Bachelorwerkstuk JAV III. Ik heb hiervoor een 8 behaald. Het onderwerp is onbillijke prijzen in de farmaceutische industrie. Ik heb onderzocht of de United Brands-maatstaf in deze tijd en in deze industrie nog houdbaar is.
GELD BOVEN
GEZONDHEID
DE ONBILLIJKE GENEESMIDDELPRIJZEN IN DE EUROPESE
INTERNE MARKT
SOPHIE BROERS
564574
E R A S MU S U N IV E R S ITE IT R O TTE R D A M
BACHELORWERKSTUK
M. G L A V IN A E N A . S P IE R IN G S
R R 3 17 - W G 12
681 9 W O O R D E N
2 9
,Inhoudsopgave
Hoofdstuk 1 Inleiding.........................................................................................................................3
1.1 Literatuurschets.......................................................................................................................3
1.2 Hoofdvraag en deelvragen.......................................................................................................4
1.3 Relevantie................................................................................................................................5
1.4 Onderzoekskader en methoden...............................................................................................5
1.5 Leeswijzer................................................................................................................................6
Hoofdstuk 2 Onbillijke prijzen............................................................................................................7
2.1 Inleiding...................................................................................................................................7
2.2 United Brands..........................................................................................................................7
2.3 De farmaceutische industrie....................................................................................................8
2.4 Conclusie..................................................................................................................................8
Hoofdstuk 3 Het verschil in toepassing............................................................................................10
3.1 Inleiding.................................................................................................................................10
3.2 Innovatie en hoge toetredingsdrempels................................................................................10
3.3 Maatschappelijk belang en transparantie..............................................................................10
3.4 Terughoudendheid.................................................................................................................11
3.5 Conclusie................................................................................................................................11
Hoofdstuk 4 De onbillijke prijs in de Europese interne markt..........................................................13
4.1 Inleiding.................................................................................................................................13
4.3 Rechtvaardigingen..................................................................................................................14
4.4 Conclusie................................................................................................................................14
Hoofdstuk 5 De onbillijke prijs in Nederland....................................................................................16
5.1 Inleiding.................................................................................................................................16
5.2 De ACM en haar bevoegdheden............................................................................................16
5.3 Leadiant.................................................................................................................................16
5.4 AstraZeneca...........................................................................................................................17
5.5 Conclusie................................................................................................................................17
Hoofdstuk 6 Conclusie.....................................................................................................................19
Bronnen...........................................................................................................................................20
Literatuurlijst................................................................................................................................20
Overige bronnen..........................................................................................................................22
2
, Hoofdstuk 1 Inleiding
Binnen de Europese interne markt wordt eerlijke concurrentie gereguleerd via artikel 101 en 102
Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (hierna: VWEU). Het is belangrijk de
concurrentie te reguleren, omdat Europese burgers de mogelijkheid moeten hebben om van de
voordelen die deze interne markt biedt te kunnen genieten. 1 Artikel 102 lid 2 onder a VWEU verbiedt
het hanteren van oneerlijke verkoopprijzen. Als een bedrijf een dominante positie heeft binnen de
Europese interne markt en vervolgens buitensporige, oneerlijke prijzen toepast, is dit verboden. Een
recente zaak waarin onbillijke prijzen zijn toegepast is de Leadiant-zaak.2 In deze zaak werd een boete
van ruim €19,5 miljoen opgelegd door de Nederlandse mededingingsautoriteit, namelijk de
Autoriteit Consument en Markt (hierna: ACM). Na onderzoek van de ACM bleek dat door farmaceut
Leadiant buitensporige prijzen werden gevraagd voor het CDCA-Leadiant geneesmiddel gedurende 2
jaar.3 De ACM concludeerde dat Leadiant een machtspositie bezat en deze misbruikte door het
toepassen van de onbillijke prijzen.
In de farmaceutische industrie worden veelvuldig onbillijke prijzen toegepast. Echter, hier wordt niet
altijd op gehandhaafd. Soms is bijvoorbeeld sprake van een patent en dat rechtvaardigt de hoge
prijs.4 Wanneer een farmaceut een patent bezit op een bepaald geneesmiddel kan bijvoorbeeld de
United Brands-test niet meer worden toegepast. Maar indien een patent wordt misbruikt, kan dit
wel een reden zijn voor de ACM een onderzoek in te stellen. Dit is in de Nederlandse AstraZeneca-
zaak gebeurd. De ACM had in deze zaak het vermoeden dat AstraZeneca haar machtspositie had
misbruikt door middel van haar patent. 5 AstraZeneca had uiteindelijk geen dominante positie dus er
is geen boete opgelegd. De ACM benadrukte dat als dit wel het geval was, het patent niet altijd als
rechtvaardiging mocht worden gezien. 6 Ook de fairness-test kan een rechtvaardiging bieden. Er
wordt dan aan de hand van diverse factoren bezien of de prijs toch eerlijk is, ondanks dat deze zo
hoog is.7 Toch zijn onbillijke prijzen binnen de farmaceutische industrie problematisch. Veel mensen
zijn namelijk afhankelijk van geneesmiddelen, maar als deze buitensporig duur worden kan de
gewone burger het niet meer betalen. Dit onderzoek gaat over het toepassen van onbillijke prijzen
binnen de farmaceutische industrie en aan de hand van welke punten de ACM in Nederland vaststelt
of sprake is van zo’n onbillijke prijs.
1.1 Literatuurschets
Het misbruiken van de machtspositie door het toepassen van onbillijke prijzen is in de literatuur een
veelbesproken onderwerp. Als een bedrijf een dominante positie heeft, kan deze haar dominante
positie op verschillende manieren misbruiken. Het toepassen van onbillijke prijzen is hier een vorm
van. Een onderneming kan een dominante positie op de interne markt verkrijgen door kartelvorming
(artikel 101 VWEU) of omdat zij zoveel macht heeft dat ze eenzijdig haar concurrentie kan
elimineren (artikel 102 VWEU).8
In het kader van het misbruiken van de machtspositie door het toepassen van oneerlijke prijzen
vroeg Advocaat-Generaal Wahl (hierna: Wahl) zich af of er wel zoiets bestaat als een onbillijke prijs.
Elke markt heeft zijn eigen kenmerken en of een prijs onbillijk is, hangt erg af van de desbetreffende
markt.9 Wahl concludeerde dat een prijs onbillijk is als deze te veel afwijkt van de standaardprijs. De
farmaceutische markt is onder andere bijzonder omdat de Europese Commissie (hierna: EC) zoveel
1
Wesseling & Evans 2019, p. 1.
2
Samenvatting besluit ACM 1 juli 2021.
3
Samenvatting besluit ACM 1 juli 2021.
4
Shukla 2021.
5
Besluit ACM 24 september 2014.
6
Fonteijn, Akker & Sauter 2018, p. 7-14.
7
Den Exter 2021, p. 2667.
8
Shahid 2021, p. 361.
9
Wahl 2007, p. 47-66.
3
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur Sophie2106. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €11,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
