbank
o Europese Centrale Bank
Europese rechtsregels:
o Worden uitgevaardigd door de Raad en de Europese Commissie na
raadpleging van het Europees Parlement
Hiërarchie van Europese rechtsregels op basis van hun binding:
o Verordeningen: rechtstreekse uitwerking in alle lidstaten
o Richtlijnen: verplichte omzetting in nationale wetgeving
o Besluiten: rechtstreekse toepassing op welbepaalde bestemmeling(en)
o Aanbevelingen: binden de lidstaten niet
o Adviezen
Mogelijkheid Europese “cao’s” algemeen bindend te verklaren
Handvest van de grondrechten van de Europese Unie
o Ook belangrijk voor het Belgische arbeidsrecht
2.2 Internationale bronnen
2.2.1 Sociale grondrechten
Artikel 23 van de Grondwet (geen directe werking voor de burger – wel richtlijn en
doelstelling voor de overheid)
Pagina 2 van 73
,2.2.2 Sociale rechtsbronnen
Wetten en decreten
Koninklijke besluiten
Ministeriële besluiten
Rechtspraak en rechtsleer (in België geen precedentenrecht)
Collectieve arbeidsovereenkomsten (cao’s)
Het gebruik
De eenzijdige verbintenis
2.2.3 Hiërarchie van de nationale rechtsbronnen
1. Dwingende bepalingen van de wet
2. Algemeen verbindend verklaarde cao’s
3. Niet algemeen verbindend verklaarde cao’s wanneer de werkgever lid is van een
organisatie die de cao ondertekend heeft of de cao zelf ondertekende
4. Geschreven individuele arbeidsovereenkomst
5. Niet algemeen verbindend verklaarde cao waarbij de werkgever (die de cao niet
ondertekende of geen lid is van een ondertekende organisatie) behoort tot het
ressort van het PC
6. Arbeidsreglement
7. Aanvullende bepalingen van de wet
8. Mondelinge individuele arbeidsovereenkomst
9. Gebruik
Hoe deze hiërarchie interpreteren?
Een lagere norm mag slechts afwijken van een hogere norm als
o Hij hiermee niet strijdig is
o Of de rechten van de werknemer vermindert
o Of zijn plichten verzwaart
Deel 2
Hoofdstuk 1. Algemene bepalingen van de Arbeidsovereenkomstenwet van 3
juli 1978
1. Toepassingsgebied van de wet van 3 juli 1978
1.1. Toepassingsgebied van de wet van 3 juli 1978
Vooraf
o 1. De arbeidsovereenkomst zelf
o 2. Geldig aangaan van een arbeidsovereenkomst
o 3. Soorten arbeidsovereenkomsten
Pagina 3 van 73
, 1.1.1 Wat is een arbeidsovereenkomst?
Een wederkerige overeenkomst >< eenzijdig statuut (ambtenaar)
Voor het verrichten van arbeid >< volgen van opleiding (leerovereenkomst)
Tegen loon >< onkostenvergoeding (vrijwilligerswerk)
Onder gezag van een werkgever >< geen gezag (zelfstandige
aannemingsovereenkomst)
1.1.2 Het ondergeschikte verband
Algemeen:
Gezagsrelatie tussen werkgever en werknemer
Gezagsrelatie staat onafhankelijkheid bij de uitvoering van de arbeidsovereenkomst
niet in de weg
Ook tussen gehuwden, familieleden of concubanten kan een gezagsrelatie bestaan
Schijnzelfstandigen – pseudowerknemers
Werkgevers proberen sociale bijdragen voor werknemers te ontlopen
Zelfstandigen proberen te profiteren van de sociale zekerheid voor werknemers
Samengaan van een arbeidsovereenkomst met een aanneming of
zelfstandigheidsovereenkomst
Strenge beperking
Om te vermijden dat men ontsnapt aan toepassing van de
socialezekerheidswetgeving voor werknemers
1.1.3 Toepassingsgebied van de Arbeidsovereenkomstenwet 3 juli 1978
Op wie is de wet van toepassing?
Werklieden, bedienden, handelsvertegenwoordigers en dienstboden
Dus vooral in de ‘privésector’
Maar ook het niet-statutaire personeel van de publieke sectoren
Opgelet: vanaf 1 oktober 2023 zijn de bepalingen van de WAO die betrekking hebben op het einde
van de arbeidsovereenkomst ook van toepassing op de beëindiging van het statutair dienstverband
voor ambtenaren van provincies en gemeenten (lokale besturen).
Pagina 4 van 73
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur blabla24. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €10,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.